آبکاری مس اسیدی

حمام های اسیدی مس برای تصفیۀ الکتریکی – شکل دادن الکتریکی پوشش های زیرین برای نیکل و کروم و نیز غیر فلزات به کار میروند مثلاً غلتک های چاپ. از آنجا که دمای حمام های سیانیدی زیاد است ممکن است روی قطعات پلاستیکی اثر بگذارند. لذا از حمام های اسیدی که دمای آنها کمتر است استفاده می شود.

معایب حمام های اسیدی عبارت اند از : 1- توان پرتاب کم است 2- پوشش ای ضخیم تر از 25 میکرون را باید صیقل داد ، 3- پوشش مستقیم بر روی فلزات آهن و روی ( zn) به خاطر رسوب سمنتاسیونی ممکن است.

توان پرتابی حمام با افزایش اسید زیاد و با افزایش سولفات مس کم می شود. حمام هایی با سولفات کم برای پوشش های براق و حمام هایی با اسید سولفوریک کم برای پوشش های نیمه براق به کار می روند.

در حمام های اسیدی پلاریزاسیون کاتید کم است و چگالی جریان بیشتری می توان به کار برد. وقتی پوشش ضخیم ، صاف و یا دانه های ریز لازم است ، به حمام های اسیدی مواد افزودنی نظیر چسب نشاسته و اسید فل سولفوریک می افزایند.

الکترولیت

معمولاً در کارگاه هاب پوشش فلزات ابتدا حمام سیانید و سپس حمام سولفات مس به کار می رود که دلیل آن قبلا ً ذکر شد. عمل تجزیۀ سولفات به صورت زیر است:
CuSO4Cu2++ SO42-

عوامل فعالی که اخیراً ساخته شده اند باید حتماً به مقدار کافی به حمام اضافه شود.

-نمونه ای از حمام مس اسیدی سولفات

ترکیبات برحسب گرم بر لیتر

حمام معمولی
حمام برای شکل دادن الکتریکی
سولفات مس H2O ,CuSO4
200تا250 گرم در لیتر
250 گرم در لیتر
اسید سولفوریکH2SO4
30 تا 75 گرم در لیتر
60 تا 75 گرم در لیتر

شرایط پوشش در حمام اسیدی سولفات

دما سانتی گراد

20 تا 50

شدت جریان (A/dm2‑)

4 تا 10 و 20 تا 25

بهم زدن

هوا بهم زدن با چرخاندن

بازده کاتد (z)

95 تا 100

نسبت سطح آند به کاتد

1:1

آند

مس

عمل صاف کردن

به طور مداوم

ولتاژ

6 ولت

کاربرد

برای لایه های ضخیم ، پوشش های براق و الکتروفرمینگ

ویژگی الکترولیت مس اسیدی

الکترولیت های مس اسیدی برای نشان دادن پوشش مس مستقیم روی فلزات مس ، نیکل مناسب اند ولی برای فلزاتی چون آهن ، آلومینیوم و روی مناسب نیستند . با فرو بردن یک قطعه فلزی در محلول اسیدی مس ، بلافاصله محلول مس با فلزات نامبرده تبادل یونی انجام می دهد و ذرات مس در سطح قطعه شناور می شوند که بروز چنین حالتی که به علت عدم چسبندگی در سطح قطعه از نظر آبکاری به هیچ وجه مورد قبول نیست . لذا قطعات آهنی ، آلومینیومی و روی را قبل از آبکاری در الکترولیت مس سیانیدی پوشش می نمایند و سپس برای آبکاری در الکترولیت اسیدی آویزان می نمایند.

ویژگی و خاصیت لایه ی رسوبی مس حاصل از فرایند مس اسیدی ، خش پر کنی بالا ، براقیت و آیینه ای بودن آن است ، اگر در فرایند مس سیانوری از براقی نیز استفاده شود به هیچ عنوان نمی تواند لایه مسی به درخشانی لایه مس اسیدی ایجاد کند. با افزایش زمان آبکاری نیکل براق نیز حتی نمی توان لایه ی پایانی درخشانی ، به درخشانی لایه پایانی قطعه ایکه طی فرایند آبکاری آن از فرایند مس اسیدی استفاده شده است را بدست آورد.

بدون فرایند مس اسیدی به در آبکاری قطعات پلاستیک ، نمی توان به لایه پایانی خوب و درخشانی رسید ، لذا اهمیت فرایند مس اسیدی در رسیدن به یک لایه ی درخشان و تزیینی با کیفیت بالا بسیار شایان توجه است.

ساخت محلول مس اسیدی

حجم وان اصلی را محاسبه نموده و به مقدار 50 % آن آب مقطر در وان دیگری پر کرده و دمای آن را به 50 الی 60 درجه سانتی گراد برسانید . سپس مقدار سولفات مس محاسبه شده لازم برای کل محلول را اندک اندک به آن اضافه نموده و خوب محلول را هم بزنید تا سولفات می کاملا حل گردد.

محلول ساخته شده را با کمک فیلتر کربنی به وان دیگری منتقل نموده و اجازه بدهید که دمای آن به 38 الی حداکثر 43 درجه سانتی گراد کاهش یابد.

در این دما مقدار 1 الی 5/1 سی سی در لیتر آب اکسیژنه 30 % به محلول اضافه نموده و حداقل برای مدت 2 ساعت محلول را خوب هم بزنید.

سپس محلول را به دمای 70 درجه سانتی گراد رسانیده و حداقل به مدت 2 ساعت در همین دما نگهدارید. بهتر است برای اطمینان از خارج شدن کامل آب اکسیژنه ( باقی ماند آب اکسیژنه در محلول باعث ایجاد اشکال در فرایند آبکاری مس اسیدی می گردد) از محلول مقدار 4 الی 6 گرم بر لیتر کربن اکتیو گرانول به آن اضافه کرده و به مدت 2 ساعت خوب بهم بزنید .

محلول را برای مدت 8 الی 12 ساعت به حال خود باقی گذاشته و سپس به دقت توسط فیلتر به وان اصلی آبکاری منتقل نمایید .

لازم به ذکر است که باقی ماندن کمترین مقدار کربن اکتیو در محلول باعث زبر شدن لایه مس می گردد. اجازه بدهید محلول سرد شده و حداقل به دمای 25 درجه سانتی گراد برسد سپس مقدار لازم اسید سولفوریک و نمک کلرید سدیم ( طعام) یا اسید کلریدریک و براقی ها را به آن اضافه نمایید.

شرایط کار:

دما : 23 درجه سانتی گراد ( 20 الی 30 درجه سانتی گراد)

PH: کمتر از 1 نیاز به اندازه گیری و کنترل PH ندارد

وزن مخصوص محلول: 17/1گرم بر سانتی متر مکعب در دمای 20 درجه سانتی گراد

سرعت ضخامت گیری لایه مس: 65/0 میکرون در تراکم جریان 3 آمپر بر دسی متر مربع

تراکم جریان کاتدی: 3 آمپر بر دسی متر مربع ( 1 الی6 آمپر بر دسی متر مربع)

ولتاژ رکتی فایر : 1 الی 5/3 ولت (ولتاژ وانهای بزرگ تا 6 ولت هم می رسد)

آند مس : آند مس خالص ( 9/99 %) شامل 03/0 تا 06/0 در صد فسفر کیسه های آند می بایست حتما از جنس ضد اسید باشد

همزن محلول : استفاده از هوای عاری از روغن به میزان خروجی 10 الی 20 متر مکعب در ساعت به ازای هر متر طول شین کاتودیک . می توان بطور هم زمان از همزن گیربکسی نیز استفاده کرد.

جنس وان: فولاد با روکش لاستیکی ، PVC یا PE/PVC

فیلتراسیون : استفاده از فیلتر با کارتریج از جنس PP ، خروجی فیلتر باید به گونه ای باشد که در هر ساعت حداقل 2 الی 3 بار کل حجم محلول را فیلتر نماید. سایز سوراخ های پاچه فیلتر می یابد 5 الی 10 میکرون باشد و استفاده از کمک فیلتر سلولزی توصیه می شود.

استفاده از هواکش توصیه می شود.

نگهداری الکترولیت مس اسیدی

مقداری از کاهش سطح محلول که بواسطه تبخیر ایجاد می شود باید بوسیله آب مقطر جایگزین گردد. مقادیر سولفات مس ، اسید سولفوریک و یون کلر می بایست دائماً آنالیز ، اندازه گیری و تنظیم گردد.

براقیها می بایست بر اساس نتایج حاصل از تست هول سل به طور منظم و دوره ای تنظیم گردند . به منظور جلوگیری از افزایش و تراکم ناخالصیها و خرابی قطعات توصیه می شود که به صورت میان دوره ای از فیلتراسیون کربنی استفاده گردد.

میزان براقیهای در محلول توسط فرایند های مختلفی مانند فرایند الکتروشیمیایی رسوب مس روی قطعه ، اکسیداسیون در آندها و محلول بری (Drag Out) قطعات کاهش می یابد.

با بالا رفتن غلظت ترکیبات الکترولیت اسیدی ، تراکم جریان بیشتری برای نشاندن مس مورد لزوم خواهد بود . و باید در نظر داشت که حلالیت سولفات مس در اثر غلظت اسید سولفوریک آزادکاهش می یابد . طبیعی است که در این حالت میزان مصرف نمک مس در الکترولیت بایستی پایین تر از مرز اشباع قرار گیرد که از متبلور شدن سولفات مس در سطح آند جلوگیری کند.

وجود کلرایدها در الکترولیت مس اسید، از اهمیت خاصی برخوردار است . بدین معنی که میزان کلرید در الکترولیت‌های معمولی بین 20 تا 100 میلی‌گرم در لیتر است . که کمتر از این مقدار پوشش مس به‌دست‌آمده زیر ، دارای لکه‌های نواری لایه‌ای شکل و مات خواهد شد . شیوه تأثیر کلرید در الکترولیت‌های اسیدی و چگونگی واکنش آن در سطح کاتد هنوز به‌خوبی روشن نشده است ولی حضور بیش‌ازحد مجاز کلرید در الکترولیت موجب می‌شود که در سطح آند از کلرید مس یک ظرفیتی تشکیل شود

آبکاری مس سیانوری

مقدمه:

مس و آلیاژ های آن در مقابل اتمسفر مقاومت به خوردگی خوبی دارند، زیرا روی سطح آنها لایۀ تیره رنگ مقاومی ایجاد می شود که از اکسید مس و نمک های بازی حاصل از عناصر آلیاژ تشکیل شده است.

آبکاری مس هم برای تزیین و هم برای اهداف کاری انجام می گیرد . پوشش مسی به طور وسیع به عنوان زیر لایه در سیستم های چند لایه ، پوشش محافظ ، پوشش مانع نفوذ کربن در عملیات کربن دهی و پوشش انتقال حرارت به کار می رود رسوب مسی در مشکل دهی الکتریکی ، ( elevtroforming) ، محافظت الکتریکی الکترومغناطیسی (electromagenetic Shielding) و مدارات الکتریکی نیز کاربرد پیدا کرده است . چون مس فلز نسبتاً نرمی است . بنابراین با استفاده ازتکنیک های جلا دهی مکانیکی با نمدی (buffing) می توان صافی (smoothness) و شفافیت (brightness) آن را بهبود بخشید پوشش های مسی به عنوان مانع با سدی برای انبساط حرارتی عمل می کنند.به ویژه در سیستمهای چند لایه ، چون لایه مس قادر است تنش های حرارتی ناشی از انبساط حرارتی و یا شوک حرارتی را جذب کند. به این ترتیب آسیب های خوردگی که در اثر ترک های ناشی از تغییر شکل فیزیکی رخ می دهند با استفاده از لایه فلزی نرم نظیر مس در لایه های مرکب کاهش می یابد . درموارد تزیینیآبکاری مس به عنوان مرحله نهایی انجام می گیرد. در مواردی که دوام (durable)و جذابیت سطحی مهم باشد، پوشش مس به صورت تک لایه به کار می رود . وقتی مس در هوای آزاد قرار می گیرد زود کدر شده و زنگ می زند . از این جهت باید با استفاده از پوشش های لاکی و پوشش های مقاوم به خوردگی ، محافظت شود.

خواص فلز مس

فلز مس قرمز چکش خوار و شکل پذیر است و به آسانی می توان کار مکانیکی روی آن انجام داد. فلز مس هدایت کنندۀ خوبی برای جریان برق و گرما بوده و در مقابل آب ، اسید و نمک هایی که خاصیت اکسید کنندگی نداشته باشد ، مقاوم می باشد.فلز مس در مجاورت هوا اکسید شده و این اکسید در اغلب اسید ها حل می شود. ترکیبات نمک آن در ظرفیتی اند ، که با سیانید نمک های کمپلکس مس یک ظرفیتی تولید می کنند . پوشش مس به دست آمده از الکترولیت ، علاوه بر مصارف مختلفی که در صنعت دارد ، در ماشین سازی ، آبکاری غیرهادی ها ، وسایل تزیینی ، صفحات جایی و در بسیاری از موارد دیگر مورد استفاده قرار می گیرد و هر روز مصارف تازه ای پیدا می کند.

حمام های سیا نوری مس

این حمام ها مخلوطی از سیانور سدیم و مس اند و برای ایجاد پوشش مسی ابتدا در حمام سیانیدی با مس کم لایه ای از مس روی قطعات آهن ایجاد می کنند و سپس در حمام های سیانیدی با مس بالا و یا حمام های سولفاتی ایجاد پوشش را ادامه می دهند. در حمام سیانیدی غلظت یون فلزی کم است تا رسوب گالوانیکی به حداقل برسد و چسبندگی بهتر شود . حمام های سیانیدی با نمک های تارتارات (سدیم –پتاسیم تارتارات KNaC4H4O6 یا نمک راشل مصرفی تجارتی دارند و حمام هایی با بازده جریان زیاد و سرعت زیاد که وجود نمک راشل در آنها الزامی نیست کاربرد زیادی دارند.

حمام های سیانیدی برای ایجاد پوشش مس به عنوان پوشش زیرین برای سایر فلزات به کار می روند. حمام های سیانور و یا فلوئوبرات برای قطعاتی که شکل نامتجانس دارند به کار می روند و باعث می شوند پوشش به طور یکنواخت توزیع شود خصوصاً وقتی که پوشش های بعدی نیکل است با این کار ضخامت لازم برای نیکل کاهش می یابد.در حمام های سیانیدی ، سیانورسطح قطعه را نیز تمیز میکند.

عوامل مهمی که باید در حمام های سیانیدی کنترل کرد عبارت اند از :

1- مقدار سیانید حمام 2- مقدار کربنات ، 3- PH ، 4- ناخالصیها نظیر رسوب ، آهن و روی.

برای کنترل موارد فوق ، مواد افزودنی با نامهای تجاری اضافه می شوند مانند نمک راشل ، این نمک خواص زیادی دارد از جمله :

-تشکیل کربنات را به تعویق می اندازد.

-ساختار دانه های رسوب را اصلاح می کند و به خوردگی آند کمک می کند و لذا باعث می شود تا با سیانید آزاد کمتری بتوانیم کار کنیم .

-در چگالی جریان های مختلف بازده یکنواخت می شود.

-پوشش ضخیم بهتری ایجاد میشود.

-بازده جریان آندی و پلاریزاسیون بهتر می شود.

-بازده جریان کاتدی بیشتر می شود.

ولی عمل تسطیح سطح با این نمک بهتر نمی شود . در سالهای اخیر نمک های تارتارات تجارتی ساخته شده اند که از نمک راشل بهترند و در نتیجه فرایند آبکاری مس توسعۀ زیادی یافته است.

مقدار کربنات :

سدیم کربنات از طریق حل شدن گاز کربنیک هوا در حمام و نیز بر اثر اکسید شدن سیانور حاصل می شود و باعث غیر

قطبی شدن آند می شود. لذا مقدار زیاد این نمک مضر است و باید به کمتر از 50 گرم در لیتر محدود شود. اگر مقدار

نمک به 60 گرم در لیتر یا بیشتر برسد، محلول باید تصفیه و مقدار اضافی نمک خارج شود.

pH محلول :

برای کنترل pH و ثابت نگه داشتن قابلیت هدایت الکتریکی محلول ، مواد قلیایی نظیر KOH و یا NaOH به حمام هایسیانیدی می افزایند. حمام های محتوی پتاس به حمام های محتوی سود ارجحیت دارند و رسوب های حاصل از آن شفاف ترند لیکن شدت جریان لازم بیشتر است.

فیلتر کردن :

در الکترولیتهای سیانید مس راندمان – بالا فیلتر کردن محلول یا صاف کردن آن ضرورت دارد . مخصوصاً برای رسوب

هایی با ضخامت کمتر از m13μ ، تجهیزات صاف کردن باید قادر باشند در هر ساعت 2/1 محلول تمیز شده را به حمام برگرداند. زبری و ناهمواری رسوب مس اغلب به علت ناقص تمیز کردن محلول یا در اثر تشکیل مس فلزی یا ذرات اکسید

مس یک ظرفیتی که (Cu2o) ، در آند است ( قطع شدن جریان ) گرد و خاک یا ذرات جامد معلق در الکترولیت سیانیدی مس نیز موجب زبری و ناهمواری سطح می شود کیسه های آندی مناسب ( از نظر نوع مواد و وزن ) که بعضی از آلاینده

های آندی را نگه می دارند ، مفید هستند . در واقع این کیسه ها به عنوان فیلتر و صافی عمل می کنند . ذرات خارجی که

وارد الکترولیت می شوند توسط سیستم فیلتر خارج می گردند.

تشکیل کربنات :

تشکیل کربنات در حمام های مس سیانیدی راندمان – بالا ،می تواند روی عملکرد حمام اثر معکوس بگذارد علاوه بر این کربنات اضافی روی درجه صافی رسوب نیز اثر می گذارند 120-150 g/L کربنات یا بیشتر موجب افت بازده و سرعت آبکاری می شود همین طور کربنات اضافی می تواند دامنه آبکاری قابل قبول را کاهش دهد. این اثرات در حمام سیانیدی سدیم دار بیشتر از حمام سیانیدی پتاسیم دار است.

منبع اولیه تشکیل کربنات شکست یا تجزیه سیانید به علت ضعیف بودن بازده آندی است . دمای کاری بالاتر از حد پیشنهاد شده تشکیل کربنات را تقویت می کند.در دمای بالاتر از حدود 74 oc یون سیانید تجزیه می گردد. در سیستم هم زنی توسط هوا نباید از هوایی که مقدار زیادی دی اکسید کربن است استفاده شود چون دی اکسید کربن توسط قلیاهای محلول حل گشته و کربنات تولید می کند. بنابراین محل تأمین هوا برای هم زدن محلول باید مکانی مناسب وتمیز باشد .

کربنات اضافی را می توان از طریق سرد کردن یا رسوب گیری توسط آهک ، یا افزودنی های ویژه از حمام خارج نمود. برای حمام سیانیدی سدیم دار روش رسوب گیری یاسرد کردن برای حمام سیانیدی پتاسیم دار مؤثر نیست چون حلالیت نمک های کربناتی در آن بالاست .

سیکل‌های قطع – وصل جریان:

سیکل‌های جریان قطع و وصل غالباً دامنه کاربردی محلول‌های سیانیدی حاوی سدیم یا پتاسیم را در آبکاری مس توسعه می دهد. جریان قطع و وصل سیکلی معمولاً این امکان را به وجود می آورد که ضمن ثابت ماندن بازده حمام از دانسیته بالاتری استفاده شود. این روش شفافیت رسوب مس را بهبود بخشیده و در حمام های آبکاری شفاف که زیاد آلوده می شوند . رسوبی با شفافیت عالی تولید گردد. در صورتی که از جریان خطی یا پیوسته استفاده شود نمی توان رسوب قابل قبولی تولید کرد سیکل قطع و وصل جریان معمولاً به این صورت است که بعد از8 تا 15 ثانیه آبکاری جریان به مدت1 تا 3 ثانیه قطع می شود. اگر زمان آبکاری کمتر از 8 ثانیه و قطع شدن جریان کوتاه‌تر از 1 ثانیه مزیت ناشی از این متد را کاهش می دهد.

استفاده از جریان پریدیک – معکوس در محلول های سیانیدی آبکاری مس مزایای زیادی دارد . در این روش ابتدا قطعات طبق زمان انتخابی آبکاری شده و سپس از طریق معکوس کردن جریان برای زمان کوتاهی رویه زدایی یا رسوب گیری می شوند . سیکل های جریان معکوس کوتاه نظیر 2تا 40 ثانیه آبکاری و 1تا 10 ثانیه رویه زدایی شفافیت رویه زدایی شفافیت پوشش را همانند روش جریان قطع و وصل بهبود می بخشد . مزیت بزرگ این روش این است که درجه بالایی از هم‌ترازی و هم‌سطح بودن به دست می آید . مخصوصاً وقتی که سیکل معکوس شدن طولانی باشد. در سیکل های طولانی ، 45 ثانیه آبکاری و بیش از 10 ثانیه رویه زدایی ، مشخصات هم ترازی بیش از 50 % افزایش می یابد . این تکنیک اجازه می دهد از دانسیته جریان آبکاری و رویه زدایی بالاتری استفاده شود.

 مدیریت شستشو در آبکاری و نقش ان در کاهش هزینه های تولید

در اوضاع خوب اقتصادی، کسب وکارها به اندازه کافی انگیزه ندارند که نگاه سخت‌گیرانه‌ای به هزینه‌های فرایند آبکاری و پرداخت‌کاری خود بیندازند. به منظور رقابت شدید با کشورهای خارجه و با وجود یک اقتصاد ضعیف، ضرورت بازنگری به این فرآیندها بسیار زیاد شده است.   درحالی‌که هزینه‌های واقعی مربوط به خطوط آبکاری و پرداخت‌کاری مشخص است، به طور شگفت‌آوری گزینه‌های زیادی برای کاهش برخی یا تمامی هزینه‌ها وجود دارد و ممکن است بازپرداخت مالی بسیار کوتاهی داشته باشد.  ما روش مورد استفاده توسط موسسه پیشگیری از آلودگی ایالات نیویورک در موسسه فناوری روچستر، به منظور تعیین هزینه‌های پایه عملیات پرداخت‌کاری را ارائه خواهیم داد. برای هر منطقه‌ای که در خطوط پرداخت‌کاری به طور معمول وجود دارد، روش‌ها یا فناوری‌های بهسازی بالقوه‌ای ارائه خواهد شد.

 تقریبا در هر خط آبکاری و پرداخت‌کاری فلزات، 4 منطقه رایج وجود دارد:

• مخازن شستشو

• سیستم‌های تهویه

• پاک‌کننده‌های اسیدی، اچ‌کننده‌های اسیدی

• پاک‌کننده‌های قلیایی

برای خواندن ادامه مطلب به سایت نویسنده مقاله مراجعه کنید.

فرآخوان دوره های آموزشی رنگ، پوشش، آبکاری و مهندسی سطح 

زمان برگزاری دوره ها: : آذر 1397
مکان برگزاری دوره ها: مرکز آموزش مهارتهای پیشرفته ، جهاد دانشگاهی صنعتی شریف

شماره های تماس جهت کسب اطلاعات بیشتر: 22321817 و 22748812

و کانال تلگرام @irancoat

"نسخه word در قسمت بارگیری پیوست ها برای علاقمندان به ثبت نام در دوره ها"

سومین نشست هم اندیشی مدیران و کارشناسان صنایع آبکاری با حضور جمع کثیری از آبکاران

زمان برگزاری: 9 مهرماه 1397

مکان برگزاری: دفتر انجمن صنایع آبکاری ایران

سومین جلسه هم اندیشی صنایع آبکاری در تاریخ دوشنبه ۹ مهرماه به دعوت هیئت مدیره انجمن صنایع آبکاری ایران با حضور نزدیک به ۳۰ نفر از مدیران و نمایندگان آبکاران در دفتر این انجمن برگزار شد.
در ابتدا، ریاست هیئت مدیره انجمن صنایع آبکاری (جناب آقای مهندس رفیعی) ضمن مروری بر موارد مطرح شده در جلسات قبلی، لزوم برگزاری این جلسات را به منظور ایجاد همدلی و اتحاد بیشتر بین جامعه آبکاری برشمردند و به ذکر برخی از اقدامات انجمن در ماه های اخیر به منظور حمایت و رفع مشکلات صنایع آبکاری پرداختند.
سپس مهندس حاجیلو (از آبکاری حاجیلو) به ذکر پاره ای از مشکلات اصلی آبکاران پرداختند نظیر:
?مسئله مالیات
?نحوه قیمت گذاری قطعات آبکاری شده
?ورود افراد بصورت غیر قانونی در این صنعت
?افزایش بی رویه قیمت مواد اولیه
ایشان در رابطه با مالیات عنوان کردند که متاسفانه اداره دارایی، واحدهای آبکاری را واحد خدماتی در نظر می گیرد و نه واحد تولیدی و مالیات واحدهای خدماتی بین ۱۵ تا ۲۵ درصد است که عملا آبکاران را بالاترین درصد یعنی ۲۵ درصد در نظر می گیرند. این در حالی است که واحدهای تولیدی بین ۷ تا حداکثر ۱۵ درصد مالیات پرداخت می کنند. البته وزارت صنایع با این دیدگاه که واحدهای آبکاری پروانه بهره برداری اخذ نموده اند این واحدها را تولیدی محسوب می کند ولی اداره دارایی با بیان اینکه آبکاران بصورت امانی کار را انجام می دهند از این مسئله طفره می روند. اینجاست که نقش انجمن صنایع آبکاری برای پیگیری حقوق صنفی آبکاران دارای اهمیت است.
همچنین ایشان در رابطه با ورود افراد بصورت غیرقانونی و اصطلاحا زیرپله ای در این صنعت هشدار دادند و یکی از دلایل عدم اتحاد در این صنعت را وجود این افراد دانستند و به مشکلات متعددی که این گروه در رابطه با مسئله آلودگی محیط زیست و همچنین نحوه قیمت گذاری و رقابت ناسالم بوجود می آورند اشاره نمودند.
در زمینه قیمت گذاری ایشان پیشنهاد کردند که آبکاران باید قیمت را بروز و بصورت نقدی بدهند و محاسبات بصورت آنلاین و بر اساس قیمت روز مواد آبکاری برآورد شود. بطور مثال در مجموعه ایشان در حال حاضر، قیمتها نسبت به سال قبل، ۱۸۰ درصد افزایش داشته است.
در ادامه، جناب آقای مصطفی عارفی (از آبکاری عارفی) با بیان اینکه بحث گرانی مواد اولیه یک حسن هم داشت که واحدهای زیرپله ای و غیرقانونی از گردونه خارج شوند عنوان کردند که متاسفانه بزرگترین لطمه را خودمان با اعمال غیرحرفه ای به صنف وارد می کنیم. ایشان در بحث قیمت گذاری اشاره کردند که حدود ۴۰۰ درصد به نرخمان اضافه کرده ایم و هزینه را هم اول می گیریم. همچنین ایشان به شرکت تعاونی آبکاری هم اشاره کردند که در حال حاضر هیچگونه بدهی ندارد و امکان ادامه کار آن خصوصا در بحث واردات مواد اولیه آبکاری وجود دارد.
سپس مهندس زردوز (از شرکت حدید روان) ضمن برشمردن اهمیت و جایگاه آبکاری در صنعت که متاسفانه به خوبی هم شناسانده نشده است بر لزوم استیفای حق و حقوق این صنف و ارائه راهکارها و ساز و کارهای عملیاتی بدین منظور تاکید کردند.
ایشان با اشاره به اینکه وضعیت اقتصاد کشور در نقطه عطفی قرار گرفته که قطعا امکان برگشت به رویه قبل را نخواهد داشت لزوم تطبیق همه دست اندرکاران صنعت و تجارت برای پیوند به اقتصاد جهانی را متذکر شدند. ایشان پیشنهاد کردند که انجمن مشکلات حاد صنعت را دسته‌بندی کرده و برای آن‌ها با مشورت اعضا و دیگر دست‌اندکاران، راهکارهایی را ارائه نماید. قطعا با هم صدایی کلیه اعضا، در نهایت مصوبات انجمن برای دولت و صنعت، در آینده الزام‌آور هم خواهد شد.
ایشان با اشاره به افزایش بی رویه قیمت مواد اولیه پیشنهاد کردند که آبکاران با همه طرف‌ها قرارداد ببندند - قیمت تمام شده را بصورت واقعی محاسبه کنند و هزینه‌ها را بروز رصد نمایند (به عنوان مثال در شرکتشان تا 7± درصد تغییر قیمت‌ها را در محاسبات اعمال نمی‌کنند ولی تغییرات بالاتر را در نظر می‌گیرند) - فروش صرفا بصورت نقدی باشد - و در نهایت از رقابت ناسالم پرهیز کرده و قیمت‌ها را نشکنیم و یک سود متعارف 20 الی 30 درصدی را در نظر بگیریم.
مهندس فرشچی (از اعضای هیئت مدیره انجمن و مدیرعامل شرکت نیکاب شیمی) هم عنوان کردند که مشکلات پیش آمده عملا مدت‌هاست که در صنعت آبکاری وجود داشته و گریبانگیر دست‌اندرکاران بوده است. ایشان به لزوم پرداختن به مقوله آموزش (هم مسائل تکنیکی و هم مسائل مالی) تاکید کردند و دوره‌ای را که انجمن به منظور آشنایی بیشتر آبکاران در بحث نحوه قیمت‌گذاری در نظر دارد برگزار نماید را معرفی نمودند.
مهندس پاکروانفر (از شرکت زاگرس آلوم پارت) از همکاران خواستند که برای کاهش هزینه‌ها باید به سمت بازیابی مواد رفت. همچنین با حداقل سود این مرحله را گذراند و سهم مواد اولیه را بصورت نقدی با مشتریان حساب نمود.

مهندس انیسی (از آبکاری انیسی) ضمن اشاره به اینکه مشکلات صنف آبکاری عملا بازتاب اعمال خود اعضا صنف است از انجمن خواست تا نسبت به پیگیری تامین‌کنندگان مواد اولیه که ارز دولتی یا نیما گرفته‌اند و احیانا مواد اولیه را با قیمت آزاد به فروش می‌رسانند اقدام نماید.
در ادامه دیگر شرکت‌کنندگان هم نقطه نظرات خود را بیان نمودند.
در پایان مهندس مقدم (دبیرانجمن و مدیرعامل آبکاری نگین) از اعضا و دیگر دست‌اندکاران این صنعت خواستند که انجمن را تقویت نمایند و همه همدل و هماهنگ عمل کرده تا از انجمن صدایی واحد شنیده شود تا در پیگیری‌های آتی از دستگاه‌های دولتی بتوان از حقوق صنفی آبکاران به طور شایسته دفاع نمود.

✅ گزارش کامل و تحلیلی این نشستها را در شماره آینده نشریه پیام آبکار ملاحظه فرمایید.

شرکت کنندگان در این جلسه عبارت بودند از:
?عارفی / آبکاری عارفی
?نوروزخان / آبکاری رنگین
?خانم میخاییل / آبکاری کانینگ
?زردوز / حدید روان
?پاکروان فر / زاگرس آلوم پارت
?انیسی / آبکاری انیسی
?بقال زاده / رنگین پوشش
?کریمی / آبکاری کریمی
?نامور / سیمین
?قره داغی / سیماب گران
?حاجیلو / آبکاری حاجیلو
?محمدی / آبگینه فلز
?شایان منش / آذین فلز پوشش
?دهقان / آیوپاک
?روحی / فراپوشش
?محمد زاده / آبکاری انیسی
?صالحیان / آندایز آروین
?گل تراش / آبکاری گلتراش
?زمانی / آبکاری امیر
?حجت زاده / آبکاری پوشش گستر
?رفیعی / جهانتاب
?مقدم / صنایع آبکاری نگین
?فرشچی / نیکاب شیمی
?خلج زاده / جلاپردازان پرشیا
?شکوهی / پویاب فلز
?کاظمی / کیمیا صنعت
?فضل اللهی / گروه نشریات پوششهای سطحی

(KHW-NC ("NC" نشان دهنده "بدون سیانور" است. یک محلول مس قلیایی با pH خنثی است که به طور مستقیم بر روی آلومینیوم و آلیاژهای آلومینیومی با سیلیکون کمتر از 1٪. نشانده می شود. این فناوری ضرورت زینکاته دو لایه  قبل از پوشش دادن را از بین می برد. به علاوه این ترکیب جایگزینی برای استریک مس سیانیدی است که قبل از دایکست  روی است. استحکام پیوند بر روی این بسترها،تست حرارتی کویینچ، استاندارد ASTM B571 را تامین میکند. اندازه دانه کوچک آن به معنی رسوبات متراکم، مقاوم در برابر خوردگی و مقاومت در برابر شوک حرارتی است.

KHW-NC فوق العاده همه کاره است: ضخامت رسوب با تنظیمات ساده ی فرایند تنظیم می شود. تشکیل نمک های مس و نمکهای هادی در انتهای پایین محدوده، باعث افزایش قدرت پرتاب و یکنواختی رسوب می شود.  تولید مس در انتهای بالای محدوده می تواند زمان پردازش را کاهش دهد. کاهش , PHوان موجب ایجاد رسوب براق می شود. یک pH بالاتر باعث رسوب تیره تر می شود.

KHW پایدار، اجرایی و عملا شرایط نگهداری بدون هزینه دارد. فقط تیتراسیون معمولی مورد نیاز است. این دستگاه با دمای 150 درجه فارنهایت کار می کند و با هر دو تجهیزات قفسه و بشکه سازگار است.

KHW مزایای مهمی در تصفیه ضایعات  فراهم می کند، زیرا می توان آن را با سایر محصولات موجود در جریان ضایعات ترکیب کرد، و نیازی به تصفیه جداگانه نیست.  این امر مزیت بزرگی برای برای مواردی که خطوط مختلف آبکاری وجود دارد ایجاد می کند. این محصول بدون آمونیاک است و EDTA یا سایر مواد شیمیایی د رآن و جود ندارد.KHW-NC یک پوشش نهایی با عملکرد بالا و یک زیرپوشش ایده آل برای نیکل  براق  / میکروکراک /  و پوشش کروم است. هنگامی که به همراه یک سد نیکل استفاده  شود یک پایه عالی برای طلا است. کاربردهای  ویژه برای KHW شامل ضربه گیر، دستگیره درب، کوره و اتصالات است. نتایج عالی آن در آزمایشات حرارتی  آن را به خوبی برای هواپیما و سایر برنامه های نظامی، از جمله موتور و اجزای بیرونی مناسب می کند.KHW Antique Nickel یک نازک نیکل رنگی را بر روی مس، برنج، نیکل، نقره و قلع قرار می دهد. حمام فوق العاده پایدار است سازگار با هر دو کاربرد قفسه  و بشکه است. برای دستیابی به بهترین نتیجه به کارگیری لایه ای از نیکل  براق یا یک لایه لاک  بعد از پوشش دادن توصیه می شود....

:تماس پوستی با گروهی از ترکیبات کروم موجب زخم در پوست می‌شود. در افراد دارای حساسیت، واکنش‌های حساسیتی می‌تواند شامل قرمزی شدید پوست و تورم باشد. زخم‌های پوستی، واکنش‌های خورنده روی تیغه بینی و درماتیت‌های تحریکی از جمله دیگر عوارضی است که در افراد در معرض کروم شش ظرفیتی گزارش شده است. زخم و سوراخ شدن تیغه بینی در دو سوم افرادی که در معرض این ماده بصورت اسید کرومیک در تراکم‌های بیش از 20 میکروگرم بر متر مکعب بوده‌اند، مشاهده شده است.
بررسی کارگرانی که بصورت شغلی در معرض استنشاق کروم بوده‌اند نشان داده است که استنشاق کروم شش ظرفیتی با تحریک دستگاه تنفس موجب تحریک راه‌های هوایی ریه و انسداد آنها می‌گردد. تحریک طولانی مدت ریه‌ها در نتیجه استنشاق ذرات این ماده ممکن است تحریک مزمن و احتقان (پرخونی غیر عادی)، حساس شدن ریه‌ها و در نتیجه ظهور علایم آسم و گروهی از دیگر اختلالات ریوی را در پی داشته باشد. البته موضوع سرطان‌زایی ترکیبات کروم شش ظرفیتی و افزایش ابتلای به سرطان ریه بواسطه مواجهه مزمن امری مسلم و اثبات شده است
[: مواجهه با ترکیبات کروم شش ظرفیتی با اختلالاتی در کبد نیز همراه است. گزارش مربوط به یک بررسی در میان آبکاران در معرض اسید کرومیک نشان داده است که مواجهه طولانی مدت با مقادیر اندکی از کروم با اختلالات خفیف تا متوسط کبدی ظاهر گشته است(1و4).
ابتلاء به اختلالات سیستم ایمنی در بدن نیز بواسطه مواجهه مزمن با ترکیبات کروم شش ظرفیتی گزارش شده است(10).
ورود ترکیبات کروم از راه گوارش بویژه خوردن مقادیر زیادی از ترکیبات کروم شش ظرفیتی (مواجهه حاد) می‌تواند موجب ناراحتی و زخم معده شده و در ادامه تشنج، آسیب به کبد و کلیه‌ها و حتی مرگ را در پی داشته باشد
: روم شش ظرفیتی یکی از عوامل مخاطره‌آمیز محیط‌های کار است که مواجهه با آن از سوی بسیاری از سازمان‌های معتبر بین‌المللی مانند WHO، آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان3، و EPA عاملی سرطانزا شناخته شده است. ابتلاء به سرطان در کارگران در معرض کرومات از 100 سال پیش به ثبت رسیده است و امروزه بسیاری از......

برای خواندن ادامه مطلب به سایت نویسنده مقاله مراجعه فرمایید.

مرجع: شرکت جلاپردازان پرشیا

Control  , analysis, and testing

CHEMICAL ANALYSIS OF PLATING

SOLUTIONS

Contents

Table I. Problems Caused by Unequa| Anode and …………………………………..…… 436

VOLUMETRIC METHODS …………………………………….………………………………438

GRAVIMETRIC METHODS ………………………………………………………………….. 438

INSTRUMENTAL METHODS …………………………………………………….……….…. 438

SPECTROSCOPIC METHODS ……………………………………………………….…….. 439

PHOTOMETRIC METHODS …………………………………………………….……….….. 442

ELECTROANALYTICAL METHODS ………………………………………………....……. 445

Table II. Reactions That Can Be Analyzed by Amperometry …………………….…….. 447

Table IlL Molarities and Normalities of Standard Solutions ……………………….…..… 448

SAMPLING …………………………………………………………………………………...... 449

STANDARD SOLUTIONS, REAGENTS, AND INDICATORS FOR WET METHODS… 449

Table IV. Standardization of Standard Solutions ……………………………………….…. 450

Table IV.  Standardization   of Standard   Solutions (cont.) …………………………..…. 451

SAFETY ………………………………………………………………………………………… 452

DETERMINATION OF CATHODE EFFICIENCY ……………………………………..…... 452

Table V. Indicators for Analyses …………………………………………………….……… 453

Table VI. Reagents for Analyses ……………………………………………………………. 453

Table VI. Reagents for Analyses - Con't …………………………………………………… 453

TaMe VII. Properties of Reagent Grade Acids ……………………………………….……. 454

Table VIII. Test Methods for Electroplating Solutions ……………………………......…… 455

Table IX. Test Methods for Electroless Plating Solutions ……………………….………… 472

Table X. Test Methods for Anodizing Solutions ……………………………………..……… 473

Table XI. Test Methods for Acid Dips and Eiectropolishing Solutions ……………….….. 474

Table Xl.  Test Methods for Acid Dips and ElectropoUshing Solutions (cont.) …………. 475

Table XII. Test Methods for Alkaline Cleaners ……………………………………………… 476

Table  Xll.  Test Methods for Alkaline Cleaners (cont.) ………………………………….. 477

Table XIII. Atternate Method for Chromic Acid ………………………………………...…….478

Table XIV. Alternate Method for Copper Sulfate …………………………………………… 479

قیمت : 30 تومان 

آبکاری نیکل دستگاه های تصفیه گاز کوره روی عرشه
کمکی به حفاظت از اقیانوس ها

اقیانوس ها به عنوان بزرگترین اکوسیستم ما بیش از نیمی از اکسیژنی را که ما تنفس می کنیم و بخش اعظم ماهی مورد مصرفمان  را فراهم می کند. اقیانوس های سالم  برای بقا ما حیاتی اند. همان طور که ما توجه بیشتری به کاهش اثرگذاری مان بر محیط زیست نشان می دهیم، صنعت دریایی تمرکزش را بر روش هایی برای تنظیم اثراتش بر محیط از جمله به حداقل رساندن نشت مواد مضر افزایش داده است. انتشار گوگرد در محیط از کشتی های دریایی باعث نگرانی های قابل توجهی شده است.سازمان دریایی بین المللی (IMO) ملزومات جدیدی را برای کاهش میزان گوگرد خارج شده از کشتی ها در نظر گرفته است. با این قوانین جدید رشد قابل توجهی برای آبکاری نیکل دستگاه های تصفیه دودهای دیزلی کوره بلند دریایی پیش بینی شده است.

یکی از طراحی های این دستگاهها با عبور دادن بخار دود تولید شده توسط موتوراز درون تعدادی محفظه حاوی ابر گازپالایی که به دقت از  آب دریا تولید شده اند انتشار اکسیدهای گوگرد را کاهش می دهد. تصفیه دود داغ با آب دریا محیطی خورنده ایجاد میکند که شامل کلوریدها و دماهای بالا و شرایط اسیدی و در نتیجه آن به آلیاژهای مقاوم در برابر خوردگی (CRA) نیاز است. آلیاژهای مورد استفاده برای این  کاربردها باید حاوی 6% Mo فولاد ضد زنگ آستنیتی مانند AL-6XN™ (UNS N08367) برای آلیاژهای نیکل نوع Cهمچون آلیاژ 276 (UNS N10276) و آلیاژ 59 (UNS N06059) باشند.

مرجع پویاب فلز
www .pouyabfelez .com

آسیب های چشمی ممکن است از انجام کار بدون دقت کافی در اطراف تانک های عملیات آبکاری که بدون استفاده از عینک های محافظ چشم، صورت گرفته باشد، اتفاق افتد. بنابراین خطرات مواد شیمیایی پوشش های ضد زنگ را در مورد چشم نباید تادیدیه گرفت بلکه باید مورد تاکید جدی قرار داد و به آن توجه نمود. از آنجا که در فرآیند های آبکاری معمولا از جریان الکتریکی استفاده می شودخطر شوک الکتریکی به طور جدی وجود دارد. واضح است که نه تنها از جریان برق در فرآیند آبکاری استفاده می شود، بلکه برای تامین نیروی محرک از دستگاه ها و وسایلی مانند کمپرسور هوا، مکنده های تهویه هوا، یکسو کننده ها و المان های حرارتی جهت گرم کردن تانکها استفاده می شود. بنابر این بسیار حائز اهمیت است که این وسائل طوری سیم کشی شده و حتما دارای سیم اتصال به زمین باشند که طبق کدهای الکتریکی ملی جهت حفاظت کارکنان در مقابل شوک الکتریکی بسیار مهم هستند.

آتش سوزیها در کارگاه های آبکاری کمتر مورد توجه قرار می گیرند ولی این آتش سوزی ها با خسارات زیاد در آبکاری ها اتفاق می افتد که به علت نگهداری و انبار کردن و یا جابجایی غلط ظروف حاوی مواد و یا استفاده نا صحیح از وسایل، ممکن است حادث شود به علت نگهداری و انبار کردن و یا جابجایی غلط ظروف حاوی مواد و یا استفاده ناصحیح از وسایل، ممکن است حادث شود به عنوان مثال محلول های سیانور عوامل احیا کننده هستند و اگر با اکسید کننده قوی مثل نیترات آمونیوم یااسید کرمیک تماس پیدا کند، می تواند منجر به انفجار شود. المانهای حرارتی برق در وانهای آبکاری جهت گرم گردن محلول ها در تانک های پلاستیکی می تواند موجب آتش سوزی با خسارات بسیار شود. در صورتیکه سطح مایع داخل تانک به علت تبخیر کاهش پیدا کند، المانهای حرارتی، دیواره بدنه پلاستیکی تانک را تحت تاثیر قرار داده موجب آتش سوزی و در صورت پیشرفت به داخل کانال های پلاستیکی که اغلب در سیستم تهویه اطراف تانکها وجود دارد، موجب پیچیدگی و ایجاد خسارت بیشتر شود.

بسیاری از این خطرات ویژه، زمانی اتفاق می افتد که از مقررات کار گاهی تحت عنوان تیتر ۲۹، سر پیچی شود. بخش ۱۹۱۰ این مجموعه که مقررات فدرال دراین مورد بی نهایت موثر است بوسیله Niosh تحت عنوان«راهنمای بهداشت و ایمنی برای کارگاه های آبکاری الکتریکی» باشد تعیین شده که شامل چک لیست ایمنی درباره سر پیچی از مقررات می باشد و اگر به طور صحیح مورد استفاده قرار گیرد می تواند به عنوان وسیله بسیار با ارزش برای دستیابی به شرایط کار ایمن در عملیات آبکاری الکتریکی، می باشد

با تشکر از خانم رضوی به دلیل ارائه مطالب در مورد ایمنی و بهداشت

مرجع: سایت انجمن آبکاری

قوانین کنترل کننده فدرال: قوانین کنترل کننده بنام ویلیام استایگر «قانون بهداشت و ایمنی حرفه ای ۱۹۷۰» (پی- ال ۹۱-۵۹۶) که به صورت قوانین تصویب شده «بمنظور اطمینان بخشی شرایط کار ایمنی و بهداشت برای زنان و مردان…» می باشد. این قانون سازمان ملی برای ایمنی و بهداشت حرفه ای (Niosh) را تاسیس کرد که تحت نظر دپارتمان بهداشت، آموزش و رفاه (DHEW) و اداره ایمنی و بهداشت حرفه ای (OSHA) که تحت نظارت دپارتمان کار (DOL) می باشد، فعالیت می نماید.
این قوانین تامین کننده شرایط لازم جهت تحقیقات، اطلاعات، آموزش و کار آموزی در زمینه ایمنی و بهداشت و تقویت استانداردهای جدید مناسب مربوطه در این مورد می باشد. بند ۲۹، فصل ۱۷ در مورد مزایای ویژه مهندسی ایمنی بخش آبکاری از «ادراه بهداشت و ایمنی حرفه ای» را در دپارتمان کار تحت، عنوان بخش ۱۹۱۰، ایمنی و بهداشت کارکنان با استانداردهای قانونی پوشش به خود منحصر کرده است.

با توجه به اهمیت حفاظت محیط زیست، در سال های اخیر قانون جدیدی بوجود آمده که تحت تاثیر مستقیمی در زمینه ایمنی محیطی در صنایع تکمیلی فلزات داشته است. این قانون با عنوان « منبع حفظ و بهبود قوانین ۱۹۷۶» یا (RCRA) شناخته شده است. این قانون وسیله ای جهت اطمینان بخشی و ایمنی مناسب در نگهداری، جابجائی و دفع تمام مواد زائد خطرناک می باشد.(تقریبا تمام زوائد آبکاری در تعریف زوائد خطرناک می گنجد).

آژانس حفاظت ایمنی محیطی (EPA) مسئولیت تقویت استاندارد هایی که در گذشته تعیین شده بود، بوسیله این قانون (RCRA) پیشنهاد می کند که تمام تولید کنندگان زوائد خطرناک مسئول هستند تا به نحو اطمینان بخشی تعهد کنند، تا هر نوع نگهداری، جابجایی و دفع این زوائد که خطرناک تشخیص داده شده اند، رعایت قوانین کامل را نموده و حتی، پیش از آن، روش های کنترلی و طرح های لازم در مورد جلوگیری از پیش آمدهای احتمالی نظیر، ریختی، پخش و پراکندگی این قبیل مواد به طور تصادفی دارا باشند.

تمام مقررات و ظوابط مربوط به این قانون، مخصوصا آنهائیکه در ارتباط با مواد سمی خطرناک یا زوائدی که مربوط به آن مواد در آبکاری می باشند. بهداشت حرفه ای و کنترل محیطی، تجهیزات حفاظت مزدی، کمک های اولیه پزشکی، سطوح کار، رفت و آمدها، حفاظت از آتش سوزی، جابجایی مواد و نگهداری آنها، ماشین آلات و ابزار و حفاظ آنها و خطرات الکتریکی یا برق گرفتگی باید در نظر گرفته شود.

ایالتی و محلی: در قلمرو بیشتر ایالتها و مراکز محلی مقرراتی راجع به بهداشت صنعتی و ایمنی وجود دارد که نشات گرفته از قوانین فدرال می باشند. در هر صورت ممکن است مقررات ایالتی و محلی گاهی متفاوت با نیازمندی های فدرال، به طور مشخص باشد.

بنابراین به مهندسان ایمنی، توصیه می شود که هر چه بیشتر با نیازمندی های محلی آشنا شده و هر قدر ممکن باشد نسبت به تامین و رعایت آنها اقدام کنند.

سم شناسی و آبکاری:

سم شناسی عملی است که تاثیرات کوتاه مدت(حاد) و بلند مدت(مزمن) در معرض محیط های شیمیایی مختلف قرار گرفتن میکند که می تواند به چهار نوع مختلف ممکن شود:۱-از راه پوست یا درمال ۲-از راه تنفس مواد شیمیایی ۳- از راه خوردن یا بلعیدن مواد شیمیایی ۴- از راه جذب پوستی مواد شیمیایی

سم شناسی نه تنها مواد شیمیایی مختلف در محیط های متفاوت را که بدن انسان می تواند تحمل کند، در یک فاصله زمانی ۸ ساعت کار در روز قبل از اینکه منجر به صدمات احتمالی شود را نیز تعیین می نماید. این مقادیر به طور کلی به نام«مقادیر حد آستانه» یا (TLVS) نامیده می شوند. بعضی از موسسات اجرایی مقررات بهداشتی ایالتی، ترجیح می دهند که به جای (TLVS) از (PLE) استفاده کنند که مخفف کلمات«حد مجاز مواجه»می باشد.

PLE برای مواد مختلف مورد استفاده در کارگاه های آبکاری به میزان زیاد با درجه سمیت آن مواد متغیر می باشد و یاTLVS ممکن است در زمان های مختلف متفاوت می باشد. در بعضی زمانها افزایش پیدا کند. البته برای فاصله زمانی کوتاه و تا آنجا که میانگین تمرکز روزانه آن مواد از مقدارTLV اضافه تر نشود. بعضی مواد علاوه بر TLV تعیین شده دارای مشخصه دیگری با حرف (C) هستند. تمرکز این قبیل مواد هیچگاه نباید از میزان TLV، حتی برای فاصله زمانی کوتاه، افزایش یابد.

بسیاری از مواد شیمیایی مورد استفاده در صنایع آبکاری دارای نامهای اختصاری هستند که در این مورد لازم است فرم شماره ۲۰،OSHA، بعبارت دیگر «برگ مشخصات ایمنی مواد» از توزیع کننده یا فروشنده مواد شیمیایی درخواست شود. برگ مشخصات ایمنی مواد مقادیر حد آستانه یا TLV را برای مواد خواسته شده در زمینه ترکیبات آن، ارائه خواهد داد. علیرغم مطالعات و بررسیهای اخیر که نشان می دهد بیماری های حرفه ای در میان کارکنان صنایع آبکاری به ندرت اتفاق می افتد، در معرض مواد خطرناک با مواد سمی شیمیایی قرار گرفتن، بزرگترین مشکل بهداشتی و ایمنی در صنایع آبکاری می باشد.

در این فصل صرفا آن دسته از مواد که اثرات منفی و مشکلات جدی ناشی از آنها در زمینه ایمنی و بهداشت به مرور زمان آشکار شده، مورد مطالعه و بحث قرار می گیرد.

بیماری های پوستی (درماتیتبس)

درماتیتبس اصطلاحی کلی است که به بیماری ها یا زخم های مربوط به پیوست اطلاق می شود. تقریبا نصف ادعاهای جبران خسارات، ناشی از بیماری های حرفه ای مربوط به بیماری های پوستی می باشد. به طور اساسی دو نوع از بیماری های پوستی وجود داردکه عبارتند از:۱- تحریک های اولیه بیماری های پوستی که ناشی از عوامل فیزیکی، مکانیکی یا شیمیایی هستند. ۲- بیماری های پوستی حساس شده، که عکس العمل آلرژیکی نسبت به یک ماده معین است. این نوع حساسیت ها در طول یک دوره زمانی معین به وجود می آید. زمانی که حساسیت کامل بر قرار شود، تماس جزئی یا در معرض قرار گرفتن بسیار کم از آن مواد، می تواند موجب عکس العمل جدی شو.د این نوع از بیماری های پوستی تا حدودی بستگی به خصوصیات فردی و زمینه های مساعد و میزان تحمل شخص دارد. بعضی مواد می توانند موجب هر دو نوع بیماری: تحریک های اولیه پوستی وبیماری های پوستی حساس شده باشند. در معمولی ترین کارگاه های صنایع آبکاری، موادی که بتوانند موجب هر دو نوع بیماری شوند: اسید کرمیک، حمام های آبکاری نیکل و تری کلرور اتیلن یا پر کلرور اتیلن که در چربی زدائی تبخیر می شوند و مورد استفاده قرار می گیرند، می باشند. جدول ۱- لیست موادی که در عملیات آبکاری می توانند موجب بیماری های پوستی نیز شوند را ارائه می دهد. بسیاری از مسائل بیماری های پوستی ناشی از مواد شیمیایی مورد استفاده در آبکاری مانند زخم ها، تاولها و ترکهای پوست در صورتیکه به آنها توجه و رسیدگی و درمان لازم نشود، اغلب منجر به زخم های ثانوی و دردناک می شوند.

جدول۱- مواد شیمیایی مورد استفاده در عملیات آبکاری که تاثیرات شناخته شده روی پوست دارند.

مواد شیمیایی

موارد استفاده

عمل تحریک کنندگی

الف- اسیدها

۱- اسید کرمیک

وانهای آبکاری کرم آندایزینگ کرم- تبدیل پوشش های کرمات

زخم روی پوست«سوراخ های کرم» تنفس کردن بخارات اسید کرمیک موجب سوراخ شدن دیواره بینی می شود.

۲- اسید کلرید ریک (جوهر نمک)

آماده سازی فلزات (زنگ برداری)

حساسیت ها و احتمال زخم پوستی

۳- اسید نیتریک (جوهر شوره)

پاک کردن پوشش فلزات

سوختگیهای جدی و زخم ها

۴- اسید سولفوریک (جوهر گوگرد)[/color

پاک کردن پوشش فلزات و آماده سازی آنها

تورم جدی غشاهای مخاطی و خورندگی پوست

ب- قلیاها(سودها)

۱- هیدروکسید سدیم یا پتاسیم

پاک کردن پوشش فلزات و تنظیم PH وانهای آبکاری

سوختگیهای جدی و زخم های مزمن و از دست دادن ناخن ها

۲- سیانور سدیم یا پتاسیم

وانهای آبکاری

تاولها و زخم های روی پوست

ج- المانهای مواد

۱- نمک های نیکل

وانهای آبکاری نیکل

«خارش نیکل» جوشهائیکه موجب خارش جدی می شوند، بعضی از افراد نسبت به دیگران حساس ترند

د- حلالها

۱- تری کلرور اتیلن

چربی زدایی از فلزات

پوست خشک شده و یا ترکدار می شود که ناشی از حل شدن چربی پوست می باشد.

اسیدها:

اسیدها به طور پیوسته در بیشتر فرآیند های آبکاری به منظور پاک کردن اکسید های فلزی با آماده کردن مناسب سطوح جهت جانشینی مواد پوششی مورد استفاده قرار می گیرند.

به طور کلی اسیدها سولفوریک، اسید کلرید ریک، اسید نیتریک و اسید کرمیک به حالت یرد و رقیق استفاده می شوند. در هر صورت ممکن است هر نوع اسید در ارتباط با تمیز کردن یافرآیند آبکاری مورد استفاده قرار گیرد که میزان غلظت و درجه حرارت آن هنگام استفاده، بسته به نوع کار، متفاوت باشد.

آسیب هایی که به طور کلی از کار با اسیدها بوجود می آیند عبارتند از: درماتیتسهای (بیماری های پوستی که قبلا بیان گردید، سوختگیها و آتش سوزیها، مادام که در جابجایی هر نوع اسید بی دقتی اعمال شود یا در محل کار تهویه ضعیف باشد. مشکلات و خطرات بهداشتی و ایمنی خاص خود را به وجود خواهند آورد.

اسید سولفوریک باید با احتیاط بسیار جابجا و یا مخلوط شود. اسید کرمیک، کرماتها و دی کرماتها اکسید کننده های قوی هستند و در صورت تماس با استن، الکلریال‌گلیسیرین و تینر های لاکی می تواند موجب آتش سوزی و حتی انفجار شوند. اسید کرمیک باید در محیط خشک و دور از چوب و کاغذ و سایر مواد احیا کننده(آتش گیر) نگهداشته شود. ظرف های خالی اسید کرمیک اگر به عنوان ظروف نگهداری ضایعات مورد استفاده قرار گیرد می تواند منجر به آتش سوزی شود. بنابراین هیچگاه نباید بدین منظور از آن استفاده نمود. ظرف های اسید کرمیک، مانند تمام مواد شیمیایی دیگر، حتی وقتیکه مورد استفاده قرار نمی گیرند، باید کاملا بسته و محفوظ باشند.

محلول اسید کرمیک و بخارات اسید کرمیک ناشی از فرآیند آبکاری در این محیط ها به علت تماس کارگران با آن، عفونت های پوست ایجاد می کند که معمولا به صورت مرطوب یا خشک سرباز نموده و التیام آن طولانی می باشد. بخارات ناشی از فرآیند آبکاری می تواند موجب سوراخ شدن تیغه بینی شود.

قلیا ها و سود ها

محلول های قلیایی(معمولا خیلی گرم) برای تمیز کزدن فلزات یا پلاستیک، قبل از انجام عملیات آبکاری مورد استفاده قرار می گیرند. سوختگیهای جدی ناشی از پاشیده شدن اتفاقی و با تماس وسیع با این مواد ممکن است رخ دهد. بیشتر حوادث درارتباط با قلیاهای پاک کننده ناشی از بی دقتی در هنگام اضافه کردن به تانکها اتفاق می افتد. افزایش این مواد به تانکها بایستی با دقت و به آرامی و در حال اختلاط آهسته برای اطمینان پیدا کردن از یکنواختی محلول، صورت گیرد. پیشنهاد می شود که آب افزونی را قبلا تا میزان ۵۰ (۱۲۰) گرم شود. تمیز کننده یا سود، اگر به طور سریع به آب سرد اضافه شود ممکن است در ته تانک جمع شده و موجب پیدایش بخارات انفجاری شود. این فرآیند گرما زا بوده که غالبا به فوران محلول از تانک منجر می شود. تمیز کردن الکتریکی نیاز به استفاده از محلول قلیایی دارد ولی این روش با خبر کردن و تمیز کردن با جریان الکتریکی که موجب تولید حباب هایی در سطح تمیز شونده می گردد، متفاوت است. این حباب های تولید شده، به نوبه خود ایجاد سطح تمیزتر جهت پوشش دهی نسبت به نوع تمیز کردن غیر الکترولیتیک خیساندنی می شود. بنابر این همان خطراتی که برای شارژ مجدد تانک می باشد ممکن است دراینجا نیز ایجاد گردد. بعلاوه محلول های تمیز کننده با روش الکتریکی، تولید گاز هیدروژن می کنند که گاز حاصل بسیار قابل انفجار بوده و صرفا با جرقه ای کوچک مشتعل می گردد. بنابر این بسیار حائز اهمیت است که هنگام وارد یا خارج کردن. قطعات کار از تانک تمیز کننده الکتریکی، برق آن قطع باشد. در صورتیکه نتوان برق دستگاه را قطع کرد، بایستی دقت فوق العاده را نمود تا هنگام خارج نمودن قطعات کار از تانک، از زدن جرقه جلوگیری شود.

حلالها:

حلالها در صنایع آبکاری به منظور حذف روغن، چربی و کثیفی از قطعه ای که باید آبکاری شود، مورد استفاد قرار می گیرند. این حلالها همان تاثیرات پاک کردن کثیفی را روی پوست بدن انسان دارند و موجب پاک کردن یا حذف چربی طبیعی پوست می شود که تجربه خوشایندی است.

دو حلالی که بیشترین کاربرد در چربی زدایی کارگاههای آبکاری دارند عبارتند از: تری کلرور اتیلن و پر کلرور اتیلن، در صورتیکه برای مدت طولانی فردی در معرض این حلالها قرار گیرد می تواند موجب سر درد، سر گیجه، تهوع، غش و حتی مرگ او شود.

بیشترین حوادث جدی در ارتباط با این حلال های سریع چربی، وقتی اتفاق می افتد که عملیات پاکسازی تانکها صورت می گیرد. واضح است که از همه راهنمائیهای ایمنی و پیشگیری در هنگام عملیات پاکسازی تانکها باید استفاده نمود.

خطرات ویژه:

علاوه بر خطرات بهداشتی در ارتباط با مواد شیمیایی در عملیات آبکاری، خطرات ویژه بسیاری در عملیات روزمره کارگاهی ممکن است اتفاق بیفتد. بسیاری از صدمات کارکنان آبکاری مربوط به لغزیدن آنها در راه رفتن است که ناشی از تخلیه بین تانکها و افزایش رطوبت محیط در عملیات پوشش دهی می باشد. برای اصلاح و رفع این مشکل، بسیاری از کارگاه ها صفحات جای پا و رفت و آمدی نصب می کنند. این صفحات، کارکنان را از سطوح لغزنده کف کارگا ها مصون نگه می دارد و درصورتیکه این صفحات به علت شرایط محیط، زنگ زده و یا خوردگی پیدا کنند از بین می روند که اگر به طور صحیح تعمیر و یا قسمت های فرسوده تعویض نشوند ممکن است موجب صدمات جدی برای کارکنان شود.

تهیه خانم رضوی واحد مدیریت کیفیت شرکت جلاپردازان
 مرجع: سایت انجمن آبکاری

با وجود احتیاط های لازم ممکن است در موقع کار در آزمایشگاه دست یا قسمتی از پوست بدن در اثر تماس با مواد شیمیایی سوخته و یا صدمه ببینند. در این صورت از دستورات زیر استفاده کنید.

سوختگی حاصل از اسیدها:

بلافاصله قسمت آسیب دیده را با آب زیاد بشویید و سپس با محلول سدیم بی‌کربنات رقیق (5%) شستشو داده و بعد محل سوختگی را با کمی پارافین یا پماد mgo در گلیسرین، چرب کنید.

سوختگی حاصل از قلیاها:

شستشو با مقدار زیادی آب و بعد شستشو با محلول (5%) آمونیم کلرید یا محلول اشباع شده بوریک اسید و یا محلول (2%) اسید استیک و مجددا شستشو با آب.

سوختگی با فسفر:

محل سوختگی را باید با محلول (1%) سولفات مس و یا محلول (1%) نیترات نقره شستشو داد.

سوختگی با برم:

با مقدار زیادی آب بشویید و سپس با گلسیرین چرب کرده و اگر ناراحتی ادامه داشت پس از مدت کمی گلسیرین را با آب گرم از روی قسمت آسیب دیده پاک نموده و از پماد مخصوص سوختگی استفاده کنید.

سوختگی بر اثر شعله یا تماس با جسم داغ و یا الکتریسیته:

اگر سوختگی از نوع اول (پوست سرخ و کمی متورم شده) باشد، پماد ضد سوختگی به کار میبریم. اگر از نوع دوم (تولید تاول در اثر سوختگی) یا نوع سوم (آسیب دیدگی قسمتهای عمقی پوست) باشد محل آسیب دیده را فورا با محلول 1% سدیم بی‌کربنات شستشو داده و از پماد سوختگی استفاده میکنیم.

بریدگی:

بریدگیهایی که در آزمایشگاه اتفاق می افتد بیشتر در نتیجه شکستن ناگهانی ظروف شیشه ای و تماس شی شکسته با دست میباشد. اگر بریدگی خفیف باشد، بهتر است بگذاریم برای چند ثانیه مقداری خون از بریدگی خارج شود و پس از اطمینان از اینکه ذرات شیشه در زخم نمانده از پودر پنیسیلین استفاده میکنیم و آنرا با یک باند یا گاز تمیز میبندیم. اگر بریدگی شدیدتر باشد پس از ضد عفونی کردن محل آسیب دیده به یکی از طرق فوق باند تمیز روی آن قرار داده و با تنسوپلاست روی بریدگی را میبندیم.

آتش سوزی مواد شیمیایی:

باید به سرعت مواد منفجره و سایر مواد سوختنی نظیرالکل و اتر را از مجاورت آتش دور نموده و سویچهای چراغ گاز و دستگاههای الکتریکی را قطع نمود. برای خاموش کردن آتش بهتر است از سیلندرهای Solidcarbon Dioxide استفاده کرد.
:star2:مخلوط شن و سدیم بیکربنات نیز برای خاموش کردن آتش مفید است.

مسمومیت با گازها:

1- دستورات مقدماتی و عمومی
استنشاق گازهای سمی در آزمایشگاه باعث تحریک بینی و گلو و یا سرفه و سردرد میشود و این گونه مواد در آزمایشگاه زیاد است. گاهی آثار مسمومیت با بعضی گازها پس از چند ساعت آشکار میشود، در اینگونه موارد باید قواعد کلی زیر را رعایت کرد.
الف) مسموم را به هوای آزاد انتقال داده و دکمه های لباس را در ناحیه سینه و گردن باز کنید.
ب) غرغره کردن محلول سدیم بیکربنات رقیق، بوییدن تنطور اکالیپتوس و نعناع و آشامیدن چای یا شیر و یا جوشانده دارچین با آب، از کمکهای اولیه موثر میباشد.

2- دستورات اختصاصی برای مسمومیت با گازها
الف) گاز آمونیاک
استنشاق بخار استیک اسید رقیق و بعد مانند دستور سوختگی با قلیاها عمل شود.
ب) گازهای برم، کلر، فلوریدریک و کلریدریک
استنشاق بخار محلول رقیق آمونیاک و بعد شستشو با آب و محلول 1% سدیم بیکربنات
ج) بخارهای اسید نیتریک و اکسیدهای ازت
استنشاق بخار محلول رقیق آمونیاک
د) گاز هیدروژن سولفاید
شستشوی بینی و چشم با آب

ورود مواد به چشم

1- ورود مواد قلیایی به چشم
به وسیله چشم شوی حاوی آب، چشم را بشویید و در صورت احساس ناراحتی چند مرتبه و هر مرتبه 2 قطره روغن کرچک یا پارافین در چشم بریزید. در صورت لزوم میتوان با محلول 1% بوریک اسید چشم را بشویید.

2- ورود مواد اسیدی به چشم
در مورد اسیدها پس از شستشوی چشم با آب، چشم را با محلول 1% سدیم بیکربنات بشویید.

مسمومیت در اثر ورود مواد سمی به دهان

الف) اسیدها و بازها فقط داخل دهان شده باشند
به سرعت ماده را بیرون ریخته و با مقدار زیادی آب، دهان را میشوییم و بعد در مورد اسیدها از آب آهک و در مورد بازها از آب لیمو و یا استیک اسید 5% برای شستن دهان استفاده میشود.

ب) مواد سمی فرو برده شده
1- اسیدها
آشامیدن مقدار زیادی آب و پس از آن خوراندن آب آهک و یا مخلوط MgO با آب یا شیر، به هیچ وجه از داروهای تهوع آور یا محلول بیکربنات سدیم استفاده نشود.

2- بازها
آشامیدن مقدار زیادی آب و سپس سرکه و یا آب لیمو و یا آب نارنج، به هیچ وجه از داروهای تهوع آور استفاده نشود.

3- نمکهای آرسنیک یا جیوه
خوردن یک داروی تهوع آور و بعد شیر یا سفیده تخم مرغ در آب سرد و روغن کرچک

4- HF

به مریض مقدار زیادی شیر بدهید چون کلسیم موجود در شیر بهترین درمان است. استفاده از آب آهک نیز مفید است.

اسماعیل حقی
۰۹۳۷۵۱۶۱۶۴۶

@abkarielmosanat

t.me/abkarielmosanat

علی اصغر شیخ بهایی کارشناس ارشد متالورژی 

شرکت گلکار سپاهان

کیفیت سطح در آبکاری مس اسیدی و قلیایی غیر سیانیدی بستگی زیادی به کارآیی وکیفیت آندهای مسی دارد. برای آنکه یک آند مس مرغوب داشت می بایستی پارامتر هایی نظیر ترکیب شیمیایی ، اندازه ، شکل و چگونگی فرآیند متالورژیکی تولید را در نظر گرفت. به همین منظور در این قسمت بطور مختصر در مورد هر یک توضیحاتی ارائه می شود .

ترکیب شیمیایی

آندهای مسی با دو ترکیب شیمیایی خالص (عاری از اکسیژن) و فسفر دار تولید می شوند. آندهای مس خالص معمولا جهت آبکاری در وان های قلیایی و سیانوری مورد استفاده قرار می گیرند و دارای ترکیب شیمیایی مطابق جدول (1 ) هستند.[1]

جدول 1- آنالیز شیمیایی آند مس خالص

آندهای مس فسفردار که جهت آبکاری در وان های اسیدی مورد استفاده قرار می گیرند دارای ترکیب شیمیایی مطابق جدول (2) هستند. [1]

جدول 2- آنالیز شیمیایی آند مس فسفر دار

برای تولید هر یک از آندهای ذکر شده می بایستی از مس کاتدی یا مس خلوص بالا استفاده نمود چرا که استفاده از مس نا مرغوب موجب می شود که ناخالصی های موجود در آند افزایش یافته و این ناخالصی ها هنگام آبکاری در وان قرار گیرند و موجب آلودگی آن شوند که این موضوع باعث ایجاد عیب در پوشش نهایی  و همچنین افزایش مصرف مواد بویژه مواد براقی خواهد شد .

خاطر نشان می سازد که در نشریه پوشش های سطحی شماره 5 ، بهار 1383 میزان فسفر جهت آندهای وان های مس اسیدی را 2/0تا 3/0درصد ذکر نموده است لیکن تعدادی از شرکت های آبکاری در ایران تمایل به ا ستفاده از آندهایی با 3/0 تا 5/0 درصد فسفر را دارند.

اندازه و شکل آند

آندهای مسی به شکل های تخت ، نیم مفتولی (ناگت) و ساچمه ایی با اندازه های متفاوت تولید می شوند (شکل1) .

                    آند تخت                                                  آند ناگت                                                آند ساچمه ایی

شکل 1 – شکل های مختلف آند مس

باید توجه داشت که شکل و اندازه آند بر روی جریان کل داخل وان اثر می گذارد. آندهای با اندازه بزرگ در مقایسه با آندهای کروی کوچک یا ناگت دارای نسبت سطح به وزن کمتری هستند. همچنین باید به ابعاد سبد جهت قرارگیری آند و دانسیته جریان کاری در برابر جریان کل نیز توجه نمود.

پل زدن یکی از پدیده هایی است که در اثر عدم رعایت اندازه آند و سبد قرارگیری در آن بوجود می آید شکل(2) . به همین دلیل است که آندهای ناگت بزرگ تمایل زیادی برای تشکیل پل دارند. پل زدن به معنای تشکیل حفره در سبد آند به واسطه خوردگی غیر یکنواخت آندها می باشد. یک پل زمانی که قسمتی از یک آند خورده می شود تشکیل می گردد و این قسمت باقیمانده از آند تأثیر بسیار بدی بر روی عملکرد محلول و سایر تجهیزات آبکاری می گذارد. این حفره ها (پل ها) موجب غیر یکنواختی ضخامت پوشش و توزیع ضعیف فلز پوشش می شود. تماس پل با فلز سبد (تیتانیم) موجب گسترش نقاط گرم شده که می تواند باعث سوختگی سبد گردد. باید توجه داشت که در نتیجه کم بودن سطح آند، دانسیته جریان آند افزایش می یابد که موجب کاهش حل شدن آندها و سرانجام مصرف زیاد نمک می شود.

برای به حداقل رساندن پدیده پل زدن بهتر است که از آند و سبدهای مناسب استفاده نمود. [2]

                                                                            آندها

                                                                                                                                                                                      سبد

                                                                                                                  حفره

                                                                             پل

                                                                             شکل 2- چگونگی پل زدن در سبد      

تشکیل لجن

یکی از خصوصیات همه محلول های آبکاری مس تشکیل لجن است. لجن زمانی بوجود می آید که سطح سیاه شده آند یا فیلم چسبیده به آن سست و غیر چسبنده باشد. در این صورت این لایه از روی آند جدا شده و داخل کیسه یا محلول آبکاری قرار می گیرد. تشکیل لجن با افزایش دانسیته جریان آبکاری افزایش می یابد. تشکیل رسوبات ناهموار بویژه در ناحیه بالایی آند محصولاتی را تولید می کند که غیر قابل برگشت بوده و موجب افزایش مصرف آند و تشکیل لجن زیاد می شود که این موارد از نشانه های نامرغوب بودن آند است. باید توجه داشت که لجن موجب بسته شدن منافذ کیسه های آند می شود که بدنبال آن جریان در محلول کاهش یافته و آندها را پلاریزه کرده و ولتاژ حمام را افزایش می دهد. آندهایی که تنها از طریق ریخته گری تولید شده اند بدلیل ساختمان دانه بندی درشت و ترکیب شیمیایی غیر یکنواختی که دارند بهترین تولید کننده های لجن      می باشند. [2]

ساختمان دانه ایی

چگونگی ساختمان دانه بندی در آند نقش بسیار مهمی در آبکاری دارد .آندهایی که تنها از طریق روش ریخته گری و بدون کنترل های لازم در حین انجماد تولید می شوند دارای ساختمان دانه ایی ناهمگون می باشند بطوریکه تجمعی از دانه های ریز و درشت همراه با ناخالصی های احتمالی درون ساختار آنها مشاهده می شود. شکل (3) .

شکل 3 – ساختمان میکروسکپی یک نمونه مس درشت دانه

آند هایی که عملیات ریخته گری و انجماد آنها کنترل شده باشد و سپس تحت عملیات کارمکانیکی نظیر نورد یا فورجینگ قرار گرفته و آنیل شده باشند دارای ساختمان یکنواخت و ریزی خواهند بود شکل (4) .

شکل 4 – ساختمان میکروسکپی یک نمونه مس ریز دانه

باید توجه داشت که مرزهای دانه مناطقی هستند که تفاوت فازی و ناهمگونی در آنجا بسیار است و اکثر بی نظمی های اتمی و نا بجایی ها و حفره های خالی در آن مناطق متمرکز شده اند. به همین دلیل بین دانه و مرز دانه اختلاف پتانسیل بوجود می آید که موجب بروز پدیده خوردگی غیر یکنواخت در آند می شود. باید توجه داشت اگر آندی دارای دانه های ریز و توزیع یکسانی باشد این  اختلاف پتانسیل به حداقل خود رسیده و مشکلاتی نظیر توزیع غیریکنواخت پوشش، تشکیل لجن ناخواسته و حل شدن نامناسب آند به حداقل  می رسند. تولید چنین آندی فقط از طریق انجام عملیات کار مکانیکی نظیر نورد، اکستروژن و یا فورجینگ بر روی شمش های ریخته گری شده امکان پذیر است. [1]

میزان فسفر

میزان فسفر موجود در آندهای مسی نقش بسیار مهمی در حمام های آبکاری اسیدی ایفا می کند. در واقع فسفر در آند به عنوان یک ممانعت کننده از خوردگی عمل کرده و این بدان مفهوم است که فسفر سرعت حل شدن آند را کاهش می دهد و به پایداری غلظت فلز مس در محلول آبکاری کمک می نماید.

اگر مقدار فسفر در آند از یک حدی بالاتر و یا کمتر باشد این مسئله بر روی حل شدن مس اثر می گذارد و در نتیجه موجب تشکیل لجن و ناهمواری سطح آبکاری شده می گردد. باید توجه داشت که افزایش لجن ، بازدهی جریان را کاهش می دهد و موجب افزایش پریودهای تمیز کاری کیسه های آند می گردد.

میزان بالای عناصر ناخالصی فلزی نیز می تواند بر روی خصوصیات رسوب اثر بگذارد بطوریکه با افزایش میزان لجن ناهمواری سطح نیز افزایش یافته و اغلب اوقات باعث تعویض کیسه آندها می گردد. این ناخالصی ها علاوه بر کاهش انعطاف پذیری آند که موجب شکست آن می شوند روی مصرف مواد براقی نیز تأثیر می گذارند.

همانطور که قبلاً نیز اشاره شد ناخالصی ها تمایل دارند که در مرز دانه ها قرار بگیرند بنابراین اگر فسفر در مذاب مس بخوبی حل نشود و بطور یکنواخت توزیع نگردد در مرز دانه ها تجمع یافته و اثر پذیری آن کم می شود. در اینجا باید اثر بسیار مهم اندازه دانه ها را نیز در نظر گرفت. آندهای با اندازه دانه ایی درشت نظیر آندهای ریختگی دارای توزیع غیر یکنواخت فسفر می باشند و علیرغم تشکیل پوشش سیاهرنگ بر روی آند در وان آبکاری لجن زیادی ایجاد می کنند. این آندها موجب تغییر در ضخامت پوشش آبکاری شده و حتی ممکن است که از وسط جدا شوند. در مقابل آندهای ریز دانه یا آندهای تولید شده توسط یکی از روش های نوردکاری، فورجینگ و یا اکستروژن علاوه بر توزیع یکنواخت فسفر در سرتاسر آند دارای یک لایه چسبنده سیاهرنگ بوده که موجب عدم حل شدن سریع مس در وان آبکاری می گردد. [1]

نتیجه گیری

عوامل زیر بر روی کیفیت آندهای مسی مؤثر می باشند :

1- خلوص مس
2- ریز دانه بودن
3- میزان فسفر محتوی
4- توزیع یکنواخت فسفر
مراجع

1-The Importance of High Quality Copper Anodes in Plating, Chuck Walker, CEO of  Univertical  Corp. ANGOLA,INDIANA,USA. Metal finishing, May 2012.P41, 42

2- Optimization of Copper Anode Performance ,  Govind Panjabi.

 نشریه پیام آبکار – بهار ۱۳۹۵

نشست معرفي

کاربردهاي نانوپوشش‌ها در صنعت شيرآلات بهداشتي
 

نشست تخصصي «معرفي کاربردهاي نانوپوشش‌ها در صنعت شيرآلات بهداشتي» با هدف آشنايي صنعت‌گران فعال در حوزه شيرآلات با پتانسيل‌هاي فناوري‌نانو، در تاريخ شانزدهم خردادماه 95 در محل ستاد توسعه فناوري نانو، برگزار شد.

در ابتداي اين نشست دکتر اسدي‌فرد مدير کارگروه صنعت‌و‌بازار ستاد توسعه فناوري نانو به معرفي ستاد و دستاوردهاي حوزه فناوري‌نانو در 10 سال گذشته پرداخت.

وي با تاکيد بر رويکرد اصلي برنامه 10ساله دوم ستاد جهت توسعه صنعتي و توليد محصولات و صادرات فناوري‌ها و محصولات ايراني به بازارهاي جهاني افزود: «هدف از برگزاري نشست‌هاي تخصصي با صنايع مختلف آشنايي صنايع با فناوري‌نانو و پتانسيل‌ها و کارايي اين فناوري نوين است تا صنايع با استفاده از اين پتانسيل‌ها و ايجاد نوآوري و فضاي رقابتي سبب ايجاد تحول و نهايتا بهبود کيفيت محصولات و صنايع خود شوند.»

مدير کارگروه صنعت و بازار ستاد نانو خاطر نشان کرد: «ستاد توسعه فناوري نانو در راستاي رسوخ فناوري نانو در صنعت تاکنون 200 طرح در دوبخش شرکت‌هاي صنعتي متوسط (140 مورد از جمله بهران فيلتر، نيرومحرکه و...)  و شرکت‌هاي صنعتي بزرگ (60 مورد شامل گروه صنعتي گلرنگ، مپنا، تراکتورسازي و پتروشيمي غدير) به اجرا رسانده است.»

دکتر اسدي‌فرد خاطر نشان کرد: «يکي از مهم‌ترين عوامل توسعه صنايع در کشورها توسعه خطوط توليد و ماشين‌آلات صنعتي است، اين موضوع نيز يکي از برنامه‌هاي جدي ستاد توسعه فناوري نانو در سال‌هاي آتي است.»

وي در پايان تصريح کرد: «سرمايه‌گذاري و بودجه سالانه ايران در حوزه نانو در حال حاضر 20 ميليون دلار است در حالي که در آمريکا سالانه 2 ميليارد دلار در بحث‌هاي زيرساختي و توسعه‌اي نانو از سوي دولت اين کشور و چندين برابر اين بودجه از سوي صنايع در راستاي توسعه فناوري نانو اختصاص مي‌يابد. بنابراين بايستي صنايع بيشتر در زمينه سرمايه‌گذاري در حوزه فناوري نانو ورود کنند اين اتفاق مطمئنا سبب رقابت‌پذيري، رشد و توسعه صنايع نيز خواهد بود.»

در ادامه نشست، دکتر علم‌خواه، کارشناس صنعتي ستاد توسعه فناوري‌نانو در حوزه نانوپوشش سخنراني با موضوع «نانوپوشش‌ها در صنعت شيرآلات بهداشتي (فناوري، کاربردها و فرصت‌هاي تجاري)» ارائه نمود.

وي در خصوص عوامل خرابي قطعات در صنعت خاطر نشان کرد: «با توجه به اينکه 70 درصد خرابي قطعات در صنايع به دليل تخريب‌ سطوح، 15 درصد شکست و 15 درصد به دليل کهنگي است بايستي عوامل تخريبي را با استفاده از روش‌هاي نوين و کارامد کاهش داد.»

علم‌خواه افزود: «آلودگي محيط‌ زيست ناشي از آبکاري کروم سخت، عدم توليد محصولات با تنوع رنگي مختلف و مقاومت در برابر سايش، خراش، کدرشدگي بر اثر استفاده از محلول‌هاي شيميايي و نداشتن خواصي مانند آنتي‌باکتريال و ضداثرانگشت از جمله چالش‌هاي مهم در صنعت توليد شيرآلات صنعتي است. در راستاي رفع اين چالش‌ها استفاده از فناوري‌نانوپوشش‌ها از جمله فناوري PVD و نانوآبکاري راهکاري مناسب و کارآمد است.»

وي ادامه داد: «نانوپوشش‌ها براساس کاربردشان به چهار دسته پوشش‌هاي سخت، پوشش‌هاي تزييني، نوري و الکترونيکي تقسيم مي‌شوند. همچنين سه روش لايه‌نشاني کلي شامل حالت گازي (روش‌هاي CVD،PVD و IBAD)، حالت محلول (روش‌هاي رسوب‌دهي محلول‌شيميايي، رسوب‌دهي الکتروشيميايي و سل- ژل) و حالت مذاب يا نيمه‌مذاب (روش‌هاي ليزر، پاشش‌حرارتي و جوشکاري‌) موجود و با توجه کاربرد و خواص مورد انتظار  بهره‌برداري مي‌شوند.»

به گفته دکتر علم‌خواه، نانوپوشش‌ها در صنعت شيرآلات بهداشتي در  بخش ابزارها و قالب‌هاي ساخت شيرآلات مانند ابزارهاي ماشين‌کاري و قالب‌هاي ريخته‌گريي و در بخش ايجاد پوشش‌هاي رنگي و با دوام بر شيرآلات بهداشتي و يراق‌آلات ساختماني کاربردهاي گسترده‌اي دارند. همچنين از ديگر کاربردهاي نانوپوشش‌ها در اين صنعت مي‌توان به ايجاد خاصيت‌هايي چون ضدسايش، خودتميزشوندگي، ضد‌اثر‌انگشت و آنتي‌باکتريال اشاره نمود.

وي  در ادامه شماتيکي از دستگاه PVD و نحوه عملکرد آن را معرفي و تشريح نمود و در پايان تصريح کرد: «در مجموع بهره‌گيري از فناوري نانوپوشش‌ها در صنعت شيرآلات بهداشتي مي‌تواند سبب افزايش کيفيت سطحي مقاوم به خراش محصولات و کاهش آلودگي‌هاي زيست‌محيطي و حذف مضرات احتمالي در اين صنعت، افزايش تنوع رنگي‌شيرآلات و نهايتا افزايش جذب مشتري مي‌گردد.»

در بخش دوم اين نشست مهندس موسوي‌زاده کارشناس کارگروه صنعت‌و‌بازار ستاد توسعه فناوري نانو به تشريح برنامه‌هاي حمايتي ستاد نانو در راستاي توسعه تجهيزات و ماشين‌آلات صنعتي پرداخت.

از جمله جذابيت‌هاي اين برنامه حمايتي مي‌توان به اين موارد اشاره کرد:

   سود پايين تسهيلات نسبت به وام‌هاي بانکي (10 درصد)؛

   فرايند سريع دريافت تسهيلات (حداکثر يک ماه کاري)؛

   سقف ليزينگ: 80 درصد مبلغ دستگاه؛

   تا 4 ماه سقف استراحت جهت ساخت و تحويل دستگاه؛

   زمان بازپرداخت 24‌ماه.

همچنين ساير حمايت‌هاي اين برنامه‌ شامل «امکان پوشش‌دهي رايگان ( تحقيق و توسعه)»، «رصد آخرين فناوري‌ها (کمک هزينه تحليل پتنت)» و «امکان بهره‌مندي از خدمات پوشش دهي با تسهيلات 6 ماهه» است.

در ادامه اين نشست مهندس رشيدي مدير فني شرکت يارنيکان صالح به معرفي دستگاه ARCPVD طراحي و ساخته شده در اين شرکت پرداخت. به گفته مهندس رشيدي سازگاري با محيط‌ زيست، افزايش مقاومت در برابر خوردگي، ايجاد رنگ‌هاي مختلف و کاهش هزينه‌هاي توليد در مقياس صنعتي ازجمله ويژگي‌هاي استفاده از روش PVD در راستاي ايجاد نانوپوشش‌ها بر محصولاتي چون شيرآلات بهداشتي است.

در بخش پاياني اين نشست، حاضران سوالات و چالش‌هاي خود را در خصوص مطالب مطرح شده بيان‌کرده و مهندس نجيمي، دبير کارگروه صنعت‌و‌بازار ستاد توسعه‌فناوري نانو، مهندس موسوي‌زاده، دکتر علم‌خواه و مهندس رشيدي پاسخ‌گوي سوالات بودند.

از جمله موارد مطرح شده مي‌توان به نکات زير اشاره نمود:

    قيمت تمام شده محصولات در روش PVD و صرفه اقتصادي اين روش نسبت به روش آبکاري؛

   ظرفيت خروجي دستگاه ArcPvd شرکت يارنيکان صالح؛

   خدمات و حمايت‌هاي ستاد توسعه فناوري نانو در خصوص پوشش‌دهي قالب‌ها و فرآيندهاي توليد؛

   مشکلات تميزکاري سطوح پيش از فرآيند پوشش‌دهي و ضايعات ايجاد شده در اين فرايند؛

   ايجاد تنوع رنگي در شيرآلات؛

   تکرارپذير فرايند سيستم پوشش‌دهي.

لازم به ذکر است در اين نشست تخصصي نمايندگاني از شرکت‌هاي  فعال در حوزه ساخت شيرآلات بهداشتي از جمله شيبه، رهآب، کلارپويا، کيان، ريسکو، نوتريکا و KWC حضور داشتند.

برای اشنایی بیشتر با ارسال کننده مقاله به سایت  نشریه پیام آبکار مراجعه نمایید

نشریه پیام آبکار – پاییز ۱۳۹۴

خاطرات آبکاران

آبکاري به سبک سنتي آن در کشورمان از جمله مشاغل پرخطر مي باشد چرا که با توجه به ماهيت و فرآيندهاي آن، با طيف گسترده اي از مواد شيميايي، پسابهاي سمي و آلاينده مواجه است. رعايت اصول ايمني براي کارکنان و در کنار آن حفظ محيط زيست، از جمله انتظارات همگاني از مديران اين صنعت مي باشد (عدم رعايت استانداردهاي ايمني براي کارکنان فعال در واحدهاي آبکاري باعث بروز بيماريهاي جدي در آنها مي گردد). در اين قسمت، خاطرات همکاراني که در زمينه آبکاري فعاليت مي نمايند در قالب پيامهاي علمي، فني و ايمني به ديگران منتقل مي گردد.

با رعايت و حفظ اصل گمنامي، هم براي خود و هم براي شركتي كه در آنجا مشغول بكار بودم، چنين بگويم كه اينجانب در سال 1388، پس از گزينش و مصاحبه اي مختصر كه شفاهاً صورت پذيرفت- و بيشتر جنبه  اعمال تشريفات آن نمود داشت، با امضاء درخواست نامه اي كه در آن عنوان شغلي ام "مونتاژكار" قيد شده بود، در آن شركت كه نه، كارگاه آبكاري، تحت شرايط قانون وزارت كار، بي آنكه هيچ امتياز يا پاداش و يا سختي كاري براي كاركنان لحاظ شود، جذب كار شدم.

تعداد كاركنان اين شركت 20 نفر بود. 16 نفر خانم و 4 نفر آقا كه البته تعداد كاركنان آقا مي بايست هميشه 4 نفر ثابت مي بود و من پنجمين كارگر مرد آنجا بودم.

كارگاه ما از دو سالن تشكيل مي شد: يك سالن "سيم بندي"  كه پرسنل آن خانم ها بودند، و ديگر سالن "آبكاري" كه آقايان در آن سالن مشغول بكار بودند. در اين سالن انواع قطعات خودرو، موتور، برخي قطعات صنعتي، لوازم خانگي و ... آبكاري مي شد و حيطه  كاري ما شامل انواع آبكاري از قبيل: نقره، روي، نيكل، گالوانيزه، كروم، مس سيانوري، مس اسيدي، فسفاته، كروماته و ... مي شد. كليه يوانها و مواد و آنودها و وانهاي مربوط به چربي گيري و اسيد شويي و اتصالات و رکتيفاير ها در اين سالن بودند. از همان روز نخست وظيفه ي من بيشتر در عمل جنبه ي " وسط كاري" را داشت تا " مونتا‍‍‍ژكاري" كه قطعات خام سيم بندي شده را به سالن آبكاري مي بردم و كار چربيگيري و اسيدشويي نيز بر عهده ي من بود.

همچنانكه گفته شد تعداد كاركنان آقا 4 نفر بود ولي آنطور كه من اطلاع يافتم براي يكي از آقايان مشكلي پيش آمده بود و چنين بود كه نارسايي تنفسي پيدا كرده و بي هيچ سابقه پيشبيني چند بار استفراغ خوني كرده بود و به خاطر مسئله سلامت و بهداشت جسماني ديگر نمي خواست و نمي توانست ادامه ي فعاليت داشته باشد، كه در نتيجه من به عنوان جايگزيني براي او شدم. اين مورد را نيز يادآور شوم كه از هر كدام ما تعهدنامه اي گرفته شد كه پيرو آن در صورت بروز هرگونه مشكلي نمي توانستيم به يكباره شركت را ترك كنيم و مي بايست در شركت مي بوديم تا جايگزيني براي شخصي كه قصد رفتن داشت پيدا مي شد، در غير اينصورت مشمول جريمه مي شديم.

به هر روي كارفرماي من، مرحله به مرحله انواع مواد وان و متعلقات آن و انواع اسيد، نوع، زمان و ميزان اتصالات و آندها را به من ياد داد و مسئوليت من بيشتر شستشو و آبكاري نيكل – مس سيانوري – مس اسيدي – كروم و فسفاته  برخي قطعات خاص شد.

در اين شركت تنها اقدامي كه در راستاي سلامت، بهداشت و ايمني صورت مي گرفت اين بود كه هر كارگر هفته اي يك جفت دستكش و يك عدد ماسك بسيار ساده را به عنوان سهميه دريافت مي كرد. بگويم كه در طول 5/3 سال كه در آن شركت فعاليت داشتم، تنها يكبار ما را براي چكاپ عمومي به يك مركز ارجاع دادند و آنها هم تأييد كردند كه ما مشكلي نداريم و در صحت و سلامت كامل هستيم.

كار من در اين شركت بر همين روال دو سال استمرار يافت كه پس از آن شاهد مشكلاتي در سيستم گوارشي و معده و وضعيت تغذيه  خود شدم. رنگ چهره ام به طور روز افزون به زردي مي گراييد و درصد اشتها و تغذيه ام كم و كمتر مي شد.

با رعايت جانب ادب چنين بگويم كه وضعيتم بد و بدتر شد تا جايي كه هنگام دستشويي رفتن آزرده مي شدم و در مدفوع من خون ديده مي شد و يا اينكه دستشويي رفتن من صرفاً براي دفع خون بود. از معده ام گاز ترش و بدبويي متصاعد مي شد كه بسيار آزارم مي داد.

براي درمان خود به پزشك داخلي و گوارشي نيز مراجعه مي نمودم كه داروهاي تجويزي آنها چاره ساز نبودند. كارفرمايم نيز اهميت خاصي به اين مشكل من نمي داد و بعد از دو يا سه بار كه به خاطر همين مشكل غيبت كاري داشتم گفت كه در صورت تكرار غيبت و بي انضباطي اخراج خواهم شد.

از مقطع زماني 5/2 تا 5/3 سال كاري ام مسئوليت ديگري نيز به من واگذار شد و آن امور تصفيه خانه بود. همه پسآب ها، اسيدهاي تحليل رفته، مواد واني اشباع شده و غير قابل استفاده از طريق يك لوله كه در گوشه سالن تعبيه شده بود به دو مخزن كه در بيرون سالن نصب شده بود هدايت مي شد و من مي بايست پيش از سرريز شدن اين مخزن ها، آنها را از طريق پمپ به مخزني ديگر مكش مي كردم و چند محلول و ماده  شيميايي را به مخزن سوم مي افزودم و با استفاده از همزن، آن پس آبها را مثلا و به ظاهر خنثي و شفاف مي نمودم و از طريق لوله ديگري كه به جوي بيرون شركت منتهي مي شد مي فرستادم. نكته اينكه اين جوي آب به باغهاي كشاورزان متصل مي شد و چند باري كه كشاورزان و ساكنين پيرامون اعتراض كرده بودند كارفرما گفته بود كه از سازمان محيط زيست و بهداشت تاييديه سلامت كار را دارد. گاه پيش مي آمد كه حجم ورودي پسآب ها و اسيدها به مخزن ها بيشتر از حجم خروجي شان از مخزن سوم، " مخزن به ظاهر تصفيه و خنثي شده" بود و من ناگزير مي شدم كه محتويات مخزنها را مستقيماً به چاه منتقل كنم.

همگي اين مسائل و پيرو آن استنشاق انواع اسيدها و بخار آنها و شستشوي محوطه تصفيه كه مزيد بر علت بود باعث شد وضع خونريزي من تشديد شود و استفراغ خون نيز به مشكلم افزوده گردد.

سخن كوتاه اينكه، آخرين باري كه ناراحتي معده و سيستم گوارشي ام عود كرد مجبور شدم به مدت چهل روز در خانه باشم و به زمين دوخته شوم. هنگامي كه با كارفرمايم تماس گرفتم، او به من گفت كه بهتر است به صورت كامل درمان شوم و پس از بهبودي به محل كارم برگردم. او گفت جاي من در شركت محفوظ خواهد بود. ولي پس از چهل روز كه وفادارانه به شركت برگشتم و به كارفرما گفتم كه تا حدودي بهبود يافته ام و آماده كارم، در پاسخ به من گفت كه نيازي به نيروي كار ندارد و بسيار نامنصفانه و بي تفاوت مرا نپذيرفت كه در همين مقطع پس از 5/3 سال، قطع همكاري ما رقم خورد. به قول سعدي:

دوران بقا چو باد صحرا بگذشت

تلخي و خوشي و زشت و زيبا بگذشت

پنداشت ستمگر كه جفا بر ما كرد

در گردن او بماند و برما بگذشت

البته بسيار صادقانه و حق شناسانه بگويم كه نمي خواهم از شخص بنده، گلايه يا دلخوري خاصي متوجه كارفرمايم باشد و اين نوشته هايم لحن و فرمت عريضه را به خود گيرد، ولي بايد موردي آزار دهنده را بسيار خلاصه بيان كنم و آن اين است كه همين مشكل معده و سيستم گوارشي و افزون بر آن مشكل تنفسي و ريوي براي يكي از دوستان نيك و نزديكم كه شش سال را در شركتي مشابه كار كرده بود، پيش آمد. من به عينه و به شخصه شاهد اوضاع اسف بار او بودم. او هشت ماه آخر عمرش را يا در بيمارستان تحت درمان و دارو بود، يا اينكه در خانه  مظلومانه و ساده خود زمين گير شده بود و هميشه يك رشته شلنگ باريك به بيني اش وصل بود كه آن سر ديگر شلنگ به يك كپسول اكسيژن متصل بود. جواني 31-30 ساله هنوز از ازدواجش يك سال هم نمي گذشت.

خيام بزرگ چه نيك سروده است:

افسوس كه بي فايده فرسوده شديم

وز داس سپهر سرنگون سوده شديم

دردا و ندامتا كه تا چشم زديم

نابوده به كام خويش نابوده شديم

از آمدن و رفتن ما سودي كو

وز تار اميد عمر ما پودي كو؟

چندين سر و پاي نازنينان جهان

 مي سوزد و خاك مي شود، دودي كو؟

برای اشنایی بیشتر با ارسال کننده مقاله به سایت  نشریه پیام آبکار مراجعه نمایید

صنعت آبکاری چیست؟

مجموعه فرآیندهایی که تحت آن، سطح قطعات فلزی و یا غیر فلزی (اجسام رسانا، نیمه رسانا و نارسانا) با لایه هایی از فلز یا غیر فلز جهت دستیابی به سطوح مناسب برای کاربردهای صنعتی و یا صنعتی تزئینی و کاهش هزینه تولید، انجام می گیرند، آبکاری می گویند.

هدف از آبکاری

هم زمان با پیشرفت علم تکنولوژی و با ورود به مرزهای ناشناخته جهان هستی و پیچیدگی جهان ارتباطات و رقابتهای شدید جهانی، نیاز به ابزار و وسایل مدرن و پیچیده و دقیق با تواناییهای خاص و ساخت قطعات و کالاها که هزینه تولید کمی داشته باشد بیش از پیش احساس می گردد. فلزات لازم برای ساخت چنین قطعات و کالاهایی عمدتا کمیاب و گران قیمت می باشند.

از طرفی یکی از معضلات جامعه بشری خسارتهای ناشی از خوردگی است به طوری که بر اساس آمارهای موجود میزان خسارتها و ضررهای ناشی از خوردگی رقمی برابر با 4.5 درصد تولید ناخالص ملی کشورهای جهان اعلام گردیده است. صنعت آبکاری با توجه به اهداف ذیل قادر است میزان خسارت ناشی از خوردگی و سایش را به شدت کاهش داده و جامعه بشری را در تولید قطعات و وسایل و ابزار و کالاها با هزینه ای بسیار کم، با توجه به اولویت حفظ منابع معدنی و طبیعی و استفاده بهینه از آنها یاری نماید.

الف - صرفه جویی کلان اقتصادی در ساخت قطعات و کالاها:

فلزات مورد نیاز برای ساخت ابزار و وسایل ، قطعات و کالاها با ویژگیهای خاص در طبیعت کمیاب و بسیار گران می باشند. از طرفی فولاد و بسیاری از فلزات دیگر و همچنین پلاستیک به تنهایی جوابگوی نیازهای متنوع جامعه بشری نیستند.
صنعت آبکاری می تواند با کمترین هزینه و با ایجاد پوشش های مطلوب فلزی و یا غیر فلزی بر روی قطعات ساخته شده از فلزات ارزان و پلاستیکها این نیاز را برآورده سازد.

نمونه هایی از توان صنعت آبکاری به شرح زیر است:
1. ساخت انواع مدارچاپی : یکی از مهمترین تولیدات صنعت آبکاری می باشد که اهمیت ویژه ای در ساخت و تولید رایانه ها، تلویزیون ، قطعات الکترونیک و ... دارند. قابل توجه است که در ساخت مدارچاپی ها قطعه از پلاستیکها انتخاب و سپش سطح آن را به روش آبکاری متالیزه نموده و فلز مورد نظر (که عموما طلا است) را بر آن رسوب می دهند.
2. آبکاری طلا، نقره و پلاتین: بر روی قطعات فولادی برای افزایش هدایت الکتریکی در صنایع برق و الکترونیک و ... .
3- آبکاری قلع: بر روی قطعات فولادی برای پیشگیری از آلودگی در صنایع غذایی و لحیم پذیری در صنایع برق و الکترونیک و صنایع خودروسازی و ...
4- آبکاری کرم سخت: بر روی غلتکها، قالبها، قطعات خودرو و .. ساخته شده از فولاد به منظور تامین مقاومت سایشی و حرارتی لازم
5- آندایز سخت: بر روی سازه های آلومینیومی و برای افزایش سختی سطح آن در صنایع هواپیماسازی، دفاعی و ...
6- فسفاته کاری: بر روی قطعات فولادی به منظور مقاومت خوردگی و چسبندگی بیشتر رنگ در ساخت بدنه خودرو، یخچال و ...
7- الکترولاک : بر روی قطعات فولادی و غیر آهنی به منظور مقاومت خوردگی در بدنه خودروها، شیر آلات و ... .
8- سرامیکی: بر روی قطعات فولادی به منظور مقاومت در برابر حرارتهای بالاتر از 6000 درجه سانتیگراد، سایش، خوردگی، تولید مبدلهای حرارتی، قطعات موتور جت و ...
9- ساخت قطعات دقیق به روش آبکاری : برای ساخت قطعاتی حساس و دقیق که با روشهای متداول امکان پذیر نمی باشد. ساخت رادارها و ...
10 - آبکاری روی و آلیاژهای آن: بر روی بسیاری از قطعات فولادی در اکثر صنایع

ب- مقاومت به خوردگی و سایش و افزایش عمر مفید قطعه:
صنعت آبکاری با ایجاد پوششهای مناسب سهم عمده ای در کاهش میزان خسارات وارده به قطعات و افزایش طول عمر آنها دارد.

ج - بهداشتی نمودن قطعات و جلوگيري از مشکلات زیست محیطی:
بسیاری از قطعات فلزی و غیر فلزی که روزانه همه افراد با آنها سروکار دارند می توانند حامل و ناقل انواع آلودگیها باشند. نگاهی به یراق آلات، شیر آلات بهداشتی، وسایل آشپزخانه، لوازم خانگی و ... نمونه هایی در مورد اهمیت نقش صنعت آبکاری در بهداشتی کردن قطعات است.

د - زیبا سازی و قطعات و کالاها:
تا آنجا که بشر در برخورد با هر چیزی نخست به ظاهر آن توجه می کند ظاهر محصولات از با اهمیت ترین قسمت در جلب مشتری محسوب گردیده و نقشی مهم در بازاریابی دارد. مثالهایی از انواع لوسترها، صنایع روشنایی، خودکارها و خودنویس، صنایع میز و صندلی و تختخواب و ... را می توان نام برد.

روش های متداول آبکاری

با توجه به نیاز صنایع و بر اساس استانداردهای جهانی، پوششها بر اساس یکی از روشهای ذیل بر روی قطعه ایجاد می شوند:
1. آبکاری های الکتریکی (Electroplating) آهن، ایندیم، برنج، پالادیم، پلاتین، سرب، رودیم، روی (و آلیاژهای آن)، طلا(و آلیاژهای آن) ، قطع (و آلیاژهای آن) ، کادمیم، کرم (تزئینی. سخت. آلیاژی)، مس، نقره، نیکل، آلیاژی و ...
2. آبکاری های تبدیلی (Conversion Coating)
آندایزینگ (معمولی - رنگی - سخت)، فسفاته ها، کروماته ها و ...
3. آبکاری های شیمیایی (Electroless Plating) مس، نیکل و ...
4. آبکاری های تبادلی (Immersion Plating) طلا ، مس ، نقره، نیکل
5. آبکاری به روش غوطه وری گرم (داغ) (Hot dip plating) آلومینیوم، روی، سرب، قلع
6. آبکاری موضعی (قلمی) (Selective Plating)
7. آبکاری در خلا (Vacuum Plating)
8. آبکاری تماسی (Contact Plating)
9. الکترولاک (kacquring-Electro)
10. رنگ آمیزی الکتریکی (Electropainting)
11. پوشش پودری (Powder Coating)
12. قطعه سازی الکترولیتی (Electroforming)
13. پوشش دهی مکانیکی (ingMechanical Plat)
14 آبکاری نفوذی (Diffusion Coating)

چه صنایعی به صنعت آبکاری وابسته اند؟
1- صنایع دفاعی در تولید سلاحها، موشکها، ماهواره، رادار و ...
2- صنایع هواپیمایی و هلی کوپترسازی
3- صنایع خودروسازی
4- صنایع لوازم خانگی در ساخت تلویزیون، یخچال، آبگرمکن، بخاری، پلوپز و ...
5- صنایع مخابرات در ساخت تلفن، کابلهای انتقال نیرو و ...
6- صنعت کامپیوتر در ساخت مدار چاپی و ...
7- صنایع موتور سیکلت سازی و دوچرخه سازی
8- صنعت ساختمان در ساخت و تولید وسایل آشپزخانه، درب و پنجره آلومینیومی، تولید شیشه رفلکس و ...
9- صنایع پزشکی و دندانپزشکی
10 تولید کنندگان یراق آلات

منبع:
www.tabrizibros.com

برچسب
اصفهان گالوانيك/آبكاري كرم سخت/كرم سخت/آبكاري/كرم سخت در اصفهان/پوشش كرم سخت/آبكاري كرم سخت/آبكاري كرم سخت اصفهان/ساخت و بازسازی و حکاکی و آبکاری کرم سخت /خدمات آبکاری کرم سخت/خواص کرم سخت/بزرگترين و مجهزترين واحد كرم سخت در ايران/آبکاری الکتروشیمیایی/کاربرد صنعتی پوشش کرم سخت/آبكاري فلزات/آموزش آبکاری کروم/ آبکاری کروم/سختی پوشش کروم/کاربرد کروم/کرم سخت چیست/کرم سخت یا هارد کرم/کروم سخت/موارد مصرف کروم/آبکاری کرم سخت حکاکی/کرم سخت حکاکی سنگ/حکاکی سنگ کاری پولیشکاری/ آبکاری کرم سخت/کرم سخت حکاکی/تاريخچه آبكاري/تاريخچه صنعت آبكاري/آبكاري فلزات/آبکاری الکتریکی/پوشش کرم/پوششهای سخت آبکاری /آبکاری آلومینیوم / آبکاری پلاستیک /آبکاری فلزات /آبکاری گالوانیزه آبکاری با فلزات آبکاری با روکش پلاستیک/حفاظت کاتدیک‌/رنگین کردن فلزات/لعابکاری/تصفیه پسابهای صنعت آبکاری/آبکاری/آبکاری با نیکل/آبکاری با کروم/آبکاری با
مس/آبکاری با روی/آبکاری با کادمیوم/آبکاری با قلع/آبکاری با نقره/آبکاری با طلا/آبکاری با فلزات گروه پلاتین/ آبکاری اجسام غیر هادی/تصفیه پساب‌های صنعت آبکاری

نویسنده مقاله شرکت اصفهان گالوانیک

سایت نویسنده مطلب

جلسه صنایع در شهرستان قدس 

تیر 1396

معاون برنامه ریزی و اداری مالی فرمانداری شهرستان قدس گفت: تنها یک واحد «آبکاری» فعال در شهر قدس مجوزی با عنوان آبکاری دارد.
به گزارش خبرنگار مهر، حسینعلی مقدم در جلسه ای که با حضور روسای ادارات حفاظت از محیط زیست، صنعت، معدن و تجارت، شهرکهای صنعتی و نماینده اتحادیه فلزکاران برگزار شد طی سخنانی اظهار داشت: با توجه به مشکلات زیست محیطی ناشی از واحدهای آبکاری شهرستان قدس با تعطیلی واحدهای صنعتی روبرو شده ایم و به دنبال کمک و مساعدت و ارائه راهکار در جهت افزایش تولید و اشتغال هستیم.
مقدم گفت: فعالیت واحدهای صنعتی باید قانونمند باشند و تحت نظارت و با استانداردهای لازم به فعالیت بپردازند.
وی اظهار داشت: بحث آلودگی ناشی از فعالیت واحد های آبکاری حائز اهمیت است به همین جهت قانون اجازه فعالیت این واحدها را در حریم شهر نمی دهد و تنها فعالیت هایشان در شهرک های صنعتی، هر چند در حریم شهری باشند مجاز است و به همین جهت لازم است تمام واحدهای صنعتی مخصوصا واحدهای آبکاری به جهت مخاطرات زیست محیطی با مجوز و نظارت فعالیت کنند که سیستم تصفیه پساب و سایر الگوهای زیست محیطی را داشته باشند.
مقدم با بیان اینکه ۷۰ واحد صنعتی آبکاری در شهرستان فعال هستند افزود: از این تعداد واحد حدود ۲۲ واحد مجوز اصناف را دریافت کرده اند و تنها یک واحد پروانه بهره برداری با عنوان آبکاری را دار است و لازم است هر چه سریع تر به دنبال مجوزهای لازم بروند و در جهت تسهیل این امر مساعدت لازم را انجام خواهیم داد.
معاون برنامه ریزی و اداری مالی فرمانداری افزود : با پیگیری های انجام شده حدود ۱۳ هزار واحد صنفی در شهرستان فعالیت دارند و ساماندهی و قانونمند شدن فعالیت این واحد ها ضروری است که با اصلاح این روند مشکلات فرار مالیاتی ، استفاده از اتباع بگانه غیر مجاز و فعالیت های شبانه و زیر زمینی و همچنین مشکلات زیست محیطی برطرف می شود.

نقد خانه آبکار 

بعنوان فرمانداری قدس در جهت ساماندهی این مشکل جه اقدام کرده اید ؟

ایا تا کنون حتی یک نامه رسمی به انجمن آبکاری ارسال نموده اید؟

این مشکل تا حد به سو برنامه ریزی شهرستان بستگی دارد؟

ایا رفتار اداره محیط  زیست شهرستان  در این زمینه مناسب است /

ایا کسی که فعال است در این صنعت میتواند ازشما مجوز فعالیت بگیرید حتی در صورت رعایت کلیه قوانین ؟

با ما همراه شوید

اساسنامه انجمن صنفي كارفرمايي صنايع آبكاري

فصل يكم –كليات

ماده 1- هدف:

در اجراي ماده 131 قانون كار جمهوري اسلامي ايران و آيين‌نامه انجمن‌هاي صنفي و به منظور حفظ حقوق، دفاع از منافع مشترك حرفه‌اي، بهبود وضع اقتصادي و اجتماعي و كوشش در بالا بردن سطح آگاهي‌هاي اعضاء اين انجمن صنفي بموجب مقررات قانوني و رعايت حفظ منافع جامع تشكيل مي‌گردد.

ماده 2- نام، حوزه فعاليت و اقامتگاه قانوني انجمن صنفي:

نام- «انجمن صنفي كارفرمائي صنايع آبكاري »

كه در اين اساسنامه از اين پس به اختصار «انجمن صنفي» ناميده مي‌شود.

حوزه فعاليت انجمن صنفي استانهای تهران –سمنان –قم –مرکزی –خوزستان –آذربایجان شرقی .......، اقامتگاه قانوني و محل استقرار دفتر مركزي به شرح ذيل است:

تهران –خیابان اشرفی اصفهانی- بالاتر از نیایش- نرسیده به نفت- بلوار طالقانی- کوچه ضیایی (نهم)- پلاک 26- زنگ اول 

ادرس فعلی: تهران جنت اباد شمالی بالای همت ساختمان طوبی طبقه دوم واحد 208  تلفن 44608085 

تلفن: 44842239   و 40  فاكس: 89775402

تبصره: هيأت مديره مي‌تواند هر زمان كه ايجاب نمايد، اقامتگاه قانوني انجمن صنفي را در محدوده حوزه فعاليت خود تغيير داده و مراتب را با انتشار در يكي از روزنامه‌ها كه به تصويب مجمع عمومي رسيده باشد، به اطلاع وزارت كار و امور اجتماعي برساند.

ماده3- حقوق و وظايف اساسي انجمن صنفي:

1. كوشش در جهت استيفاي حقوق و خواستهاي مشروع و قانوني اعضا از طريق ايجاد زمينه‌هاي مساعد به منظور نيل به اهداف انجمن
2. دريافت وروديه، حق عضويت و كمك‌هاي مالي داوطلبانه اعضا.
3. همكاري در جهت تأسيس، تقويت و گسترش شركت‌هاي تعاوني (اعتبار، مصرف، مسكن) و صندوق تعاون به منظور برخورداري اعضا از تسهيلات بيشتر.
4. حمايت ، دفاع و پشتيباني از حقوق و منافع صنفي و حرفه‌اي اعضا بطور اعم از طريق ارايه پيشنهاد و جلب پشتيباني مراجع و سازمان‌هاي دولتي و ملي
5. كوشش در تشكيل باشگاه‌هاي فرهنگي و ورزشي با رعايت مقررات قانوني به منظور برخورداري اعضا از امكانات آن.
6. خريد، فروش و تملك اموال منقول و غير منقول انجمن صنفي به نام انجمن صنفي و به حساب انجمن صنفي مشروط بر آنكه به قصد تجارت و جلب نفع نباشد.
7. انعقاد پيمان‌هاي دسته جمعي كار در حدود مقررات قانوني.
8. جلب پشتيباني مراجع دولتي و ملي نسبت به هدف‌هاي انجمن.
9. پيوستن به انجمن‌هاي صنفي همگن به منظور تشكيل كانون مربوط یا عضويت در كانون انجمن هاي صنفي سراسری و كانون عالي انجمن‌هاي صنفي پس از تصويب مجمع عمومي با رعايت مقررات قانوني.
10. همكاري با ساير تشكل‌هاي صنفي مربوط به انجام ساير وظايف و اختياراتي كه به موجب مقررات قانوني بر عهده انجمن‌هاي صنفي قرار داده شده يا خواهد شد.
11. انتخاب مشاوران

فصل دوم

شرايط عضويت، تعليق، سلب عضويت و منابع مالي انجمن صنفي

ماده 4- شرايط عضويت:

كليه اشخاص حقيقي و نمايندگان اشخاص حقوقي در صورت دارا بودن شرايط زير مي‌توانند به عضويت اين انجمن درآيند:

1. تابعيت ايراني
2. حداقل سن 25 سال تمام
3. حداقل مدرك تحصيلي ديپلم يا ده سال سابقه كاري
4. شاغل يا فعال بودن در يكي از شاخه‌هاي صنعت آبكاري نظیر آبکاری روی ، نیکل ، کرم ، مس ، طلا ، نقره ، آنودایز ، آبکاری در خلاء ، تولیدکنندگان و تامین کنندگان مواد آبکاری و سازندگان تاسیسات آبکاری در حوزه فعاليت انجمن صنفي با ارايه مجوز فعاليت معتبر
5. متدين به يكي از اديان رسمي كشور
6. نداشتن محكوميت كيفري مؤثر در محروميت از حقوق اجتماعي
7. قبول و تعهد اجراي مقررات اين اساسنامه و تصميمات و مصوبات قانوني اركان انجمن
8. پرداخت حق عضويت بطور مرتب

تبصره1- كليه واجدان شرايط مي توانند آزادانه عضويت انجمن را بپذيرند و هيچكس را نمي توان به قبول عضويت در انجمن مجبور يا از قبول عضويت آن منع نمود.

تبصره2- چنانچه به دليل واجد شرايط نبودن بعضي از متقاضيان، تقاضاي عضويت آنان در مرحله تاسيس از سوي هيأت مؤسس و در مراحل بعدي از سوي هيأت مديره پذيرفته نگردد ، متقاضي مي‌تواند شكايت خود را در اولين جلسه مجمع عمومي مطرح نمايد و تصميمات مجمع در اين زمينه قطعي است.

تبصره3- در صورتي كه هر يك از اعضا شرايط عضويت انجمن را از دست دهد، از عضويت در انجمن مستعفي شناخته مي‌شود، ليكن ملزم به انجام تعهدات قبلي است.

ماده5- موارد تعليق يا محروميت از عضويت انجمن صنفي:

1. عدم پرداخت به موقع حق عضويت تعيين شده با توجه به ماده 8 اين اساسنامه (با اعلام مسئولان مالي انجمن صنفي)
2. عدم رعايت مفاد اين اساسنامه و توصيه ها و تصميمات قانوني هر يك از اركان انجمن (با اعلام هيأت مديره انجمن)
3. از دست دادن شرايط مندرج در ماده 4 اين اساسنامه.
4. آراء صادره از مراجع قضايي كشور و مراجع حل اختلاف قانون كار.
5. تغيير شغل و عدم اشتغال در شغل مربوطه بيش از شش ماه.

تبصره- در موارد بندهاي 1 و 2 عضويت شخص مورد نظر تا تشكيل مجمع عمومي به حالت تعليق در آيد.

ماده 6- منابع مالي انجمن صنفي:

الف- وروديه براي هر عضو مبلغ 2.500.000  ريال كه فقط براي يك بار دريافت مي گردد.

ب- حق عضويت به ميزان 10.000.000 ريال در سال

ج- كمك هاي مالي داوطلبانه اعضا در حد توانايي به اختيار كمك دهنده

تبصره1- قبول و دريافت كمك هاي مالي از ساير اشخاص حقيقي و حقوقي غير عضو منوط است به موافقت قبلي و كتبي وزارت كار و امور اجتماعي.

تبصره2- انجمن صنفي بايد داراي حداقل 2 دفتر با عنوانهاي دفتر عضويت و دفتر امور مالي باشد.

ماده 7-كليه اعضا بايد همه ساله حق عضويت خود را مرتباً به خزانه دار پرداخت يا به حساب بانكي كه انجمن صنفي تعيين و اعلام مي كند واريز و رسيد بانكي را به خزانه دار تسليم نمايند. خزانه دار موظف است پس از دريافت رسيدهاي حق عضويت وصول آن را با صدور و تحويل قبض هاي چاپي شماره دار عضويت اعلام دارد.

تبصره1- دريافت و جمع آوري حق عضويت و ساير منابع مالي بايد به موجب قبض هاي چاپي شماره دار باشد و به امضاي رئيس هيأت مديره و خزانه دار انجمن برسد.

تبصره2- مبالغي كه به عنوان وروديه و حق عضويت دريافت مي شود قابل استرداد نيست.

تبصره3- هيات مديره نمي تواند منابع مالي انجمن صنفي را خارج از حدود مقرر در اين اساسنامه به مصرف برساند.

ماده 8-چنانچه هريك از اعضا در مدت حداكثر 3 ماه بدون عذر از پرداخت حق عضويت خودداري نمايند از طرف خزانه دار به آنها اخطار كتبي مي شود و چنانچه از تاريخ اخطار حداكثر ظرف يك ماه اقدام به پرداخت حق عضويت عقب افتاده ننمايند، با تصويب هيات مديره عضويت آنها در انجمن به حالت تعليق در مي آيد. اخراج يا قبول مجدد آنان از اختيارات مجمع عمومي عادي مي باشد.

تبصره- تشخيص موجه بودن عذر اعضاي مورد نظر با رأي اعضاي هيأت مديره خواهد بود.

فصل سوم

اركان انجمن صنفي

ماده 9- اركان انجمن صنفي عبارت است از:

1. مجمع عمومي
2. هيأت مديره
3. بازرسان

الف- مجمع عمومي، حدود وظايف و اختيارات آن:

ماده10- مجمع عمومي كه عالي ترين ركن انجمن صنفي است، از اجتماع اعضا به دو صورت عادي و فوق العاده تشكيل مي گردد.

براي تشكيل مجامع عمومي عادي و فوق العاده هيأت مديره موظف است نسبت به دعوت اعضاء به وسيله درج آگهي در يكي از روزنامه ها و ارسال دعوتنامه كتبي براي اعضا كه در آن روز، ساعت ، مكان تشكيل و دستور جلسه بطور روشن قيد شده باشد، اقدام نمايد بدیهي است از تاريخ انتشار آگهي يا تسليم دعوتنامه تا تشكيل مجمع عمومي و همچنين بين دو مرحله مجمع عمومي، بايد حداقل 15 روز فاصله باشد و حداكثر اين فاصله نبايد از 45 روز تجاوز نمايد.

تبصره1- دعوت مجامع عمومي به تصويب هيات مديره خواهد بود و در صورت استنكاف هيات مديره بازرس يا بازرسان مي توانند راساً نسبت به دعوت مجمع عمومي اقدام نمايند. همچنين در صورت خودداري بازرسان، حداقل يك سوم اعضا مي توانند مجمع عمومي را دعوت نمايند.

تبصره2- دعوت كنندگان مجامع عمومي عادي يا فوق العاده مكلفند موضوع و تاريخ تشكيل مجمع عمومي را حداقل 15 روز قبل از تشكيل، طي دعوتنامه كتبي به وزارت كار و امور اجتماعي تسليم نمايند.

تبصره3- اخذ راي در جلسات مجامع عمومي علني است مگر در مورد انتخاب هيات مديره، هيات داوري و بازرسان و ساير مواردي كه مجمع تصويب نمايد، بطور كتبي و مخفي بعمل خواهد آمد.

تبصره4- هر يك از اعضاي مجمع عمومي مي تواند وكالت يكي ديگر از اعضا را برعهده گيرد.

ماده 11- مجمع عمومي عادي هر سال يك بار با حضور دست كم نصف بعلاوه يك اعضاء رسميت مي يابد و  چنانچه مجمع عمومي بار اول به نصاب لازم نرسد براي بار دوم به همان ترتيب دعوت و با حضور حداقل يك سوم اعضا رسميت خواهد يافت.

تبصره 1- مجمع عمومي عادي در مواقع ضروري بنا به تشخيص و دعوت هيأت مديره يا بازرسان و يا يك سوم اعضاء بطور فوق العاده تشكيل مي گردد. اين مجمع نيز داراي همان وظايف و اختيارات مجمع عمومي عادي مي باشد و ترتيب دعوت و تجديد دعوت و نصاب آن نيز  همانند مجمع عمومي عادي خواهد بود.

تبصره2- تصميمات مجامع عمومي عادي در كليه مراحل با اكثريت نصف بعلاوه يك آراء حاضران معتبر است مگر در موارد انتخاب هيأت مديره و بازرسان كه با اكثريت نسبي آراي حاضران نافذ خواهد بود.

ماده 12- وظايف و اختيارات مجمع عمومي عادي عبارتست از:

1. تصويب اساسنامه در مجمع عمومي موسس.
2. استماع گزارش بازرسان در مورد مسايل مربوط و اتخاذ تصميم نسبت به آن.
3. استماع گزارش هيأت مديره در مورد كارهاي انجام شده و رسيدگي و اتخاذ تصميم در مورد تصويب آن و همچنين اتخاذ تصميم نسبت به پيشنهادهاي مربوط به برنامه هاي سال جاري و آتي انجمن.
4. استماع، رسيدگي و اتخاذ تصميم در مورد تصويب يا عدم تصويب گزارش مالي خزانه دار و بودجه آتي انجمن صنفي.
5. دادن رهنمود و تصويب سياستهاي كلي و تعيين خط مشي و برنامه هاي آتي انجمن صنفي.
6. تعيين روزنامه كثير الانتشار جهت درج آگهي ها.
7. بررسي و تصويب يا رد تقاضاي متقاضيان عضويت در انجمن صنفي كه صلاحيت آنان از سوي هيات مديره تاييد نشده باشد.
8. رسيدگي نهايي به اعتراض كساني كه طبق مقررات انضباطي اين اساسنامه از عضويت انجمن معلق يا سلب عضويت شده اند.
9. تصويب تفويض اختيار به هيأت مديره در مورد انعقاد پيمانهاي دسته جمعي در جهت استيفاي حقوق و خواستهاي قانوني اعضا و كسب امتيازات جديد براي آنان.
10. تصويب ايجاد كميته و همكاري در جهت تأسيس و تقويت تعاونيها.
11. انتخاب اعضاي اصلي و علي البدل هيأت مديره و بازرسان و هيات داوري انجمن از بين كانديداهاي واجد شرايط

ماده 13-مجمع عمومي فوق العاده جهت اتخاذ تصميم در موارد زير با حضور دست كم دو سوم اعضا تشكيل خواهد شد و چنانچه بار اول اين نصاب حاصل نشود در مرحله دوم با حضور نصف بعلاوه يك اعضاء رسميت مي يابد و در هر حال تصميمات آن اعم از مرحله اول يا دوم، با اكثريت سه چهارم آراء اعضاي حاضر در جلسه معتبر خواهد بود.

ماده 14-وظايف و اختيارات مجمع عمومي فوق العاده عبارت است از :

1. طرح و تصويب اصلاحات اساسنامه
2. اتخاذ تصميم در مورد پيوستن به انجمن هاي صنفي ديگر به منظور تشكيل كانون و يا الحاق به كانون و فعاليت مشترك با كانون انجمن هاي صنفي سراسري و كانون عالي انجمنهاي صنفي و يا خارج شدن از كانونهاي مذكور
3. عزل انفرادي يا دسته جمعي اعضاي هيات مديره و بازرسان
4. انحلال انجمن صنفي و انتخاب هيات تسويه

تبصره- پيشنهادها در زمينه تغيير يا اصلاح مواد اساسنامه، بايد به طور مشخص در آگهي دعوت به مجمع عمومي فوق العاده درج شود.

ماده 15- پس از به حد نصاب رسيدن تعداد اعضاي حاضر و اعلام رسميت جلسه مجمع عمومي توسط رئيس يا يكي از اعضاي هيئت مديره ابتدا مسن ترين عضو حاضر در جلسه بعنوان رئيس سني مجمع عمومي را اداره خواهد كرد و بلافاصله هيأت رئيسه مجمع مركب از يك رئيس، يك يا دو نايب رئيس و يك يا دو منشي از بين اعضاي حاضر با رأي اكثريت اعضاء انتخاب و اداره جلسه را برعهده خواهندگرفت. چنانچه انتخابات هيأت مديره و بازرسان يا يكي از آنها نيز در دستور كار مجمع عمومي باشد، دو نفر ديگر نيز به عنوان ناظر از بين اعضاي حاضر در جلسه با راي اكثريت اعضا انتخاب مي شوند.

تبصره1- اعضاء هيات رئيسه مجمع عمومي و هيات نظارت بر انتخابات بايد كانديداي هيات مديره و بازرسان نباشند. (در مورد انجمنهايي كه داراي كمتر از 20 عضو باشند، با نظر اكثريت اعضاي مجمع، كانديدا بودن اعضاي هيئت رئيسه بلامانع است)

تبصره2- برگزار كنندگان مجامع عمومي(اعم از مجمع عمومي مؤسس، عادي يا فوق العاده) موظفند فهرست اسامي و مشخصات اعضاي انجمن صنفي را تهيه و پيش از آغاز مجمع عمومي، آن را به امضاي اعضاي حاضر برسانند.

تبصره3- هيات رئيسه و هيأت نظارت بر انتخابات، مكلفند در پايان راي گيري، پس از شمارش و قرائت آرا به ترتيب حائزان اكثريت آرا، اعضاي اصلي و علي البدل هيأت مديره و نيز بازرسان اصلي و علي البدل را طي صورتجلسه تعيين نمايند.

ماده 16-چنانچه اعضاي شركت كننده در انتخابات ظرف يك هفته از تاريخ تشكيل مجمع عمومي باذكر دلايل به چگونگي انجام انتخابات كتباً اعتراض نمايند، هيأت رئيسه و هيات نظارت بر انتخابات مكلف خواهند بود حداكثر ظرف يك هفته از تاريخ رويت اعتراض، به آن رسيدگي و نتيجه را به نحو مقتضي به اطلاع اعضاي انجمن صنفي خصوصاً اعضاي معترض برساند و رونوشت آن را به وزارت كار و امور اجتماعي تسليم نمايند.

تبصره- چنانچه اعتراض يا اعتراضهاي رسيده وارد باشد هيأت نظارت، ابطال انتخابات را اعلام و به ترتيب مقرر در اساسنامه، نسبت به دعوت مجمع عمومي و تجديد انتخابات اقدام خواهد شد.

ب- هيأت مديره و وظايف و اختيارات آن

ماده 17-هيأت مديره داراي 7 نفر عضو اصلي و 3 نفر عضو علي البدل بوده كه از بين كانديداهاي واجد شرايط با رأي كتبي و مخفي اعضاي حاضر در جلسه مجمع عمومي عادي، براي مدت 3 سال انتخاب ميگردند و تجديد انتخاب آنان براي دوره هاي بعدي در صورت حفظ شرايط لازم، بلامانع است.

تبصره: چهار نفر از اعضاء اصلي از ميان شاغلان و فعالان آبكار و سه نفر از اعضاء اصلي از ميان توليد كنندگان و تامين كنندگان مواد و تجهيزات انتخاب خواهند شد.

ماده 18- هيأت مديره مكلف است پس از قطعيت انتخابات ظرف يك هفته اولين جلسه خود را تشكيل و از بين خود يك رئيس، يك نايب رئيس و يك خزانه دار و همچنين در صورت لزوم يك دبير از بين اعضاي هيأت مديره يا خارج از آن انتخاب و صاحبان امضاي مجاز اسناد و مدارك مالي و اوراق تعهد آور را طي صورتجلسه‌اي به اطلاع اعضا برساند و نسخه اي از صورتجلسه مذكور را به همراه مدارك ذيل به منظور انجام تشريفات ثبت، به وزارت كار و امور اجتماعي تسليم نمايد.

ماده 19- جلسات عادي هيأت مديره هر ماه يك بار تشكيل و با حضور اكثريت اعضا (حداقل پنج نفر) رسميت مي يابد و تصميمات آن با آرا اكثريت اعضاي حاضر در جلسه معتبر خواهد بود و همچنين برحسب ضرورت بنابه دعوت رئيس، نايب رئيس يا یک سوم اعضاي هيأت مديره بطور فوق العاده تشكيل مي گردد.

تبصره 1- خدمات هيات مديره افتخاري است مگر اينكه مجمع عمومي در اين مورد ترتيب ديگري اتخاذ و به تصويب برساند.

تبصره 2- غيبت در سه جلسه متوالي يا پنج جلسه متناوب بدون ارايه عذر موجه بعنوان استعفاي شخصي از سمت هيأت مديره تلقي مي گردد و عضو يا اعضاي علي البدل به ترتيب تقدم آرا جانشين عضو مستعفي خواهند شد. تشخيص موجه يا غير موجه بودن عذر برعهده هيأت مديره خواهد بود.

ماده20-هيأت مديره موظف است حداكثر ظرف يك ماه پس از به ثبت رسيدن مصوبات مجمع عمومي در وزارت كار و امور اجتماعي و دريافت گواهينامه ثبت انجمن به نام انجمن صنفي و با امضاي مشترك صاحبان امضاي مجاز اسناد و مدارك مالي انجمن صنفي(رئيس، دبير و خزانه دار) در بانك يا بانكهاي كشور حساب باز نموده و وجوه متعلق به انجمن صنفي را در آن واريز نمايد.

ماده 21- رئيس هيات مديره يا دبير بهمراه خزانه دار مشتركاً صاحبان امضاي مجاز اسناد و مدارك مالي و كلاً  مسئولان اداري و مالي انجمن بوده و حفظ كليه اموال، دارئيها، اسناد، اوراق بهادار و دفاتر مالي انجمن به عهده آنها مي باشد.

تبصره –كليه مكاتبات اداري و اوراق عادي انجمن با امضاء رئيس هيات مديره يا دبير ممهور به مهر

انجمن و كليه اسناد مالي ، اوراق رسمي بهادار و قراردادهاي تعهد آور كه به تصويب هيات مديره رسيده باشند با امضاء مشترك رئيس هيات مديره يا دبير و خزانه دار و ممهور به مهر انجمن صنفي معتبر خواهد بود.

ماده 22- درصورت استعفا، فوت ، از دست دادن شرايط ، سلب عضويت يا غيبت غير موجه در سه جلسه متوالي يا 5 جلسه متناوب، اعضاي علي البدل با توجه به تقدم آرا جايگزين عضو يا اعضاي مزبور خواهند شد. هيات مديره مكلف است نتيجه را ضمن تنظيم و امضاي صورتجلسه به وزارت كار و امور اجتماعي تسليم نمايد.

تبصره 1- مادامي كه اكثريت اعضاي هيات مديره، سمت خود را حفظ نموده باشند انتخابات تكميلي براي باقيمانده دوره برگزار مي گردد.

تبصره 2- در صورت استعفا، فوت از دست دادن شرايط يا سلب عضويت اكثريت اعضاي هيات مديره توسط مجمع عمومي فوق العاده، انتخابات هيئت مديره بايد تجديد گردد. دراين صورت بازرسان يا يك سوم اعضاي انجمن صنفي موظفند مجمع عمومي را جهت انجام انتخابات دعوت نمايند. به هر حال چنانچه ظرف 6 ماه در اين زمينه اقدامي صورت نگيرد، بازرسان يا يك سوم اعضا موظف هستند جهت تعيين تكليف مراتب را به اطلاع وزارت كار و امور اجتماعي برساند.

ماده 23-هيات مديره موظف است دست كم سه ماه پيش از پايان دوره اعتبار قانوني ، در مورد دعوت مجمع عمومي به منظور تجديد انتخاب مسئولان انجمن صنفي اقدامات لازم را بعمل آورند.

تبصره- هيات مديره پس از پايان دوره ماموريت ، تا تعيين هيات مديره جديد، مسئول حفظ كليه دارائيها و اموال و اسناد و مدارك انجمن خواهد بود ليكن تحت نام انجمن حق فعاليت نخواهد داشت.

ماده 24- ساير وظايف و اختيارات هيات مديره:

1- تهيه دفاتر رسمي و قانوني صنفي ( دفاتر مالي –عضويت ).

2- اجراي دقيق مفاد اساسنامه و مصوبات مجامع عمومي.

3- دعوت مجامع عمومي در موعد مقرر و بررسي و تطبيق شرايط متقاضيان عضويت در انجمن صنفي.

4- بررسي بودجه و گزارش مالي خزانه دار و پيشنهاد آن به مجمع عمومي.

5- تشكيل مرتب و به موقع جلسات هيات مديره به منظور رسيدگي به امور جاري انجمن صنفي.

6- تعيين محل اقامتگاه قانوني و دفتر مركزي انجمن صنفي.

7- انتخاب و معرفي نماينده به مراجع ذيصلاح براي موارد خاص و معين.

8- بررسي وضع مالي انجمن صنفي و اتخاذ تصميم نسبت به هزينه هاي جاري و ضروري آن.

9- همكاري در جهت تاسيس و تقويت شركتهاي تعاوني و ايجاد امكانات رفاهي براي اعضا.

10- وكالت و نمايندگي انجمن در مراجع قانوني ، حقوقي ، قضائي ، دستگاه هاي دولتي و ملي درحدود مقررات اين اساسنامه.

11- اتخاذ تصميم درمورد پيمانهاي دسته جمعي و بررسي و تصويب آئين نامه هاي داخلي.

12- تهيه گزارش عملكرد هيئت مديره و ارائه آن به مجمع عمومي.

13- تعيين و اعزام نمايندگاني جهت شركت در جلسات مراجع حل اختلاف و كميته هاي مختلف نظير حفاظت فني و بهداشتي كار و نظاير آن با رعايت مقررات قانوني.

14- تشكيل كميته هاي مختلف تخصصي از قبيل  كميته حل اختلاف ، كميته عضويت ، كميته تداركات و پشتيباني ، كميته امور حقوقي، كميته رفاهي و ساير كميته ها .

14-1-تلاش در جهت ايجاد و گسترش فعاليتهاي تحقيق و توسعه در صنايع مربوطه .

14-2-همكاري وهماهنگي با موسسات ذيربط همانند موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ونظارت بر اجرای استانداردها و دريافت گواهينامه های معتبركيفيت .

15-ايجاد سيستم اطلاعات فني و فراهم كردن تسهيلات لازم براي تبادل و گردش اطلاعات و تجربيات بين اعضا و ساير تشكلها ( انجمن ها و كانونهاي صنفي و تخصصي و آموزشي ... ) و موسسات و سازمانهاي آموزشي و تحقيقاتي داخلي و خارجي مرتبط با فعاليتهاي انجمن از طريق :

15.1.  ايجاد بانكهاي اطلاعاتي مورد نياز صنايع آبكاري ( در زمينه هاي تكنولوژي ، نيروي انساني متخصص ، نوع توليد و توان  تكنولوژي و ظرفيتي ، شناخت واحدهاي فعال و ارزيابي و شناخت توانائیهای صنعت آبكاري ) .

15.2.  برگزاري گردهمائي هاي علمي و تخصصي در سطوح داخلي و خارجي .

15.3.   انتشار كتب و نشريات علمي و تخصصي و گزارشات و خبرنامه هاي ادواري .

15.4. برگزاري دوره هاي آموزشي تخصصي  - مدیریتی .

15.5. تشكيل و تجهيز نيروهاي متخصص و بسيج قابليتها و به فعل در آوردن توان بالقوه آنان .

15.6.  ايجاد ارتباطات علمي و تخصصي با انجمن ها و مجامع بين المللي  .

15.7.  شركت در نمايشگاههاي تخصصي داخلي و خارجي و ايجاد نمايشگاه دائمي از توان توليدي اعضا

• 16. بازاريابي و ايجاد زمينه هاي لازم جهت حضور در بازارهاي داخلي و خارجي و بدست آوردن سهم بيشتري از بازارهاي جهاني و استفاده از امكانات تبليغاتي در گسترش بازار فروش .
• 17. فراهم كردن امكانات استفاده از اعتبارات و تسهيلات بانكي و يا كمكهاي دولتي براي توسعه سرمايه گذاريها و يا تامين نقدينگي هاي مورد نیاز اعضا با شرايط مناسب .
• 18. ايجاد مراكز و يا انجام فعاليتهاي مشترك تحقيقاتي ، آزمايشگاهي و آموزشي مرتبط با مراكز آموزشي و تحقيقاتي و ساير موسسات مشابه .
• 19. ايجاد انگيزه و فراهم كردن امكانات تشويقي و مشاركتي براي سرمايه گذاري و يا توسعه سرمايه گذاري جهت تكميل زنجيره صنايع توليد مواد آبكاري و مجموعه هاي آبكاري و احداث واحدهاي با كيفيت و تكنولوژي مطلوب با اهداف توليد صادراتي توسط اعضا يا داوطلبان جديد .
• 20. ايجاد انگيزه از طريق حمايت منطقي از نوآوران .
• 21. ارائه خدمات مشاوره اي به اعضا در خصوص عقد قراردادها ، اقامه دعوي و دفاع از حقوق صنفي انجمن و اعضا و موارد مشابه .

ماده 25-وظايف رئيس هيات مديره: رئيس هيات مديره داراي وظايف و اختياراتي به شرح ذيل است:

1. مراقبت در حسن جريان امور انجمن صنفي و دعوت از اعضاي هيات مديره به تشكيل مرتب جلسه.
2. اداره جلسات هيات مديره و تنظيم صورتجلسه ها با همكاري منشي جلسه.

3 - ابلاغ تصميمات و مصوبات مجامع عمومي و هيات مديره به دبير و ساير مسئولان انجمن صنفي، جهت اجراو پيگيري آن.

4 - امضاي كليه قراردادها و احكام استخدامي كارشناسان، مشاوران، دبير و ساير مسئولان انجمن صنفي كه با تصويب هيات مديره استخدام يا به كارگمارده خواهند شد.

5 - امضاي كليه چكها و اسناد و اوراق بهادار و تعهد آور به اتفاق خزانه دار و ممهور نمودن آن به مهر انجمن صنفي.

6- انجام ساير اموري كه به موجب اساسنامه بر عهده رئيس قراردارد.

تبصره –قسمتي از وظايف رئيس هيئت مديره كه مربوط به امور اداري مي باشد، قابل واگذاري به دبير انجمن خواهد بود.

ماده 26-دبيرخانه انجمن صنفي تحت مسئوليت مستقيم دبير انجمن وزير نظر هيات مديره به منظور ايجاد روابط درست و فراهم ساختن امكانات و تسهيلات لازم اداره تشكيلات اجرائي و اجراي مصوبات هيات مديره در مركز اصلي انجمن صنفي داير و مي تواند داراي كاركناني باشد كه بنا به پيشنهاد رئيس هيات مديره يادبير و تصويب هيات مديره ، به كار گمارده مي شوند.

ماده 27-وظايف دبير:

1. حفظ و نگهداري كليه اسناد و مدارك و صورتجلسات و سوابق اعضاء و دفاتر انجمن صنفي.
2. انجام مكاتبات اداري و جاري انجمن صنفي.
3. امضاي اسناد و مدارك مالي و اوراق تعهد آور بهمراه خزانه دار در صورت داشتن چنين اختياراتي از سوي هيات مديره.
4. حفظ و نگهداري لوازم و اسباب و اثاثيه و ساختمان تاسيسات و متعلقات انجمن صنفي.
5. تهيه و صدور و ابلاغ دعوتنامه ها و امضاي كارتهاي عضويت اعضاء باتفاق خزانه دار انجمن.

6- تهيه دفاتر "عضويت" و "امور مالي " با نظر وزارت كار و امور اجتماعي و همچنين دفاتر انديكاتور و ثبت و صدور نامه ها.

7- تهيه تنظيم نشريات مربوط به انجمن صنفي در حدود مقررات قانوني.

8- تكثير اساسنامه و بخشنامه ها و شيوه نامه هاي دولتي و ساير مقررات براي آگاهي و استفاده مسئولان و اعضاي انجمن صنفي.

9- مهيا ساختن مكان تشكيل جلسات مجامع عمومي ، هيات مديره و بازرسان.

10- ابلاغ مصوبات و تصميمات اركان انجمن و احكام و نامه هاي واصله از مراجع قانوني و دستگاه هاي اداري به مسئولان مربوط.

11- نصب آگهي ها و اعلاميه ها در تابلوهاي اعلانات  و محل هاي تعيين شده براي اطلاع و آگاهي اعضا.

12- انجام ساير اموري كه به نحوي از انحاء با وظايف دبيرخانه ارتباط دارد.

تبصره- كاركنان دبيرخانه در برابر دبير و دبير نيز دربرابر هيات مديره مسئول هستند.

ماده 28- وظايف و اختيارات خزانه دار:

خزانه دار مسئول امور مالي انجمن صنفي بوده وداراي وظايف و اختيارات به شرح ذيل است:

1-امضاي كليه چكها و اسناد و اوراق تعهد آور به اتفاق رئيس هيات مديره يا يكي ديگر از صاحبان امضاي مجاز اسناد مالي و ممهور نمودن آن به مهر انجمن صنفي.

2-اداره امور مالي انجمن ، تهيه و تنظيم دفاتر و اسناد و صورتجلسات مالي و رسيدگي و حفظ حسابهاي انجمن صنفي.

3-رسيدگي بر صحت اسناد و مدارك تنظيم شده در مورد كليه دريافتهاو پرداختها وتاييد و امضاي صورتحسابهاي مربوط.

4- امضا و صدور كارت عضويت اعضا و به اتفاق رئيس هيات مديره يا دبير.

5- نظارت بر خريد، فروش، اجاره و هر نوع عمل مالي و مسئووليت در حفظ اموال منقول، غير منقول، وجوه، اسناد، مدارك مالي و صحت معاملات انجمن صنفي.

6- ثبت كليه دريافتي ها و هزينه هاي انجمن صنفي در دفاتر رسمي انجمن صنفي.

7- پيش بيني بودجه و هزينه هاي يك ساله انجمن صنفي و تسليم آن به هيات مديره جهت ارائه به مجمع عمومي.

تبصره 1- خزانه دار موظف است هر سال قبل از تشكيل مجمع عمومي سالانه، گزارش مالي انجمن صنفي را جهت ارائه به مجمع عمومي تنظيم و پس از امضاي خود و رئيس هيات مديره، رونوشت آن را دراختيار بازرسان قراردهد.

تبصره2- خزانه دار موظف است درهر مورد بنا به تقاضاي بازرسان ، كليه دفاتر و اسناد مالي انجمن صنفي را براي رسيدگي در محل انجمن صنفي در ازاي رسيد و براي مدت معين ، در اختيار آنان قرار دهد.

ج –بازرسان حدود وظايف و اختيارات آنان

ماده 29-بازرسان انجمن صنفي ، متشكل از يك نفر بازرس اصلي و يك نفر بازرس علي البدل كه با راي مستقيم و مخفي اعضا از بين كانديداهاي واجد شرايط عضو انجمن براي مدت يك سال انتخاب مي شوند و تجديد انتخاب آنان براي دوره هاي معدي مشروط به حفظ شرايط لازم بلا مانع است.

تبصره- درصورت استعفا، فوت ، ازدست دادن شرايط انتخاب يا سلب عضويت آنها بازرس يا بازرسان علي البدل براي بقيه دوره جانشين و عهده دار وظايف آنان خواهند بود.

ماده 30-وظايف و اختيارات بازرسان:

1. نظارت بر كليه اقدامات هيات مديره و دبير درحدود مقررات اين اساسنامه و همچنين مراقبت در كليه امور مربوط به دعوت مجامع عمومي عادي و فوق العاده.
2. رسیدگی و نظارت بر دفاتر و اوراق و اسناد مالی و هزینه های انجمن صنفی و مراقبت در حسن جریان امور مالی و اداری انجمن صنفی.
3. پیگیری و رسیدگی به شکایات اعضا و در صورت لزوم تهیه گزارش و ارایه به وزارت کار و امور اجتماعی و همچنین ارایه رونوشت گزارش به هیات مدیره یا مجمع عمومی (حسب مورد).
4. رسیدگی و اظهار نظر در مورد گزارش مالی جهت ارایه به مجمع عمومی.
5. اقدام به دعوت و تشکیل مجمع عمومی در صورت لزوم، با توجه به تیصره یک ماده 11 این اساسنامه.
6. بازرسان می توانند با توافق هیات مدیره در جلسات هیات مدیره بدون داشتن حق رای شرکت نمایند.
7. بازرسان باید پیش از تاریخ تشکیل مجمع عمومی سالانه ، گزارش مالی و کلیه محاسبات انجمن صنفی را رسیدگی و نظر مثبت یا منفی خود را به دبیرخانه انجمن صنفی تسلیم ارائه دهند.
8. بازرسان ملزم هستند دارای دو دفتر برگ شماری شده بوده و خلاصه اقدامات خود را مکتوب نموده تا در موقع نیاز به مجمع عمومی ، هیات مدیره یا وزارت کار و امور اجتماعی ارایه نمایند.
9. بازرسان مکلف هستند اقدامات خود را حداقل سالی یک بار در مجمع عمومی سالانه بطور کتبی و رسمی گزارش نمایند.

فصل چهارم

سایر مقررات

ماده 31-کاندیداهای عضویت در هیات مدیره ، هیات داوری و بازرسان علاوه بر شرایط مندرج در ماده 4 ، باید دارای شرایط زیر باشند :

1. حداقل 30 سال تمام سن .
2. حداقل تحصیلات لیسانس با حداقل 5 سال سابقه کاری موفق و کارآفرین و کمتر از لیسانس با حداقل 15 سال سابقه مدیریتی موثر
3. حداقل دو سال سابقه عضویت انجمن صنفی ، منتهی به زمان کاندیداتوری و ادامه عضویت .

تبصره –کاندیداهای اولین دوره هیات مدیره ، هیات داوری و بازرسان از شرط مقرر در بند 3 معاف هستند .

ماده 32- در اجرای تبصره ماده 18 آئین نامه انجمنهای صنفی، به منظور ثبت و آموزش اعضاء هر دوره حداقل 55 درصد حق عضویت دریافتی از اعضا به حساب اعلام شده از طرف اداره کل سازمانهای کارگری و کارفرمایی واریز خواهد شد .

ماده 33-مجمع عمومی عادی می تواند از بین اعضای مجمع 3 یا 7 نفر افرادی را که شرایط مندرج در ماده 32 این اساسنامه را دارا باشند به ویژه با تاکید بر " دارا بودن حداقل تحصیلات دیپلم " بعنوان اعضای هیات داوری برای به مدت سه سال انتخاب و طی صورتجلسه به وزارت کار و امور اجتماعی معرفی نماید . اعضای هیات داوری در برابر مجمع مسئولیت دارند .

تبصره 1- اعضای هیات داوری در اولین جلسه پس از انتخاب ، از بین خود یک نفر رئیس ، یک نفر نایب رئیس و یک نفر منشی انتخاب و صورتجلسه ای تنظیم و امضا نموده ، جهت ثبت به وزارت کار و امور اجتماعی ارائه می نمایند .

تبصره 2- حل اختلافات بین اعضای هیات مدیره با یکدیگر ، یا هیات مدیره با بازرسان و یا اعضای انجمن با هر یک از اعضای هیات مدیره یا بازرسان ، در چهارچوب مقررات قانونی ، بعهده هیات داوری بوده موظف هستند ضمن تسلیم گزارش اقدامات خود در قالب صورتجلسات تنظیمی ، به وزارت کار و امور اجتماعی ، گزارش اقدامات خود را به مجمع عمومی سالانه نیز تسلیم نمایند .

ماده 34- مهر انجمن پس از تصویب هیات مدیره و تایید وزارت کار و امور اجتماعی، قابل استفاده خواهد بود. هرگاه مهر انجمن تغییر یابد بدون تایید وزارت کار و امور اجتماعی استفاده آن غیر قانونی و قابل پیگیری می باشد.

ماده 35-مسئولان انجمن صنفی ، مکلفند هر نوع مدارک ، دفاتر و اسناد مورد درخواست وزارت کار و امور اجتماعی را جهت بررسی در محل انجمن یا خارج از آن ، در اختیار وزارت کار و امور اجتماعی قرار دهند.

ماده 36- انجمن صنفی در موارد زیر منحل می گردد:

1. در صورت تصویب مجمع عمومی فوق العاده.
2. چنانچه حداکثر مدت شش ماه از تاریخ پایان اعتبار هیات مدیره سپری شده و نسبت به تجدید انتخابات اقدام نشده باشد.
3. در صورت صدور رای قطعی از طرف مرجع قضایی کشور.

تبصره 1- انحلال انجمن ، موجب تضییع حق یا اسقاط تکلیف دو طرف قرار داد منعقده قبلی نخواهد بود .

تبصره 2- چنانچه انجمن بنا به تصویب مجمع عمومی فوق العاده منحل گردد ، مجمع مذکور مکلف است در همان جلسه از بین اعضای با سواد و با سابقه و مطلع حاضر در جلسه نسبت به انتخاب 3 یا 5 نفر بعنوان اعضای هیات تسویه اقدام و نتیجه را ضمن تنظیم و امضای صورتجلسه ، به وزارت کار و امور اجتماعی اعلام نماید .

تبصره 3- چنانچه انجمن به لحاظ عدم تجدید انتخابات هیات مدیره در مهلت مقرر قانونی یا بر اساس رای  مراجع قضایی منحل گردد و تشکیل مجمع عمومی فوق العاده دیگر امکانپذیر نباشد ، حداکثر ظرف دو هفته باید هیئت تسویه ای مرکب از 3 یا 5 نفر از اعضای با سواد و با سابقه و مطلع انجمن و با نظارت وزارت کار و امور اجتماعی تشکیل گردد .

ماده 37- چنانچه حداکثر تا پایان دوره اعتبار هیات مدیره ، نسبت به تشکیل مجمع عمومی و تجدید انتخابات  هیات مدیره اقدام نشده باشد ، بازرسان نسبت به تشکیل مجمع عمومی و انجام انتخابات به اعضا اخطار می دهند . پس از اخطار بازرسان یک سوم اعضای انجمن حداکثر تا شش ماه فرصت دارند نسبت به تشکیل مجمع عمومی و تجدید انتخابات اقدام نمایند و چنانچه در این مدت ( حداکثر 6 ماه پس از پایان دوره اعتبار هیات مدیره ) تجدید انتخابات صورت نگرفته باشد ، بازرسان یا دبیر یا یک سوم اعضای انجمن مکلف هستند انحلال انجمن را به وزارت کار و امور اجتماعی و در صورت دارا بودن عضویت کانون ، به کانون ذیربط اعلام نمایند .

ماده 38–هیات تسویه مکلف است حداکثرظرف 6 ماه با هماهنگی و راهنمایی وزارت کار و امور اجتماعی به کلیه حسابهای انجمن رسیدگی نموده ، لیست کاملی از کلیه دارائیهای انجمن اعم از وجوه نقدی و اموال منقول و غیر منقول و همچنین صورتی از بدهی های انجمن را تهیه نموده ، دارائی انجمن را پس از تسویه کلیه حسابهای بدهکاران و بستانکاران و تادیه بدهی ها ، ضمن تنظیم و امضای صورتجلسه ای مابقی را در صورت مازاد با نظارت وزارت کار و امور اجتماعی در اختیار کمیته امداد امام خمینی ( ره ) قرار دهند و در صورت عدم وجود در اختیار مرکز حمایت از بیماریهای خاص قرار دهند .

ماده 39-هر گونه ابهامی در اجرای مقررات این اساسنامه وجود داشته باشد ، نظر وزارت کار و امور اجتماعی لازم الرعایه می باشد .

ماده 40-هر گونه تغییر در مفاد اساسنامه ، پس از موافقت وزارت کار و امور اجتماعی قابل اجرا می باشد .

ماده 41- مهلت های مندرج در اساسنامه بدون احتساب روزهای تعطیل خواهد بود .

این اساسنامه در 4 فصل و 41 ماده و 38 تبصره در تاریخ 26/06 / 1386 با اکثریت آرا به تصویب مجمع عمومی موسس/ انجمن صنفی کارفرمائی صنایع آبکاری رسید .

محل امضای اعضای هیات رئیسه مجمع :

1- رئیس مجمع –نام و نام خانوادگی                                                محل امضاء

2- نایب رئیس مجمع –نام و نام خانوادگی                                         محل امضاء

3- منشی مجمع - نام و نام خانوادگی                                                 محل امضاء

برترین های صنعت آبکاری

طراحی این بخش با اهداف زیر صورت گرفته است:

تعریف فرضیات (اهداف فرضی ) رتبه بندی کار گاههای آبکاری :

1.باعث ایجاد انگیزه در مدیریت واحد ها برای ارتقا (انگیزه رقابت در گروه های مشترک برای کسب سهم بیشتر بازار-- افزایش کیفیت محصول) (ارزیابی با پرسش نامه)  

2.طبقه بندی در صنعت  آبکاری باعث توسعه وبهبود می گردد. (چگونه؟ ازریابی با پرسش نامه)

 3.طبقه بندی باعث ایجاد معیاری برای تصمیم گیری برای مشتریان صنعت میگردد (رتبه کارگاه)

در این بخش مقرر است که برترین های هر بخش باتوجه به شاخص هایی که توسط تیم تخصصی رتبه بندی تعیین میشود انتخاب شده و به جامعه معرفی شوند 

 پیشنهاد اولیه این فرایند در سالهای 90 و 91 در کارگروهی متشکل از اقایان علیرضا خلج زاده / محمدرضا مقدم / سهراب نژاد پس از ساعتها مطالعه و بررسی آماده شده در سایت انجمن آبکاری به اطلاع عموم رسید. نسخه ای ازاین سند در سایت خانه آبکار نیز برای مطالعه علاقمندان اورده شده است.

 بدیهی است که پس از تشکیل تیمی در خانه آبکار و بازنگری شاخص های آماده شده و با ایجاد تغییرات مورد نیاز این پروژه وارد  فاز عملیاتی خواهد شد .

در ضمن  جهت اطلاع طرح پیشنهادی رتبه بندی  بر مبنای مدل EFQM آماده شده است  که کلیات آن به شرح زیر است:

1.         رهبری (1000/100 ) :

2.         کارکنان (1000/90) :

3.         فرآیند (1000/140):

----------------------------------------------------------فاز اول رتبه بندی 330 امتیاز از کل 500 امتیاز بخش توانمند ساز (مرحله اول ارزیابی)

4.         سیاستها و استراتژی (1000/80):

5.         منابع و شرکا (1000/90) :

---------------------------------------------------------فاز  دوم 170 امتیاز مابقی از حوزه توانمندسازها برای ارزیابی کارگاه های آبکاری

حوزه نتایج 500 :   (فاز سوم و چهارم ارزیابی برنامه تدوین سال 1391)

6.         نتایج کارکنان (1000/90) :

7.         نتایج مشتری (1000/200 ) : 

8.         نتایج جامعه (1000/60) :

9.         نتایج کلیدی عملکرد (1000/150)  :

لینک متن کامل شاخص های پیشنهادی رتبه بندی کارگاه های آبکاری 

از علاقمندان تقاضا داریم در صورت تمایل به همکاری در این خصوص با مسئول روابط عمومی خانه آبکار خانم یوسفی تماس حاصل فرمایند . 09194004061

چکیده

با الهام گرفتن از سیستم­های بیولوژیکی، مواد خود ترمیم شونده مصنوعی برای بازسازی آسیب­های موضعی حاصل از نیروهای خارجی طراحی می­شوند. در بین سیستم­های خود تعمیر شونده، مواردی که دارای ویژگی سطح بهتری می­باشند با سرعت بیشتری در حال توسعه یافتن هستند. بی شک امروزه استفاده از پوشش­های هوشمند برای بالابردن کارایی سطح یکی از جذاب­ترین حوضه­های مطالعاتی برای بسیاری از محققان می­باشد. با توجه به اینکه امروزه محدودیت­های قانونی بسیاری جهت منع استفاده از مواد شیمیایی سمی و آلاینده از جمله سیستم­های مقاوم به خوردگی بر پایه ترکیبات کرم (VI)، که جزو مقاومترین سیستم­ها در برابر خوردگی می­باشند، وجود دارد لذا قابلیت خود ترمیم شوندگی بویژه درارتباط با فرایندهای محافظت از خوردگی بسیار ضروری بنظر می­رسد. پوشش­های محافظ خود ترمیم شونده با استفاده از ترکیبات درشت مولکول، سرامیک­ها، فلزهاو ترکیبات کامپوزیتی تهیه می­شوند. رفتار خود ترمیم شوندگی در چنین پوشش­هایی می­تواند با یکی از روشهای زیر فعال ­شود: تغییرات دما، تابش­دهی، تغییرات  pH، تغییرات فشار و تحریک مکانیکی. در این مقاله، تحقیق و الزامات عملی روش­های مختلف برای دستیابی به قابلیت خود ترمیم شوندگی در پوشش­های محافظ ، و همچنین تحولات بالقوه در این زمینه، مورد توجه قرار گرفته شده است.

مقدمه

در انتخاب یک ماده ساختمانی عموما دو مطلب بسیار حائز اهمیت می­باشند:1- خواص مطلوب و 2- قیمت. عموما بدلیل ویژگیهای نسبتا نامناسب سطح آلیاژهای منیزیوم و آلومینیومی، فولاد و کامپوزیتها می­توان با پوشش دادن سطح آنها با استفاده از پوششهای محافظ در بسیاری موارد بر این مشکل فائق آمد و خواص سطحی آنها را افزایش داد. با توجه به اینکه هزینه قریب به اتفاق اقتصادهای صنعتی مدرن در ارتباط با هزینه­های مربوط به جلوگیری و کاهش فرایند خوردگی در مواد ساختمانی و عملکردی است، لذا 

....و

ادامه مطلب را در سایت نویسنده مطلب ملاحظه نمایید.

ويژگي­ها و روش­هاي آزمون نمك­هاي روي مورد

مصرف در آبكاري

(به شماره2823)

موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران

موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران تنها سازماني است در ايران كه بر طبق قانون     مي­تواند استاندارد رسمي فرآورده‏ها را تعيين و تدوين و اجراي آنها را با كسب موافقت شوراي عالي استاندارد اجباري اعلام نمايد.

وظايف و هدف­هاي موسسه عبارتست از:

(تعيين، تدوين و نشر استانداردهاي ملي – انجام تحقيقات به­منظور تدوين استاندارد بالا بردن كيفيت كالاهاي داخلي، كمك به بهبود روش­هاي توليد و افزايش كارایي صنايع در جهت خودكفائي كشور - ترويج استانداردهاي ملي – نظارت بر اجراي استانداردهاي اجباري – كنترل كيفي كالاهاي صادراتي مشمول استاندارد اجباري و جلوگيري از صدور كالاهاي نامرغوب به­منظور فراهم نمودن امكانات رقابت با كالاهاي مشابه خارجي و حفظ بازارهاي بين­المللي كنترل كيفي كالاهاي وارداتي مشمول استاندارد اجباري بمنظور حمايت از مصرف­كنندگان و توليدكنندگان داخلي و جلوگيري از ورود كالاهاي نامرغوب خارجي راهنمائي علمي و فني توليدكنندگان، توزيع كنندگان و مصرف كنندگان – مطالعه و تحقيق درباره روشهاي توليد، نگهداري، بسته بندي و ترابري كالاهاي مختلف – ترويج سيستم متريك و كاليبراسيون وسايل سنجش – آزمايش و تطبيق نمونه كالاها با استانداردهاي مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقايسه اي و صدور گواهينامه هاي لازم).

موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بين المللي استاندارد ميباشد و لذا در اجراي   وظايف خود هم از آخرين پيشرفتهاي علمي و فني و صنعتي جهان استفاده مينمايد و هم شرايط كلي و نيازمنديهاي خاص كشور را مورد توجه قرار ميدهد.

اجراي استانداردهاي ملي ايران به­نفع تمام مردم و اقتصاد كشور است و باعث افزايش صادرات و فروش داخلي و تأمين ايمني و بهداشت مصرف­كنندگان و صرفه­جویي در وقت و هزينه‏ها و در نتيجه موجب افزايش درآمد ملي و رفاه عمومي و كاهش قيمتها ميشود.

پيشگفتار

استاندارد ويژگي­ها و روش­هاي آزمون نمك­هاي روي مورد مصرف در آبكاري كه بوسيله كميسيون فني مواد آبكاري تهيه و تدوين شده و در پنجاه و دومين كميته ملي استاندارد شيميائي مورخ4/8/66مورد تائيد قرار گرفته، اينك باستناد ماده يك قانون مواد الحاقي به قانون تأسيس مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مصوب آذر ماه1349بعنوان استاندارد رسمي ايران منتشر مي‏گردد .

براي حفظ همگامي و همآهنگي با پيشرفت­هاي ملي و جهاني در زمينه صنايع و علوم، استانداردهاي ايران در مواقع لزوم مورد تجديدنظر قرار خواهند گرفت و هرگونه پيشنهادي كه براي اصلاح يا تكميل اين استانداردها برسد در هنگام تجديدنظر در كميسيون فني مربوط مورد توجه واقع خواهد شد.

بنابراين براي مراجعه به استانداردهاي ايران بايد همواره از آخرين چاپ و تجديدنظر آنها استفاده نمود .

در تهيه و تدوين اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه حتي‏المقدور بين اين استاندارد و استاندارد كشورهاي صنعتي و پيشرفته همآهنگي ايجاد شود .

لذا با بررسي امكانات و مهارت­هاي موجود و اجراي آزمايش‏هاي لازم اين استاندارد با استفاده از منابع زير تهيه گرديده است :

1ـ استاندارد انگلستان به شماره2656چاپ سال1972  1972-2656BS-1

2ـ استاندارد  ASTM44-79-Dچاپ سال  19701970-44-79-ASTM D-2

3ـ استاندارد آلمان به شماره50971چاپ سال1974  1974-50971DIN-3

4ـ استاندارد هندوستان به شماره1880چاپ سال1967  1967-1880IS-4

5ـ استاندارد سازمان بين‏المللي به شماره3846چاپ سال1984  1984-3864ISO-5

6ـ كاتالوگ شركت هوخست

7ـ مشخصات فني كارخانجات توليد كننده نمكهاي روي

8ـ كتابهاي آناليز شيميائي

9ـ تجارب آزمايشگاهي آزمايشگاههاي ذيصلاح

ويژگي­ها و روش­هاي آزمون آندهاي روي اكسي روي و

نمك­هاي مورد مصرف در آبكاري

  1ـ هدف و دامنه كاربرد

هدف از تدوين اين استاندارد تعيين ويژگي­ها،روش­هاي آزمون و نمونه‏برداري آندهاي روي،  اكسيد روي، سيانور روي و سولفات روي مورد مصرف در آبكاري مي‏باشد .

  2ـ ويژگي­ها

2-1- آندهاي روي

2-1-1- شكل ظاهري

آندهاي روي به صورت ريخته‏گري ( ترجيحا به صورت سرد) نورد يا شكل داده شده²بر طبق تقاضاي خريدار عرضه مي‏شود.

2-1-2- ويژگي­هاي شيميایي

تشكيل­دهنده آندهای  روي بوده و ناخالصي‏هاي آن چنانچه طبق روش­هاي مندرج در اين استاندارد مورد آزمون قرار گيرد نبايد از حد معين شده در جدول شماره1تجاوز نمايد .

جدول شماره 1

1- فاقد وین استاندارد مربوط از استاندارد سازمان بین المللی به شماره 1054 استفاده شود

2-1-3- نمونه‏برداري و تهيه آزمونه

نمونه‏برداري و تهيه آزمونه بايد مطابق استاندارد³باشد .

2-2- سيانور روي

2-2-1 شكل ظاهري

سيانور روي مورد مصرف در آبكاري به صورت پودر سفيد يا سفيد متمايل به خاكستري بوده و تركيب شيميائي آن تقريبا با فرمول ₂(CN)Znمطابقت مي‏نمايد .

2-2-2-  احتياط :

بعلت سمي بودن شديد ماده در موقع كار احتياط­هاي لازم را بكار بريد .

2-2-3-  ويژگي­هاي شيميایي

ويژگي­هاي سيانور روي مورد مصرف در آبكاري چنانچه طبق روش­هاي مندرج در اين استاندارد مورد آزمون قرار گيرد بايد با جدول شماره2مطابقت داشته باشد .

جدول شماره 2

1-       استاندارد روش اندازه­گیری کادمیم به طریق جذب اتمی در دست تدوین می باشد.

2-       در دست تدوین می باشد.

3- تا تدوین استاندارد مربوطه از استاندارد سازمان بین المللی به شماره 1570 استفاده شود.

2-2-4- نمونه‏برداري و مقدار نمونه انتخابي

وزن نمونه جهت كليه آزمون­ها بايد حداقل250گرم باشد .

نمونه‏برداري بايد از بسته‏هاي تازه باز شده طبق استاندارد رسمي ايران به شماره2220انجام شود .

نمونه برداشت شده بايد در ظروف خشك، تميز و غيرقابل نفوذ در مقابل هوا بسته‏بندي و مهروموم گردد .

2-2-5- بسته‏بندي،  نشانه‏گذاري، حمل و نقل و نگهداري

2-2-5-1- بسته‏بندي و نگهداري

جنس ظرف بايد از موادي تشكيل شده باشد كه مواد شيميائي كه در داخل آن ريخته مي‏شود بر آن بي‏اثر باشد از بشكه فولادي ( ترجيحا قلع اندود ) كه غيرقابل نفوذ در مقابل آب و رطوبت باشد بايد استفاده گردد .

مواد سيانوري بايد ابتدا در داخل كيسه‏هاي پلاستيكي مناسب ريخته شده سپس در داخل بشكه قرار داده شود .

بشكه‏ها بايد به سرپوش فلزي كه به وسيله حلقه بسته مي‏شود مجهز باشد تا برداشت كالا آسان بوده و ضمنا شستشوي آن براحتي انجام گيرد .

ظروف محتوي مواد سيانوري بايد در جاي خشك انبار و نگهداري شود .

2-2-5-2- نشانه‏گذاري و حمل و نقل

در روي بسته‏هاي محتوي سيانور علامت و عبارات زير به فارسي يا يكي از زبان­هاي زنده به­طور خوانا نقش شود .

ـ اسم ماده

ـ استنشاق آن بسيار سمي است .

ـ تماس آن با پوست و خوردن آن بسيار خطرناك است .

ـ در مجاورت با اسيد گاز بسيار سمي متصاعد مي‏كند .

ـ ظرف بايد در جاي قفل شده نگهداري و از دسترس اطفال دور نگهداشته شود .

ـ در ظرف محكم بسته شود .

ـ چنانچه با پوست تماس حاصل كرد با مقدار زيادي آب شستشو داده شود .

ـ در صورت بروز حادثه و ايجاد مسموميت فوري به پزشك مراجعه شود .

( اين عبارات در چندين جاي ممكن ظرف محتوي نشان داده شود )

ـ علامت اسكلت با دو استخوان متقاطع در يك كادر با زمينه نارنجي يا زرد حداقل ابعاد كادر45سانتي‏متر .

ضمنا به استانداردهاي بسته‏بندي , حمل و نقل و نشانه‏گذاري مواد خطرناك⁴مراجعه شود .

2-3- اكسيد روي

2-3-1- اكسيد روي مورد مصرف در آبكاري بايد به صورت پودر خشك بوده و با فرمولZnoتقريبا مطابقت داشته باشد .

2-3-2- ويژگي­ها

ويژگيهاي اكسيد روي مورد مصرف در آبكاري چنانچه طبق روشهاي مندرج در اين استاندارد مورد آزمون قرار گيرد بايد با جدول شماره3مطابقت نمايد .

جدول شماره 3

1-       استاندارد اندازه گیری کادمیم بروش جذب اتمی در دست تهیه می باشد.

  2-3-3- نمونه‏برداري و مقدار نمونه انتخابي

مقدار نمونه انتخابي جهت انجام كليه آزمونها نبايد از250گرم كمتر باشد .

نمونه‏برداري بايد از بسته‏هاي تازه باز شده طبق استاندارد رسمي ايران به شماره2220انجام شود .

نمونه برداشت شده بايد در ظروف تميز , خشك و غيرقابل نفوذ در مقابل هوا بسته‏بندي و مهروموم گردد .

2-4- سولفات روي

2-4-1- شكل فيزيكي و ظاهري

سولفات روي مورد مصرف در آبكاري به صورت پودر و يا بلورين بوده و تركيب شيميائي آن با فرمولZnSo₄,H₂Oو ياZnSo₄,7H₂Oتقريبا مطابقت مي‏نمايد .

2-4-2- ويژگي­ها

ويژگيهاي سولفات روي مورد مصرف در آبكاري چنانچه مطابق روشهاي مندرج در اين استاندارد مورد آزمون قرار گيرد بايد با حدود قابل قبول در جدول شماره4مطابقت نمايد .

جدول شماره 4

1-استاندارد اندازه گیری کادمیم به روش جذب اتمی دردست تهیه می باشد.

2-4-3 نمونه‏برداري و مقدار نمونه انتخابي

وزن نمونه انتخابي جهت انجام كليه آزمونها نبايد از250گرم كمتر باشد .

نمونه‏برداري بايد از بسته‏هاي تازه باز شده و طبق استاندارد رسمي ايران به شماره2220انجام شود .

نمونه برداشت شده بايد در ظروف تميز , خشك و غيرقابل نفوذ در مقابل هوا بسته‏بندي و مهروموم گردد .

  3ـ روش­هاي آزمون

3-1- اندازه‏گيري روي در اكسيد روي و نمكهاي روي بروش وزني

3-1-1- اساس روش :

جدا كردن ناخالصي‏ها از قبيل سرب , باريم و استرانسيم در محيط اسيد سولفوريكي به صورت سولفات , سپس صاف نمودن محلول و كمپلس كردن يونFe⁺³با افزودن پتاسيم فلورايد و تشكيل رسوب مركوريك تيوسيانات روي₄(SCN)ZnHgسفيد رنگ با افزودن محلول مركوريك تيوسيانات پتاسيم₄(SCN)ZnHg

3-1-2- مواد لازم

كليه مواد مصرفي بايد از نوع خالص شيميائي بوده و آب مقطر مصرفي مطابق استاندارد رسمي ايران به شماره1728باشد .

3-1-2-1- محلول معرف

مقدار0/39گرم پتاسيم تيوسيانات (KSCN) را در200ميلي‏ليتر آب مقطر حل كرده پس از انحلال كامل0/27گرم مركوريك كلرايدHgCH₂به آن بيفزائيد محلول را تا حجم يك ليتر رقيق كنيد و سپس به مدت يك شبانه روز در محل تاريكي قرار دهيد . محلول را از يك كاغذ صافي باند سفيد صاف كرده در يك شيشه تيره رنگ نگهداري كنيد .

3-1-2-2- محلول شستشو = محلول يك درصد معرف در آب مقطر

3-1-1-2- سولفوريك اسيد , محلول3: 1

3-1-2-4- سولفوريك اسيد , محلول1: 1

3-1-2-5- پتاسيم هيدروكسيد (KOH,) محلول50درصد وزني

3-1-2-6- پتاسيم فلورايد , محلول50درصد وزني

3-1-2-7- نيتريك اسيد با چگالي42/1گرم در ميلي‏ليتر

3-1-3 روش آزمون

با دقت ميلي‏گرم حدود5/0تا يك گرم نمونه  را توزين كرده به يك بشر250ميلي‏ليتري منتقل كنيد . سپس مقدار20ميلي‏ليتر هيدروكلريك اسيد به آن بيفزائيد .

يادآوري1ـ چنانچه آزمون نمك سيانور مورد نظر باشد بعلت متصاعد شدن بخارات بسيار سمي از مجاورت نمك سيانور با اسيد احتياطهاي لازم را بايد بكار برد .

درب بشر را با شيشه ساعت بپوشانيد. محلول را مدت نيم ساعت بملايمت حرارت دهيد . چنانچه ذرات سياهرنگ در محلول باقي ماند50ميلي‏ليتر نيتريك اسيد غليظ به محلول بيفزائيد و مدت15دقيقه حرارت دهيد تا ذرات سياهرنگ از بين برود . بشر را خنك كنيد درب آن را با مقدار كمي آب درون بشر بشوئيد . محلول را در حرارت ملايم تا نزديك به خشك شدن تبخير كنيد . سپس آن را خنك كرده ,10ميلي‏ليتر سولفوريك اسيد1: 1به آن بيفزائيد محلول را به ملايمت حرارت دهيد تا بخارات سفيد رنگ ظاهر شود. سپس حرارت را بيشتر كنيد تا تمام بشر از دود سفيد پر گردد (ساعت) اطراف بشر را پس از سرد شدن با آب بشوئيد.100ميلي‏ليتر آب مقطر به آن بيفزائيد درب بشر را گذاشته به مدتساعت آن را بجوشانيد . محلول را خنك كرده آن را از يك كاغذ صافي باند سفيد درون يك بالن ژوژه250ميلي‏ليتري صاف كنيد . رسوب و كاغذ صافي را با محلول يك درصد سولفوريك اسيد بشوئيد. حجم محلول داخل بالن ژوژه پس از شستشو نبايد از150ميلي‏ليتر بيشتر باشد. محلول را با پتاسيم هيدروكسايد40درصد در مجاورت كاغذ تورنسل خنثي كنيد. سپس8ميلي‏ليتر سولفوريك اسيد3: 1افزوده با آب مقطر بحجم برسانيد و كاملا مخلوط كنيد.

25ميلي‏ليتر از اين محلول را به يك بشر250ميلي‏ليتري منتقل كنيد مقدار2ميلي‏ليتر پتاسيم فلورايدKFبه آن افزوده و به مدت30ثانيه آن را بهم بزنيد . بگذاريد به مدت چند دقيقه بماند . با استفاده از يك بورت مقدار5ميلي‏ليتر معرف به آن بيفزائيد و به مدت3دقيقه به وسيله همزن آن را بهم بزنيد . ( همزن نبايد با جدار بشر تماس حاصل كند .) هنگاميكه در محلول تيرگي حاصل شد مقدار20ميلي‏ليتر ديگر معرف اضافه كرده چند دقيقه آن را بهم بزنيد . بگذاريد نيم ساعت بماند و گاهگاهي آن را بهم بزنيد . رسوب را از يك بوته گوچ چيني يا شيشه‏اي توزين شده صاف كنيد . رسوب را با محلول شستشو بشوئيد . سپس آن را در يك اتو با دماي105تا110درجه سلسيوس به مدت نيم ساعت حرارت دهيد و پس از خنك شدن در دسيكاتور توزين كنيد .

M= وزن بوته كه پس از حرارت دادن در110درجه سلسيوس به وزن ثابت رسيده است به گرم .

M₁= وزن بوته با رسوب به گرم

m= وزن نمونه به گرم

3-2- اندازه‏گيري سرب و مس در آندهاي روي و نمكهاي روي بروش جذب اتمي

  3-2-1- وسايل لازم

وسايل معمولي آزمايشگاهي و دستگاه اسپكترومتر جذب اتمي

3-2-2- مواد لازم :

كليه مواد مصرفي بايد از نوع خالص شيميائي بوده و آب مقطر مصرفي بايد دوبار تقطير شده و يا با خلوص مشابه باشد .

ـ نيتريك اسيد با چگالي42/1 گرم در ميلي‏ليتر

ـ كلريدريك اسيد با چگالي12/1گرم در ميلي‏ليتر

ـ محلول اشباع آمونيم استات

ـ محلول استاندارد سرب "1000ميلي‏گرم در ليتر :"

يك گرم سرب فلزي با درجه خلوص بالا را در30ميلي‏ليتر نيتريك اسيد غليظ حل كنيد . پس از انحلال20ميلي‏ليتر محلول اشباع آمونيم استات بيفزائيد سپس در يك بالن ژوژه يك ليتري به حجم برسانيد .

ـ محلول استاندارد مس "1000ميلي گرم در ليتر "

يك گرم مس با درجه خلوص بالا را در30ميلي‏ليتر نيتريك اسيد غليظ حل , سپس20ميلي‏ليتر محلول آمونيم استات به آن بيفزائيد و در يك بالن ژوژه يك ليتري به حجم برسانيد .

3-2-3 روش آزمون

3-2-3-1- تهيه محلول آزمونه

با دقت ميلي گرم حدود يك گرم نمونه را توزين كرده به يك بشر100ميلي‏ليتري از جنس پلي‏تترافلوئورو اتيلن يا از جنس مناسب ديگر منتقل كنيد .10ميلي‏ليتر هيدروكلريك اسيد غليظ به آن بيفزائيد و به ملايمت تا خشك شدن حرارت دهيد سپس10ميلي‏ليتر نيتريك اسيد غليظ بيفزائيد و در حدود10دقيقه به آرامي حرارت دهيد . به محلول20ميلي‏ليتر محلول اشباع آمونيم استات بيفزائيد . محلول را كمي گرم كنيد . سپس محلول را پس از سرد كردن به يك بالن ژوژه250ميلي‏ليتري منتقل كرده به حجم برسانيد .

3-2-3-2- تهيه محلول­هاي استاندارد سرب :

محلولهائي معادل0ـ1/0ـ5/0ـ1ـ2ـ5/2ـ5ميلي گرم سرب در يك ليتر از محلول 1000m.P.Pسرب تهيه كنيد . در صورت لزوم جهت رقيق كردن محلول­هاي مورد آزمون و محلولهاي استاندارد از محلولي كه حاوي40ميلي‏ليتر نيتريك اسيد غليظ و80ميلي‏ليتر آمونيم استات مي‏باشد استفاده كنيد .

3-2-3-3- تهيه محلول­هاي استاندارد مس :

محلولهائي حاوي0ـ5/0ـ1ـ2ـ5ـ5/7ـ10ميلي‏گرم مس در يك ليتر از محلول استاندارد مس1000ميلي‏گرم در ليترm.P.Pتهيه كنيد .

رقيق كردن محلول­ها چه محلول مورد آزمايش و چه محلولهاي استاندارد بايد با محلولي كه حاوي40ميلي‏ليتر نيتريك اسيد غليظ و80ميلي‏ليتر آمونيم استات مي‏باشد انجام گيرد .

3-2-3-4- شرايط اندازه‏گيريبراي سرب

سوخت = استيلن و هواي فشرده ( شعله احيائي )

طول موج :3/283نانومتر

براي مس :

سوخت : استيلن و هواي فشرده ( شعله اكسيدان )

طول موج :8/324نانومتر

3-2-3-5- تهيه منحني مقياس

با تنظيم نمودن دستگاه در شرايط مورد نظر جذب محلولهاي استاندارد را بخوانيد و منحني مقياس را بر حسب غلظت محلولها و جذب آنها ترسيم كنيد . با استفاده از منحني مقياس و جذب نمونه مقدار سرب و مس در نمونه را بدست آوريد .

3-3- آزمون حد براي جيوه

3-3-1- مواد لازم

كليه مواد مصرفي بايد از نوع خالص شيميائي بوده و آب مقطر مصرفي مطابق استاندارد رسمي ايران به شماره1728باشد .

ـ سديم سيانايد (NaCN)

ـ سديم هيدروكسايد (NaoH)

ـ مخلوط اسيد:30ميلي‏ليتر نيتريك اسيد70درصد وزني (16نرمال)30ميلي‏ليتر آب ,10ميلي‏ليتر هيدروكلريك اسيد غليظ26درصد وزني (11نرمال )

ـ محلول قليائي استانوس كلرايد :2/1گرم استانوس كلرايد متبلور را در20ميلي‏ليتر آب حل كنيد (رسوب متشكله از هيدروليز بلامانع مي‏باشد .) به محلول20ميلي‏ليتر محلول سديم هيدروكسايد200گرم در ليتر ضمن هم زدن محلول اضافه كنيد . محلول را قبل از مصرف صاف كنيد .

ـ سديم هيدروكسايد , محلول200گرم در ليتر

ـ كاغذ ليتموس

3-3-2 روش آزمون

3-3-2-1- آندها

0/5گرم نمونه را در30ميلي‏ليتر مخلوط اسيد حل كنيد . محلول را تا10ميلي‏ليتر تبخير نمائيد . سپس آن را با محلول سديم هيدروكسايد در حضور كاغذ ليتموس قليائي كنيد. به محلول15گرم سديم سيانايد و5گرم سديم هيدروكسايد در50ميلي‏ليتر آب حل شده است بيفزائيد (چنانچه حجم محلول پس از خنثي شدن بيش از50ميلي‏ليتر شود سديم سيانايد جامد و سديم هيدروكسايد اضافه كنيد.) محلول را پس از سرد شدن تا100ميلي‏ليتر رقيق كنيد .50ميلي‏ليتر از محلولرا از كاغذ صافي (واتمن شماره40يا مشابه آن) در داخل سيلندر نسلر صاف نمائيد . سپس به محلول يك ميلي‏ليتر محلول استانوس كلرايد اضافه كرده،  كاملا مخلوط كنيد . اگر نمونه حاوي بيش از004/0درصد جيوه باشد محلول كدر خواهد شد . چنانچه در محلول كدورت ايجاد شد يك آزمون شاهد با بكار بردن15گرم سديم سيانايد و5گرم سديم هيدروكسايد انجام دهيد .

3-3-2-2- اكسيد روي

7گرم اكسيد روي را در50ميلي‏ليتر آب كه حاوي15گرم سديم سيانايد و5گرم سديم هيدروكسايد مي‏باشد حل كنيد . محلول را تا100ميلي‏ليتر رقيق كنيد.50ميلي‏ليتر از محلول را در داخل سيلندر نسلر صاف كرده به آن يك ميلي‏ليتر محلول قليائي استانوس كلرايد بيفزائيد و كاملا مخلوط كنيد و چنانچه در محلول كدورت ايجاد شد , ماده حاوي بيش از003/0درصد جيوه مي‏باشد يك آزمون شاهد نيز با بكار بردن15گرم سديم سيانايد و5گرم سديم هيدروكسايد انجام دهيد .

3-3-2-3 سولفات روي

20گرم نمونه را در50ميلي‏ليتر آب حل كنيد .15گرم سديم سيانايد و5گرم سديم هيدروكسايد را در5ميلي‏ليتر آب حل كرده به آن بيفزائيد . پس از سرد شدن ، محلول50ميلي‏ليتر آن را از كاغذ صافي واتمن شماره50يا مشابه آن درون لوله نسلر صاف كنيد . چنانچه در محلول كدورت ايجاد شود ماده محتوي بيش از10قسمت در ميليون (m.P.P) جيوه مي‏باشد .

همزمان يك آزمون شاهد با بكار بردن15گرم سديم سيانايد و5گرم هيدروكسايد انجام دهيد .

3-4-  اندازه‏گيري آرسنيك موجود در اكسيد روي

3-4-1- تهيه محلول آزمونه

5گرم نمونه را در20ميلي‏ليتر هيدروكلريك اسيد38درصد وزني حل كرده در يك بالن ژوژه100ميلي‏ليتري به حجم برسانيد و طبق روش بيان شده در استاندارد ........⁷آرسنيك موجود را اندازه‏گيري نمائيد .

3-5- اندازه‏گيري سيانور در سيانور روي

3-5-1 مواد لازم

كليه مواد مصرفي بايد از نوع خالص شيميائي بوده و آب مقطر مصرفي مطابق استاندارد رسمي ايران به شماره1728باشد .

ـ هيدروكلريك اسيد , محلول36درصد وزني (11نرمال )

ـ پتاسيم آيدايد , محلول100گرم در ليتر

ـ نيترات نقره , محلول استاندارد1/0نرمال

ـ سديم هيدروكسايد , محلول30گرم در ليتر

3-5-2 روش آزمون

با دقت ميلي‏گرم در حدود5/0گرم نمونه را توزين كرده , آن را با25تا30ميلي‏ليتر آب به داخل بالن تقطير ( شكل1) منتقل كنيد .

که در آن:

V= حجم محلول نیترات 1/0 نرمال مصرفی به میلی لیتر

m= وزن نمونه به گرم

70ميلي‏ليتر سديم هيدروكسايد در دريافت كننده اول و30ميلي‏ليتر در دريافت كننده دوم بريزيد . محل اتصالات را گريس بماليد . دستگاه را سوار كنيد و از اتصال كامل قطعات دستگاه اطمينان حاصل نمائيد . در خنك كننده جريان آب را به مقدار كافي برقرار كنيد .

80ميلي‏ليتر آب حاوي7ميلي‏ليتر هيدروكلريك اسيد از طريق شير قيف به بالن اضافه كنيد. يك ميلي‏ليتر از محلول براي حذف احتمالي هيدروژن سيانايد در بالاي قيف بايد باقي بماند. بلافاصله بالن را حرارت دهيد . تا محلول بجوش آيد . ميزان تقطير بايد در حدود80ميلي‏ليتر در10تا15دقيقه باشد .

دريافت كننده‏ها را جدا كرده , محتويات آن را بداخل يك بشر بلند خالي كنيد . دريافت كننده ها و سرد كننده را با آب شستشو داده و آب حاصل از شستشو را به بشر بيفزائيد .

محلول را تا300ميلي‏ليتر رقيق كنيد20ميلي‏ليتر محلول پتاسيم آيدايد به آن بيفزائيد. با محلول استاندارد نيترات نقره تيتر كنيد. و ضمن تيتراسيون محلول را بهم بزنيد. پايان تيتراسيون تبديل محلول شفاف و با زمينه سياه به محلولي با كدورت ضعيف و پايدار مي‏باشد .

3-6- اندازه‏گيري كلرور در اكسيد روي

3-6-1 اساس روش

محلولي كهpHآن در7تا10تنظيم شده است در مجاورت شناساگر پتاسيم كرومات به وسيله محلول نيترات نقره تيتر مي‏شود . نقطه پايان تيتراسيون با پايدار ماندن رنگ قرمز آجري كرومات نقره مشخص مي‏گردد .

3-6-2 مواد لازم :

شناساگر فنل فتالئين , محلول10گرم در ليتر : يك گرم فنل فتالئين را در50ميلي‏ليتر الكل اتيليك95درصد حجمي حل كرده حجم محلول را با آب تا100ميلي‏ليتر رقيق كنيد.

ـ شناساگر پتاسيم كرومات

50گرم پتاسيم كرومات را در100ميلي‏ليتر آب حل كرده آنقدر محلول نيترات نقره به آن بيفزائيد تا رسوب جزئي ايجاد شود . محلول را به مدت24ساعت در محل تاريكي قرار داده،  سپس آن را صاف و به حجم يك ليتر برسانيد .

ـ محلول استاندارد نيترات نقره (025/0نرمال .)

در حدود5گرم نيترات نقره متبلور را خرد كرده , در حرارت40درجه سلسيوس به وزن ثابت برسانيد . مقدار2473/4گرم از آن را با تقريب دهم ميلي‏گرم وزن كرده در آب حل كنيد . حجم محلول را با آب به يك ليتر برسانيد . اين محلول را با محلول استاندارد سديم كلرايد استاندارد كنيد .

ـ محلول استاندارد سديم كلرايد (025/0نرمال )

با دقت ميلي‏گرم مقدار4613/1از سديم كلرايدي را كه به مدت يك ساعت در حرارت600 درجه سلسيوس خشك شده است توزين كنيد و در يك بالن ژوژه يك ليتري تا خط نشانه رقيق كنيد .

ـ سديم هيدروكسايد , محلول10گرم در ليتر

ـ سولفوريك اسيد (19:1)

يك حجم سولفوريك اسيد غليظ با چگالي84/1گرم در ميلي‏ليتر را با احتياط به19حجم آب اضافه كنيد .

3-6-3 روش آزمون

5گرم نمونه را در10ميلي‏ليتر نيتريك اسيد حل كرده در يك بالن ژوژه100ميلي‏ليتري به حجم برسانيد. حجمي از محلول آزمونه را كه مقدار يون كلرور در آن بين25/0تا20ميلي‏گرم مي‏باشد بداخل يك ظرف چيني سرپوش‏دار بريزيد . در صورت لزوم حجم محلول را به50ميلي‏ليتر برسانيد وpHرا با محلول10گرم در ليتر سود تا نقطه تغيير رنگ فنل فتالئين تنظيم كنيد. در حدود يك ميلي‏ليتر محلول شناساگر پتاسيم كرومات به محلول افزوده و كاملا مخلوط كنيد. به وسيله بورت25ميلي‏ليتري قطره قطره از محلول سديم هيدروكسايد در محلول بريزيد . نقطه پايان تيتراسيون با ظاهر شدن رنگ قرمز آجري يا صورتي پايدار در حاليكه نمونه در معرض نور زرد و يا نور طبيعي با بكار بردن عينك زرد قرار دارد مشخص مي‏شود .

هر يك ميلي‏ليتر نيترات نقره025/0نرمال معادل8865/0ميلي‏گرم يون كلر مي‏باشد .

3-7- اندازه‏گيري مواد غيرقابل حل در سيانور در اكسيد روي

3-7-1 مواد لازم :

كليه مواد مصرفي بايد از نوع خالص شيميائي بوده و آب مقطر مصرفي مطابق استاندارد رسمي ايران به شماره1728باشد .

ـ سديم سيانايد , محلول50گرم در ليتر

3-7-2 روش آزمون

250گرم سديم سيانايد را دريك ليتر آب داغ حل كنيد و از صافي گوچ يا صافي شيشه‏اي نمره4صاف نمائيد .

محلول صاف شده را به يك بشر2ليتري منتقل كرده0/100گرم نمونه به آن بيفزائيد. محلول را گرم كنيد و بهم بزنيد تا نمونه حل شود .

محلول را از يك صافي توزين شده گوچ يا شيشه‏اي نمره4صاف نمائيد رسوب را دوبار هر بار با10ميلي‏ليتر محلول سديم سيانايد و سپس با آب داغ بشوئيد .

بوته با رسوب را در110درجه سلسيوس تا رسيدن به وزن ثابت حرارت دهيد . درصد وزني مواد غيرمحلول در سيانور معادل وزن باقيمانده بر حسب گرم مي‏باشد .

3-8 اندازه‏گيري مواد غيرقابل حل در سولفات روي

3-8-1 مواد لازم :

كليه مواد مصرفي بايد از نوع خالص شيميائي بوده و آب مقطر مصرفي مطابق استاندارد ايران به شماره1728باشد .

ـ سولفوريك اسيد , محلول5/3نرمال

10ميلي‏ليتر سولفوريك اسيد98درصد وزني (36نرمال) را با احتياط به90ميلي‏ليتر آب اضافه كنيد .

3-8-2 روش آزمون

5/25گرم نمونه را در125ميلي‏ليتر آب حاوي يك ميلي‏ليتر سولفوريك اسيد حل كنيد . محلول را تا جوش حرارت دهيد سپس آن را سرد كرده از يك صافي گوچ يا صافي شيشه‏اي متخلخل نمره4توزين شده صاف كنيد . باقيمانده روي صافي را با آب داغ بشوئيد . بوته را تا رسيدن به وزن ثابت در110درجه سلسيوس خشك كنيد .

4* وزن باقيمانده ( به گرم ) = درصد مواد غيرقابل حل

3-9 اندازه‏گيري افت حرارتي در اكسيد روي

3-9-1 روش آزمون

در حدود5گرم از نمونه را در داخل يك بوته پلاتيني توزين شده ريخته و در دماي 700تا900درجه سلسيوس تا رسيدن به وزن ثابت قرار دهيد .

m₁  =  وزن آزمونه حرارت داده شده به گرم

m₂= وزن آزمون به گرم

1-Electroplating

2-Extruded

3- تا تدوين استاندارد مربوط از استاندارد انگلستان به شماره3630قسمت اول و يا استاندارد سازمان بين‏المللي (ISO) به شماره3751استفاده شود

4- در دست تدوين مي‏باشد

5- جهت اندازه‏ گيري روي در سيانور روي از محلول حاصل از اندازه‏ گيري سيانور در سيانور روي مي‏توان استفاده كرد

لیست استانداردهای ASTM مرتبط با ابکاری 

 استاندارد ISO 4042 اجزای رشته  پوشش های آبکاری

1-دامنه و زمینه استاندارد 

2- مرجع اصلی استاندارد

3- تعاریف و اصطلاحات پیرامون اجزای رشته پوشش های آبکاری

4- ابزار مورد نیاز جهت اندازه گیری ابعاد

5- کیفیت پوشش

6- کمک به کاهش تردی هیدروژنی

7- ارائه تعداد خدمات پوشش دهی و حفظ آن

8- کاربرد چوب و پیچ در پوشش دهی  های متفاوت

9 -مشخصات ضخامت پوشش

 استاندارد ISO 4042  با موضوع اجزای رشته  پوشش های آبکاری

.جهت اگاهی و استفاده علاقمندان موجود میباشد

برای دریافت متن کامل استاندارد با ما تماس بگیرید.      65734701 الی 3

اطلاعات مفید فلزات در آبکاریهای مختلف

ثابت های برخی فلزات مورد نیاز آبکار

کلیه ارقام این جدول بر مبنای تئوری و راندمان جریان 100% محاسبه شده اند.

به منظور کاهش مصرف آب و نیز کاهش مصرف مواد در تصفیه خانه آبکاری یکی از روشهای بسیار راحت و ارزان استفاده از تعداد شستشو های بالا است
لازم است بدانیم اب شستوی اخر باید حداکثر میزان مشخصی از اخرین محلول را در خود داشته باشد و با افزایش بیش از این میزان باید اب تعویض شده و یا اب تمیز به ان افزوده شود( برای شستشو های جاری)

فلزات 10-20 mg/l
سیانید 10-20 mg/l
کرومیک اسید 16 mg/l
قلیاها 100 mg/l
اسیدها 100 mg/l
با توجه به این توضیحات میتوان گفت:(مرجع هندبوک آبکاری 92)

محاسبه ی “Q”(تخلیه ی آب شستشو)
بصورت متصل بهم و یا یا بدون آن Q با واحد لیتر بر ساعت و
مثال                      شستشو متصل به هم              شستشو مستقل

با 1 وان شستشو        میزان 550                 و 5470 لیتر بر ساعت
با 2 وان شستشو        میزان 75                   و 234 لیتر بر ساعت
با 3 وان شستشو       میزان  38                   و 82 لیتر بر ساعت
با 4 وان شستشو       میزان 27                   و 48 لیتر بر ساعت
با 8 وان شستشو       میزان 16                   و 22 لیتر بر ساعت

شستشو های متصل یعنی خروجی وان تمیز تر ورودی وان آلوده تر است و حرکت آب تمیز مخالف جهت حرکت قطعه است ( آب شستشو به مخزن آخرین شستشو وارد میشود.

برای کسب اطلاعات بیشتربه کتاب هند بوک آبکاری مراجعه شود

مجموعه فرایندهایی که تحت آن، سطح قطعات فلزی و یا غیر فلزی( اجسام رسانا، نیمه رسانا و نارسانا) با لایه هایی از فلز یا غیر فلز جهت دستیابی به سطوح مناسب برای کاربردهای صنعتی و یا صنعتی تزیینی و کاهش هزینه تولید، انجام می گیرند، آبکاری می گویند.
هم زمان با پیشرفت علم و تکنولوژی و با ورود به مرزهای نا شناخته جهان هستی و پیچیدگی جهان ارتباطات و رقابتهای شدید جهانی، نیاز به ابزار و وسایل مدرن و پیچیده و دقیق با تواناییهای خاص و ساخت قطعات و کالاها که هزینه تولید کمی داشته باشد بیش از پیش احساس می گردد. فلزات لازم برای ساخت چنین قطعات و کالاهایی عمدتاً کمیاب و گران قیمت می باشند.
از طرفی یکی از معضلات جامعه بشری خسارتهای ناشی از خوردگی است به طوری که براساس آمارهای موجود میزان خسارتها و ضررهای ناشی از خوردگی رقمی برابر با 5/4 درصد تولید ناخالص ملی کشورهای جهان اعلام گردیده است. صنعت آبکاری با توجه به اهداف ذیل قادر است میزان خسارت ناشی از خوردگی و سایش را به شدت کاهش داده و جامعه بشری را در تولید قطعات و وسایل و ابزار و کالاها با هزینه ای بسیار کم، با توجه به اولویت حفظ منابع معدنی و طبیعی و استفاده بهینه از آنها یاری نماید.

الف- صرفه جویی کلان اقتصادی در ساخت قطعات و کالاها:

قبلاً گفته شد فلزات مورد نیاز برای ساخت ابزار و وسایل قطعات و کالاها با ویژگیهای خاص در طبیعت کمیاب و بسیار گران می باشد. از طرفی فولاد و بسیاری فلزات دیگر و همچنین پلاستیک به تنهایی جواب گوی نیازهای متنوع جامعه بشری نیستند.
صنعت آبکاری می تواند با کمترین هزینه و با ایجاد پوشش های مطلوب فلزی و یا غیر فلزی بر روی قطعات ساخته شده از فلزات ارزان و پلاستیکها این نیاز را برآورده سازد.

نمونه هایی از توان صنعت آبکاری به شرح زیر است:
1- ساخت انواع مدار چاپی: یکی از مهمترین تولیدات صنعت آبکاری می باشد که اهمیت ویژه ای در ساخت و تولید راینه ها، تلویزیون، قطعات الکترونیک و ... دارند. قابل توجه است که در ساخت مدار چاپی ها قطعه از پلاستیک انتخاب و سپس سطح آن را به روش آبکاری متالیزه نموده و فلز مورد نظر(که عموماً طلا است) را بر آن رسوب می دهند.
2- آبکاری طلا و نقره و پلاتین: بر روی قطعات فولادی برای افزایش هدایت الکتریکی در صنایع برق و الترونیک و...
3- آبکاری قلع: بر روی قطعات فولادی برای پیشگیری از آلودگی در صنایع غذایی و لحیم پذیری در صنایع برق و الکترونیک و صنایع خودرو سازی و ...
4- آبکاری کرم سخت: بر روی غلتکها، قالبها، قطعات خودرو و ... ساخته شده از فولاد به منظور تامین مقاومت سایشی و حرارتی لازم
5- آندایز سخت: بر روی سازهای آلومینیومی و برای افزایشی سختی سطح آن در صنایع هواپیما سازی، دفاعی و ...
6- فسفاته کاری: بر روی قطعات فولادی به منظور مقاومت خوردگی و چسبندگی بیشتر رنگ در ساخت بدنه خودرو، یخچال و ..
7- الکترولاک: بر روی قطعات فولادی و غیر آهنی به منظور مقاومت خوردگی در بدنه خودروها، شیرآلات و ...
8- سرامیکی: بر روی قطعات فولادی به منظور مقاومت در برابر حرارتهای بالاتر از 6000 درجه سانتی خوردگی، گراد، سایش، تولید مبدلهای حرارتی، قطعات موتور جت و ...
9- ساخت قطعات دقیق به روش آبکاری: برای ساخت قطعاتی حساس و دقیق که با روشهای متداول امکان پذیر نمی باشد. ساخت رادارها و ...
10- آبکاری روی و آلیاژهای آن: بر روی بسیاری از قطعات فولادی در اکثر صنایع

ب- مقاومت به خوردگی و سایش و افزایش عمر مفید قطعه:

خسارات عظیم ناشی از خوردگی بر کسی پوشیده نیست. تامل در آمار ارائه شده دو کشور صاحب صنعت یعنی آمریکا و آلمان می تواند عمق فاجعه را نشان دهد. صنعت آبکاری با ایجاد پوششهای مناسب سهم عمده ای در کاهش میزان خسارات وارده به قطعات و افزایش طول عمر آنها دارد.
ج- بهداشتی نمودن قطعات و جلوگیری از مشکلات زیس محیطی:
بسیار از قطعات فلزی و غیرفلزی که روزانه همه افراد با آن سر و کار دارند می توانند حامل و ناقل انواع آلودگیها باشند.
صنعت آبکاری همزمان در یک فرایند پوش دهی اهداف بندهای الف، ب وج را تامین و در خدمت بهداشت و سلامتی افراد نیز قرار می گیرد. نگاهی به یراق آلات، شیر آلات بهداشتی، وسایل آشپزخانه، لوازم خانگی و ... نمونه هایی در مورد اهمیت صنعت آبکاری در بهداشتی کردن قطعات است.
د- زیباسازی و قطعات و کالاها:
خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد و این ودیعه را در نهاد بشر نیز قرار داده است تا آنجا که بشر در برخورد با هر چیزی نخست به ظاهر آن توجه می کند ظاهر محصولات از با اهمیت ترین قسمت در جلب مشتری محسوب گردیده و نقش مهمی در بازاریابی دارد. مثالهایی از انواع لوستر، صنایع روشنایی، خودکار و خودنویس، صنایع میز و صندلی و تختخواب و ... را می توان نام برد.

روشهای متداول آبکاری:

با توجه به نیاز صنایع و براساس استانداردهای جهانی، پوششها براساس یکی از روشهای ذیل بر روی قطعه ایجاد می شوند:
1- آبکاری های الکتریکی (ELECTROPLATING) آهن، ایندیم، برنج، پالادیم، پلاتین، سرب، رودیم، روی( و آلیاژهای آن)، طلا،(و آلیاژهای آن)، قلع( و آلیاژهای آن)، کادمیمعکرم( تزیینی- سخت- آلیاژی)، مس، نقره، نیکل، آلیاژی و...
2- آبکاری های تبدیلی (CONVERSION COATING) آندایزینگ( معمولی- رنگی- سخت)، فسفاته ها، کروماته ها و ...
3- آبکاری های شیمیایی (ELECTRO- LESS PLATING) مس، نیکل و ...
4- آبکاری های تبادلی (IMMERSION PLATING) طلا، مس، نقره، نیکل.
5- آبکاری به روش غوطه وری گرم (داغ) (HOT DIP PLATING) آلومینیوم، سرب، قلع
6- آبکاری موضعی ( قلمی) (SELECTIVE PLATING)
7- آبکاری در خلاء (VACUUM PLATING)
8- آبکاری تماسی (CONTACT PLATING)
9- الکترولاک (ELECTRO- LACQUERING)
10- رنگ آمیزی الکتریکی (ELECTROPLATING)
11- پوششهای پودری (POWDER COATING)
12- قطعه سازی الکترولیتی (ELECTROFORMING)
13- پوشش دهی مکانیکی (MECHANICAL PLATING)
14- آبکاری نفوذی (DIFFUSION COATING)

چه صنایعی به صنعت آبکاری وابسته اند؟
1. صنایع دفاع در تولید سلاحها، موشکها، ماهواره، رادار و ...
2. صنایع هواپیما سازی و هلی کوپترسازی
3. صنایع خودروسازی
4. صنایع لوازم خانگی در ساخت تلویزیون، یخچال، آبگرمکن، بخاری، پلوپز و ...
5. صنایع مخابرات در ساخت تلفن، کابلهای انتقال نیرو و ...
6. صنعت کامپیوتر در ساخت مدار چاپی و...
7. صنایع موتور سیکلت سازی و دوچرخه سازی
8. صنعت ساختمان در ساخت و تولید وسایل آشپزخانه، درب و پنجره آلومینیومی، تولید شیشه رفلکس و ...
9. صنایع پزشکی و دندان پزشکی
10. تولید کنندگان یراق آلات
11. تولید کنندگان شیرآلات بهداشتی و ساختمانی
12. صنایع برقی در تولید کلید و پریز و ...
13. صنایع بسته بندی در ساخت و تولید قوطی سازی و ...
14. صنایع نفت، پتروشیمی
15. صنایع پیچ و مهره
16. سازندگان ابزار دقیق
17. صنایع روشنایی در ساخت و تولید لوستر، ...
18. صنایع سنگین (فولاد، مس و ... در تولید انواع ورقهای فولادی، مسی، برنجی و ...)
19. منسوجات

برخی واژه های فنی مورد نیاز هر آبکار

اکی والان الکترو شیمیایی (A): واحد اندازه گیری A اکی والان الکتروشیمیایی Kg/As (کیلو گرم بر آمپر ثانیه) است و مفهوم آن اینست که چه مقدار از یک ماده با جریان یک آمپر در یک ثانیه از آند جدا شده و روی کاتد می نشیند. بطور معمول در آبکاری صورت g/Ah (گرم بر آمپر ساعت) این واحد بیشتر کاربرد دارد.

وزن اکی والانی: عبارتست از وزن اتمی بر حسب گرم تقسیم بر ظرفیت عنصر(ظرفیت عبارتست از تعداد الکترونهایی که در واکنش شیمیایی جابجا می شود).

آمپر: شدت جریان(I) در اصطلاح با نقره مفهوم پیدا می کند به این معنی که یک آمپر (A1) شدت جریانی است که می تواند در یک ثانیه (s1) mg 118/1 نقره را از الکترولیت نقره جدا کرده در کاتد بنشاند.

آمپر ساعت: واحدی برای میزان جریان برق مصرفی در فرایند آبکاری است که تابعی است از شدت جریان و زمان نشانگر این واحد Ah است و معیاری است برای میزان افزودنی ها در آبکاری و ترمیم آنها

آند: در الکترولیز به الکترود مثبت اطلاق می شود( معمولاً الکترود مثبت را قرمز رنگ آمیزی می کنند)

بازده جریان آندی:

( توان انحلال آندی) عبارتست از نسبت عملی میزان انحلال آند به مقدار تئوری آن بر حسب در صد

جریان مؤثر( جریان واقعی): عبارتست از اختلاف پتانسیل بین آند و کاتد که با نشانگر V مشخص می شود.

جرم اتمی: عبارتست از نسبت جرم اتمی اتمها به 12/1 ( یک دوازدهم) جرم ایزوتوپ کربن 12(C12)

کولمب: واحد اندازه گیری مقدار الکتریسیته (C) و آن مقدار الکتریسیته ای است که بتواند جریانی با شدت 1 آمپر را در مدت 1 ثانیه از هر نقطه از مدار عبور دهد و در یک الکترولیت نقره mg 118/1 نقره را از اند جدا کرده بر کاتد بنشاند.

وزن مخصوص: نسبت وزن یک جسم به حجم آن و واحد آن cm3 /g ( گرم بر سانتی متر مکعب) است. در آبکاری کاربرد درجه بومه (Be0) به جای وزن مخصوص کاربرد بیشتری دارد.

الکترولیت: محلولهای با پایه حلال آب یا حلالهای آلی که مانند نمک های مذاب در آنها، املاح فلزی به یون تجزیه(یونیزه) شوند و جریان الکتریکی را هدایت کنند الکترولیت نامیده می شوند.

فاراده (ثابت فاراده): ثابت فاراده(F) مقدار جریانی است که بر اساس تئوری، برای جدا سازی یک اکی والان گرم از آند لازمست. C/mol 96485= F ثابت فاراده

ژول: واحد مقدار حرارت (کار، انرژی) که (J) نشانگر آنست

1J=1Nm=1Ws

J 1868/4= cal1 کالری

کاتد: در الکترولیز به الکترود منفی کاتد می گویند. (کاتد را با رنگ آمیزی آبی مشخص می کنند)

کاتیون: یون حامل بار مثبت که در الکترولیت به کاتد می رود و در آنجا می نشیند.

آنیون: یون حامل بار منفی ه در الکترولیت به آند می رود و باعث انحلال آند می شود.

ظرفیت الکتریکی: عبارتست از کل جریان الکتریسیته ای که از وان عبور می کند به کل حجم وان A/L (آمپر بر لیتر)

جرم مولکولی: عبارتست از جمع جرم اتمهای تشکیل دهنده یک مولکول براساس فرمول شیمیایی آن

pH: معیاری است برای سنجش فعالیت یون هیدروژن در الکترولیت ها:

7 › pH محیط اسیدی 7= pH محیط خنثی 7 › pH محیط قلیایی

بازده جریان (راندمان جریان): عبارتست از نسبت بین مقدار عملی فلز نشسته بر کاتد بر مقدار تئوری آن بر حسب درصد (%)

دانسیته جریان: عبارتست از میزان جریانی، برحسب آمپر، که بر سطح الکترود، برحسب دسیمتر مربع، توزیع می شود. واحد دانسیته جریان A/dm2 است.

وات (W): توان جریان است و مقدار آن برابر است با

(آمپر) A1 × ( ولت) V1 =W1 و W= 1000= KW 1

ظرفیت: تعداد الکترونهایی است که در یک واکنش الکتروشیمیایی یک عنصر، بنیان یا یون می گیرد یا از دست می دهد.

برخی فرمول های مورد نیاز آبکاری

برای محاسبه مقدار فلز جدا شده از آند(فلز نشسته بر کاتد)، ضخامت پوشش، زمان آبکاری و دانسیته جریان، فرمول های زیر بکار می رود که از آنها علائم اختصاری بکار رفته دارای مفاهیمی به این شرح است:
اکی والان الکتروشیمیایی بر حسب گرم بر آمپر ساعت g/Ah = Ae
ضخامت پوشش بر حسب میکرون µm = d
سطح قطعه مورد آبکاری بر حسب دسیمتر مربع dm2 = F
شدت جریان بر حسب آمپر A = l
دانسیته جریان بر حسب آمپر بر دسیمتر مربع A/dm2 = i
جرم فلز جدا شده بر حسب گرم g = m
زمان آبکاری بر حسب دقیقه min = t
راندمان جریان بر حسب درصد % = η
وزن مخصوص پوشش بر حسب گرم بر سانتی متر مکعب g/cm3 = p
جرم فلز جدا شده از آند ( فلز نشسته بر کاتد) بر حسب گرم (g)

برای مطالعه کامل مطلب به سایت نویسنده مقاله مراجعه کنید.