طبقه بندی الکترولیت آبکاری طلا
به منظور بررسی کامل تر در مورد الکترولیت ها در فصل های بعدی، یک طبقه بندی آسان به شرح زیر نشان داده شده است:
1. دسته محلولهای قلیایی آبکاری طلا با پی اچ 8.5 الی 13
صنعتی (شامل دو نوع آلیاژی روشن و خالص)
رنگ(شامل دو نوع فر وسیانیدی و سیانیدی )
2. دسته محلولهای خنثی آبکاری طلا (پی اچ 6 الی 85.5)
که در دو بخش صنعتی و تزیینی طبقه بندی میشوند
3. دسته غیر سیانیدی آبکاری طلا با پی یچ 6 الی 11
به دو صورت خالص و. آلیاژی هستند
4. دسته اسیدی آبکاری طلا پی اچی 3 الی 6
به سه دسته خاصلی / آستر / آلیاژی
به طور کلی الکترولیت های قلیایی در مقایسه با حمام های نقره مشابه، متفاوت هستند زیرا معمولاً حاوی فسفات و محتوای نسبتاً کم از سیانید آزاد هستند. با این حال، برخی نویسندگان 4 گرم در لیتر هیدروکسید پتاسیم و 120 گرم در لیتر سیانید پتاسیم آزاد را توصیه می کنند.
به طور عمده الکترولیت استاندارد برای آبکاری طلا همواره حاوی سیانید سدیم یا پتاسیم طلا (I) بوده است، حتی تمام حمام‌هایی که در طبقه‌بندی غیرسیانیدی قرار گرفته اند، ماهیت سیانیدی دارند در ادامه پیرامون این حمام ها به تفصیل رسیدگی خواهد شد. حتی محلولهای فروسیانید که در متن (فلز گرانبها) به‌عنوان « الکترولیت‌های غیر سمی توسعه‌یافته» توصیف شده‌اند، اساساً الکترولیت‌های KAu(CN)4 - KAu(CN)2هستند و به این ترتیب، به عنوان جایگزینی برای نوشابه یا دلستر برای ناهار توصیه نمی‌شوند. محلولهای آبکاری طلای اسیدی به سرعت در دهه 1960 وارد عرصه شدند و اکنون برای بخش قابل توجهی از آبکاری طلا در سراسر جهان استفاده میشوند. pH چنین محلول هایی عمدتاً بر اساس مقدار KAu(CN)2 تعیین می شود، به طور دلخواه بین 3.0-6.0 تنظیم شده است، هرچند این محلول آلیاژی در pH بین 0/5-0/3 بهترین عملکرد را دارد. علاوه بر اوروسیانید پتاسیم، این حمام‌ها حاوی نمک‌های رسانا مانند نمک‌های اسیدهای آلی یا معدنی همچون اسیدهای سیتریک و فسفریک هستند. علاوه بر این، حمام ها حاوی کمپلکس دهنده ها و عوامل کی لیت‌کننده فلزات پایه هستند تا هم‌پوشانی این فلزات پایه با فلز طلا را ممکن کنند. حمام‌های آبکاری طلای خنثی در آلمان و سوئیس توسعه یافتند، جایی که تقاضای زیادی برای آلیاژهای تزئینی کم عیار برای ساخت ساعت‌ها و جواهرات کاربرد داشت. ثبت اختراع و شواهد راهنمای عملیاتی این حمام ها بیان می کند که مقادیرpH بین 5/8-0/6 کار باید کنند، که این بستگی به فرآیند خاص مورد استفاده دارد. اگرچه حمام‌های غیر سیانوری مدت زیادی است که شناخته شده‌اند، اما تنها در سالهای اخیر است که به اهمیت تجاری دست یافته‌اند. جدول 3.1 کاربرد اصلی هر نوع فرآیند آبکاری طلا را نشان می دهد.
کاربردهای آبکاری طلا، همراه با خواص ساختاری و روشهای اندازه‌گیری خواص، در کتاب‌شناسی منتقدانه بین سالهای (1940-1968) که در سال 1970 توسط انجمن الکتروپلاترز[1] آمریکا منتشر شد، پوشش داده شده است. در فصول بعدی هر یک از انواع عمده الکترولیت آبکاری طلا که به اختصار در پاراگراف های قبل توضیح داده شد، به صورت جداگانه و با جزئیات بیشتر مورد بحث قرار خواهد گرفت.
جدول 3.1
برنامه های کاربردی برای انواع الکترولیت طلا
|
کاربرد آبکاری |
نوع محلول مورد استفاده |
|
جواهرات الکترونیکی |
قلیایی آ) رنگ ب) صنعتی |
|
هدرها، بسته های فتات و غیره اتصالات، مدارهای چاپی |
اسیدی آ)خالص ب) آلیاژی |
|
جواهرات، قاب ساعت هدرها، فتات پک ها و غیره |
خنثی آ)تزئینی ب)صنعتی |
|
اتصالات، مدارهای چاپی اتصالات، قاب ساعت، سوئیچ ها، مدارهای چاپی و غیره |
غیر سیانیدی آ)خالص ب)آلیاژی |
[1] The American Electroplaters Society
