معرفی کتاب باتری اشکانی پروفسور کنعانی
چکیده کتاب
اولین نشانه چگونگی تولید الکتریسیته در سال ذ1791-2 را به دانشمندان ایتالیایی،"لوئیجی گالوانی" نسبت می دهند.گالوانی با یک مشاهده معمولی ، ولی کاملا اتفاقی به پدیده ی "الکتریسیته در جریان" در مقابل"الکتریسیته ساکن" دسترسی یافت.
هموطن وی "الکساندر ولتا" دستگاهی بر اساس مشاهدات اتفاقی گالوانی اختراع نمود که اولین باطری الکتریکی و یا به نام اون "پیل ولتا نیک" لقب گرفت و به عنوان منبع ثابت الکتریسیته کارایی داشت.
بدین ترتیب گالوانی مشوق اصلی ولتا جهت ساخت یک منبع تولید برق شد که مبنای کارکرد آن مبتنی بر تلفیقی از علوم شیمی و فیزیک بود.
باید اذعان داشت که اختراع ولتا به عنوان اولین روش تولید الکتریسیته پیوسته واقعا یک کشف عظیم علمی محسوب میگردد.از آنجائیکه سلول الکتریکی ولتا برای اولین بار جریانهای بالای الکتریکی تولید میکرد به یک پدیده بحث انگیز و جنجالی تبدیل گردید.انیان امروزی که از برق به عنوان یک منبع قدرتمند انرژی استفاده میکند،باید خودرا مدیون تحقیقات و اختراعات این دونفر بداند.کشف این دو دانشمند در قرن هجدهم را میتوان عامل اصلی وقوع "عصر نیروی برق" دانست ، که تنوع کاربرد های آن باعث ایجاد دگرگونی بسیار شگرفی در تمدن امروز بشری گردیده است.
متن زیر از کتاب باتری اشکانیان جناب پروفسور کنعانی استخراج گردیده است
«تاریخچه ی کشف باتری اشکانی»
اولین نشانهی چگونگی تولید الکتریسیته در سال 2-1791 را به دانشنمند ایتالیایی، «لوئیجی گالوانی» نسبت میدهند. گالوانی با یک مشاهدهی معمولی، ولی کاملاً اتفاقی به پدیدهی «الکتریسیتهی در جریان» درمقابل «الکتریستهی ساکن»، دسترسی یافت.
هموطن وی «الکساندر ولتا»، دستگاهی براساس مشاهدات اتفاقی گالوانی، اختراع نمود که اولین باتری الکتریکی که بهنام او ثبت گردید، «پیل ولتا نیک» و یا «پیل ولتا» لقب گرفت و به عنوان منبع ثابت الکتریسیته، کارایی داشت.
گالوانی و ولتا فقط مجدداً کشف کردند
در کلیه کتب مرتبط با تاریخ علوم، تا سال 1938 باتری الکتریکی را صرفاً اختراع ولتا در سال 1800 تلقی میکنند. کشف یک ظرف کوچک در نزدیکی بغداد درسال 1936، این احتمال را قوت بخشید که ولتا کاشف باتری نبوده و صرفاً آن را مجدداً کشف کرده است. استخراج این ظرف بههمراه سایر یافتههای باستانی موجب شد تا ویلهلم کونیک (Wilhelm Konig) فرضیهی جسورانهای را که درسال 1938 باعنوان «پیل گالوانیک» کشف شده، ارائه نماید.
یکی از بزرگترین و گسترده ترین امپراطوریهای تمام دوران که به ایران قدیم و کشورهای همسایه سلطنت کردند، توسط یک قوم ایرانی به نام اشکانیان در 250 سال قبل از میلاد تا 250 سال بعداز میلاد بنیانگذاری گردیـد. آنها خود را دارای تمدنـی با فرهنگ غنی و ثروت عظیـم دراین امپراطـوری وسیع میدانسته اند. شواهد و مستندات بیشماری مانند: مسکوکات، ظروف نوشیدنی شاخ گونه و ظروف سفالی که تاکنون کشف شده اند دلالت بر تمدن عظیم اشکانیان دارد.
اکتشافات باستانی توسط گروههای مختلف در شهر تیسفون در سالهای 1930 و 1936 منجربه کشف اشیای شگفت انگیزی مانند ظروف گلی (سفالی)، استوانه ای مسی و میله های آهنی گردید که تا سال 2003 (موسوم به جنگ خلیج فارس در عراق) در تملک موزه ی ملی عراق در بغداد بود.
درسال 1936، تعدادی اشیای خاص مانند یک ظرف سفالی، با ارتفاع 14 و عرض 8 سانتیمتر، یک استوانهی مسی و یک میله ی آهنی باریک در منطقه ی خیوت ربوعه(Khujt Rabboua) در نزدیکی شهر تیسفون کشف گردید. از آنجایی که این محدوده، یک منطقه ی مسکونی اشکانی محسوب گردید، یافته های باستانی را متعلق به دوران امپراطوری اشکانیان میدانستند.
دریچه ی تنگ توخالی سفالی، توسط درپوشی از جنس آسفالت پوشیده شده بود و استوانهای که از جنس ورق مس نورد شده به شکل لوله درآمده بود، در پایین به یک دیسک مسی متصل و توسط آسفالت در مکان خود محکم میشود. میله ی آهنی کاملا زنگ زده بود.
کاربرد واقعی اشیای کشف شده در منطقهی خیوت ربوعه، کاملاً ناشناخته بود. باستانشناس اطریشی به نام ویلهلم کونیگ (Wilhelm konig) اولین شخصی بود که این اشیا را مورد بررسی قرار داد. او معتقد بود که آنها اجزای یک باتری الکتریکی هستند و سپس چنین استنتاج نمود که اگر تعدادی از آنها به هم متصل شوند، زرگران اشکانی توان تولید الکتریسیته ی کافی برای آبکاری لایه های طلا برروی اشیای فلزی را دراختیار داشتند. این آبکاری به منظور ارتقای کیفی و افزایش بهای آنها انجام میشده است.
*کشف و تبدیل باتری جهت تولید ولتاژ توسط ایرانیان
هنگامی که مدلی از این «باتری»، (از این پس به نام «باتری اشکانی» و یا «باتری بغداد» نامیده خواهدشد) توسط سولفات مس، سرکه و یا حتی آب گریپ فروت ترش به عنوان محلول الکترولیت پر گردید، مشاهده شد که این مجموعه میتواند ولتاژ تولید نماید. براساس مشاهدات این آزمون، تنوع نظرات مطرح گردید. بهعنوان مثال، هسته ی خردشده ی بادام تلخ و یا آلبالو، کمی مایع خمیر، آب، حرارت و گرد طلا میتوانستند تا محلول سیانید طلا برای آبکاری طلا توسط این باتری را تولید نمایند.
البته، کلیه ی دانشمندان با کاربرد این یافته ی باستانی بهعنوان یک منبع تغذیه که زرگران اشکانی برای آبکاری طلا از آن استفاده میکردند، موافق نبودند. برخی از آنها اعتقاد داشته و دارند که احتمالاً این «باتری» یک منبع آماده ی الکتریکی و یا وسیله ای مشابه با آن برای دادن «شوک الکتریکی» به بیماران بوده است. کاربردهای دیگری مانند استفاده ی ظرف سفالی و محتوی آن برای آیینهای مذهبی نیز مطرح شده است. بدین ترتیب که اینگونه متون که برروی مواد عالی درج میگردیده، درون اینگونه ظروف نگهداری میشده است.
پس از کشف این یافته های باستانی، در شصت سال اخیر، دانشمندان زیادی از سراسر دنیا تحقیقات حجیم و گستردهای بر روی انواع مدلهای شبیه سازی شده از آن را، جهت تأئید و یا رد فرضیه ی کونیگ انجام دادهاند.
