مدیر کل خانه آبکار
مصاحبه نشریه رانیز با جناب خلج زاده
مصاحبه نشریه رانیز با جناب آقای دکتر خلج زاده مدیرعامل شرکت جلاپردازان پرشیا
:مقدمه
در این شماره برآن شدیم تا گفت و گویی داشته باشیم با جناب آقای علیرضا خلج زاده مدیرعامل محترم شرکت جلا پردازان پرشیا که از فعالان و افراد موفق در صنعت آبکاری می باشند. آقای خلج زاده متولد اول مهر ماه 1353 فارغ التحصیل کارشناسی مهندسی مواد از دانشگاه علم و صنعت (1376) کارشناسی ارشد مهندسی مواد از پژوهشگاه مواد و انرژی (1378)، دوره مدیریت اجرایی(MBA) از سازمان مدیریت صنعتی (1389) و در حال حاضر دانشجوی دکتری مدیریت کسب و کار (DBA) در دانشگاه علمی و کاربردی هستند.
1.لطفا تاریخچه مختصری از شرکت خودتان، سال تاسیس، زمینه ای فعالیت و... را بگویید.
شرکت از سال 1376 با نام شرکت جلاپردازان الوند شروع به کار کرد و با گسترش فعالیتهای خود در سال 1381 واحد آبکاری آن با نام شرکت جلاپردازان پرشیا به کار خود ادامه داد
در حال حاضر بیشترین زمینه فعالیت شرکت انجام خدمات آبکاری در انواع (فسفاته - نیکل الکترولس - گالوانیزه ) می باشد. ضمن اینکه ساخت دستگاه های آبکاری سنتی هم کماکان جزء فعالیتهای شرکت در جریان است.
2. مسائل و مشکلات فنی در صنعت آبکاری در حال حاضر چه می باشد و چه راهکارهایی برای مقابله با این مسائل در نظر گرفته میشود؟
به نظر من در دنیای امروز دیگر مشکل سازمانها مشکلات فنی نیست، بلکه مشکلات مربوط به فهم روابط المانهای اجتماع می باشد. زیرا اگر کسی مشکل فنی داشته باشد و برایش دغدغه باشد به سرعت قابل حل است . من در حل مشکلات فنی شرکت خود از همکارانم میخواهم تا مشکلات را پیگیری و رفع و رجوع کنند که همینجا، جا دارد از تمامی همکارانم چه در بخش فنی و چه در بخش مطالعه بازار تشکر نمایم.
3. پیش بینی می کنید که در آینده چه مسائل فنی فراروی این صنعت و صنعتگران فعال دراین حوزه قرار بگیرند؟ راهکارهای مقابله با این مسائل را چه میدانید؟
به نظر من در حال حاضر ما درگیر مشکلات بسیار پیش پا افتاده ای در صنعت هستیم و تا این شرایط توسط علاقمندان به اعتلای این صنعت حل وفصل نگردد صنعت آبکاری در مسیر درستی قرار نخواهد گرفت تا بتوان از روند تغییرات دنیا آگاه شده و خود را با آنها هماهنگ سازد.
4. چه راهکارهایی برای افزایش کیفیت آبکاری در ایران و رفع نواقص موجود که مربوط به نحوه عملکرد و مسائل پیرامون آن است در نظر دارید؟
به نظر من ابتدا نیاز به مهندسی مجدد فرهنگ کار در جامعه از تمامی مسائل دیگر در الویت بالاتری است به این معنی که مجدد فلسفه کار و تعریفمان از انسان / جامعه / اخلاق / شهروند / موفقیت و... را برای خودمان باز تعریف کنیم و با یکدیگر (فعالان صنعت) به تعامل و برداشت مشترکی برسیم . اگر این اتفاق بیافتد که نتیجه ان قرار گیری ارام تمام انسانهای در جای درست خود در جامعه و صنعت خواهد بود و در نهایت با حضور انسانهای با کیفیت محصولات با کیفیت نیز پدیدار خواهد شد.
5. با توجه به فضا، امکانات ، محدودیت ها و دانش علمی موجود در این حوزه بررسی و اقدامات علمی در چه زمینه هایی از ضرورت بیشتری برخوردار است؟
ببینید من مطالعات اکادمیک خود را در زمینه فنی و علمی اغاز کردم و همیشه دغدغه رشد شرکت و بعدا رشد کشورم ذهن من را درگیر خود کرده بود و کماکان هم درگیر همان است . و به همین دلیل است که بیشتر کم کم مطالعاتم به سمت مسائل مرتبط با مدیریت و باشیب ملایمی به سمت جامعه شناسی در حال تغییر است و دلیل آن هم از نگرش من اهمیت آنن در موفقیت یک جامعه است . به نظر من منشا تمام تغییرات شگرف در ایران و جهان مدیون انسان است و تا انسان به عنوان محور توسعه خوب ارزیابی و شناخته نشود امکان ایجاد تغیییرات اساسی ممکن نخواهد بود هر چقدر بدون شناخت جامعه بخواهیم به زور ثروت های خدادادی مثل نفت و دلار جامعه به سمت خوش بختی و رفاه و.. پیش ببریم کمتر موفق میشویم.
6. میزان راهکارهای صنعتی و تبادلات علمی و اطلاعات بین واحد های صنعت آبکاری ایران با سایر کشورهای دنیا تا چه میزان میباشد و چه استراتژی هایی برای افزایش این همکاری در نظر دارید؟
در این زمینه فقط به طراحی آن پرداخته ایم ولی بجز برگزاری چند تور بازدید از کارخانجات و نمایشگاه و ... کار عمیقی را انجام نداده ایم.
7. یکی از مشکلات عمده در صنعت آبکاری آلوده کننده محیط زیست است، با توجه به سختگیری های دولتی دراین زمینه و برخوردهایی که با واحدهای ناقض قوانین صورت میگیرد چه راهکارهایی جهت رفع این مشکلات و آموزش صحیح روشهای کاری ایمن برای محیط زیست به کارگته ها و کاهش چنین برخوردهایی در نظر دارید؟
با این نظر که صنعت آبکاری آلوده کننده محیط زیست است موافق نیستم. به این معنی که فکر کنید اگر اصلا صنعت آبکاری وجود نداشت چه اتفاقی برای سطح زندگی مان یا حتی محیط زیست می افتاد .با نبود صنعت آبکاری طول عمر کاربردی کالا ها و تجهیزات کاهش پیدا میکرد ولذا ابزارها و وسایل باید چندین برابر بیشتر تولید و مصرف میشدند که به مراتب آلددگی های بیشتری برای جامعه در بر داشت . پس صنعت ابکاری در خدمت افزایش عملکرد وسایل و تجهیزات و .. بوده و در نهایت به محیط زیست خدمت میکند. ولی خوب با توجه به وجود مواد شیمیایی در ابکاری اگر استاندارد ها رعایت نشود میتواند ما را دچار مشکلاتی در میحط زیست کند. مثال اینکه ایا شما میتواند روزانه یک کیلو شکر یا نمک میل کنید قطعا خیر و ایا این به آن معنی است که شکر الوده کننده محیط زیست است!! پس این مسئله اینقدر بدیهی است که کسی به ان فکر نمی کند پس در مورد مواد شیمیایی مورد استفاده در ابکاری نیز به منظور عدم اسیب رسانی به چرخه طبیعی محیط زیست استاندارد میزان مجاز را تعریف کرده است .
فقط شاید تفاوت با مثال قبلی در عدم اکاهی کافی فعالان صنعت / جامعه / مسئولین از اهمیت رعایت استاندارد هاست. ضمن اینکه در مورد رعایت استانداردهای چون این کار باهزینه هایی برای بنگاه های کسب و کار ابکاری همراه است ممکن است بصورت خود بخودی رعایت نگردد مگر با فرهنگ سازی و قوانین و نظارت کافی از سوی مسئولان ذیربط.
فکر میکنم بزرگترین مشکل این صنعت اداره آن بدست افراد غیر کارشناس و نیز عدم دخالت خود صنعت در اداره خود است به شکلی که تنها فقط محدود شهرهایی مثلا در شهر تهران و شاید یکی دو شهر دیگر در سایر شهرها اتحادیه تخصصی ابکاری نداریم. یعنی انیکه مثلا در شهرستان قدس (قلعه حسن خان) ابکاران باید مجوز خود را از صنف فلز تراش بگیرد. یا در شهریار از صنف صافکار و نقاش و در تمامی شهر های صنعتی و .. وضع به همین شکل است .
سوال این است ایا وقتی این صنعت متولی قانونی ندارد که دارای دانش کافی و ابزار قانونی کافی باشد میتوان توقع داشت که این صنعت کار خود را اصولی انجام دهد؟
البته این مشکل در بیشتر مسائل جامعه قابل رویت است که فکر میکنم بجای حل مسئله صورت مسئله را پاک میکنیم. مثلا بجای شناسایی و رفع ریشه ها و دلایل ایجاد اعتیاد سعی در پاکسازی خیابانها از معتاد میکنیم. بجای برخورد اصولی با محیط زیست اعلام میکنم که در شعاع 120 کیلومتری شهرهای بزرگ صنعت ابکاری حق فعالیت قانونی ندارد. در صورتی که بیشتر صنایع مشتری این صنعت در همین محدوده فعال هستند وهیچ قوانین موثر و کارا در نظارت اینکه انها هم از آبکاران خارج از شعاع واستاندارد خدمات بگیرند هم نداریم
در مجموع شرایط به شکلی پیچیده طراحی شده است که در حال حاضر وضع بسیار فاجعه باری به وجود آمده است. که از یک طرف سازمانها و نخبگان قدرت مسبب ان هستند و از طرفی بدنه فعال این صنعت نیز ممارست و پیگیری و البته اعتقاد کافی برای حل ریشه ای این مشکل نیز نداشته است.
8. چند درصد از واحدهای فعال در حوزه آبکاری در حال حاضر از اصول ایمنی حرفه ای و بهداشت محیط کار تبعیت میکنند؟
در پاسخ به این سوال باید بگویم که با دو دسته از افراد و شرکتها روبرو هستیم، . یک دسته شرکت های محدودی هستند که از نظر عمل به قانون و وظایف خود، در برابر وجدانشان پاسخگو هستند و مسئولانه برخورد میکنند خوب این گروه به محض اطلاع از صدماتی که رعایت نکردن اصول ایمنی به کارگران و محیط زیست وارد میکند رعایت این اصول را جزو اولین الویتهای خود قرار میدهند.
دسته دیگری که در حال حاضر اکثریت جامعه هم هستند هنگامی این کار میکنند که یا از نظر اقتصادی برایز آنها توجیه داشته باشد که عموما مباحث ایمنی بهداشت در کوتاه مدت سود افرین نیستند؛ و یا اینکه با الزام قانون و .. مجبور به رعایت اصول شوند که به همان دلایلی که عرض کردم با توجه به عدم دخالت بدنه صنعت در تصمیم گیری ها و هدایت صنعت در عمل این کار صورت نمیگیرد.
9. آیا در حال حاضر تامین کنندگان ابزارها و تجهیزات بهداشتی و ایمنی کارگران آبکاری تجهیزات مناسب و با کیفیت در اختیار صنعتگران و کارگران مربوطه قرار میدهد؟
ما در شرکت خودمان در سال 1386 در یک طرح نو آورانه با همکاری شرکت فراورش فلز یک دستگاه آّبکاری گردون را با نام تجاری کارینو توسعه دادیم که در نوع خود از قابلیت های منحصر بفردی برخوردار است ولی به جهت عدم وجود بهره وری لازم در بیشتر کارگاه ها و نیز عدم وجود فضای رقابتی در صنعت از استقبال مناسبی برخوردار نشد یا به عبارتی نیاز مقدمه رشد است اگر نیازی از جامعه مطرح نشود راهکارهای مناسبی نیز نخواهیم داشت
تا جایی که من اطلاع دارم تا این لحظه هیچ شرکتی بصورت تخصصی تجهیزات ایمنی و بهداشت مناسب برای آبکاری تولید نکرده است.ولی من به شخصه اگر کسی علاقمند به کار در این خصوص باشد با کمال میل همکاری میکنم تا بتوانیم شرکتی را بصورت تخصصی در این زمینه تقویت نماییم . که نظرم با برنامه هایی که تشکل ها در این خصوص دارند در اینده نزدیک نیازهای جدیدی مطرح خواهد شد.
10. مسائلی که در مورد میزان قیمت ها و نحوه ارائه کالا وجود دارد چیست؟
متاسفانه در مورد توزیع مواد شیمیایی مورد نیاز آبکاری نیز همانند بیشتر زمینه های دیگر با کسب و کارهای کوچک و غیر علمی با توان مالی محدود مواجه هستیم . متاسفانه در اینجا شرکتی نداریم که بر میزان کیفیت مواد اولیه نظارت کافی نماید و گواهی کیفیت مرتبط با محصولات صادر نماید. در بازار غیر شفاف غیر رقابتی بسیاری از فعالان این حوزه فقط بخاطر شناخت ابکاران بیشتر یا شناخت و دسترسی به تامین کنندگان خاص از سود سرشاری برخودار هستند که در دنیای امروز حتی دلالان هم بایدقادر به ایجاد ارزش افزوده برای مشتری باشند تا بتوانند در کسب و کار جایگاه پایداری برای خود اتخاد نمایند. یعنی بین تامین کننده مواد که توان ایجاد ارزش افزوده برای مشتری را دارد و تامین کننده ای که فقط به سود خود میاندیشد تفاوت زیادی وجود دارد.
11. آینده آبکاری در ایران را چگونه پیش بینی میکنید؟
اینده این صنعت به مسیری بستگی دارد که من وشما می پیماییم. ولی در مجموع به اینده بسیار امیدوارم.
بازدارنده های محلول های اسید شویی
بازدارنده های محلول های اسید شویی
Acid Pickling Inhibitor
مقدمه
اسیدشویی فرآیندی است که غالبا برای برداشتن لایه های اکسیدی و رسوبی از روی فلزات و آلیاژهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. ازجمله اسیدهایی که بیشترین کاربرد را در این فرآیند دارند. می توان اسید سولفوریک و کلریدریک را نام برد. اگرچه استفاده از اسید سولفوریک بعنوان اسیدی قویتر ارجحیت دارد. ولی اسید کلریدریک به علت زمان بر هم کنش کمتر، بوجود آوردن سطحی شفاف تر و هزینه بازیابی کمتر مورد توجه محققین قرارگرفته است. در فرآیند اسید شویی برای جلوگیری از خورده شدن آلیاژ توسط اسید، مقداری ماده بازدارنده از خوردگی به اینگونه محلولها افزوده میگردد. این بازدارنده ها عموما مواد آلی هستند که شامل نیتروژن ، اکسیژن و یا گوگرد می باشند. آمینهای نوع سوم از جمله ترکیبات آلی نیتروژن داری هستند که بعنوان بازدارنده خوردگی در فرآیند اسید شویی موردمطالعه قرار گرفته اند.
تعریف بازدارنده ها و طبقه بندی آنها
بازدارنده ها موادی هستند که وقتی به مقادیر کم به یک محیط خورنده اضافه گردند، باعث كاهش سرعت خوردگی می شوند. اثر یک بازدارنده بستگی زیادی به محیط اطراف و نوع فلز دارد. این مواد را به روش های مختلف طبقه بندی می کنند که تعدادی از آنها در این مقاله ذکر می شود.
بازدارنده های خطرناک و بی خطر
هر ماده بازدارنده دارای غلظت موثر مشخص و معینی می باشد که در عمل باید با مقادیر کمی بالاتر از آن مورد استفاده قرار گیرد. بازدارنده های بی خطر آنهایی هستند که اگر کمتر از حد بحرانی افزوده شوند، خاصیت بازدارندگی اندکی نشان می دهند. اما بازدارنده های خطر ناک آنهایی هستند که اگر غلظت آنها کمتر از غلظت بحرانی باشد نه تنها باعث حفاظت نمی شوند، بلکه باعث حملات شدید و خوردگی های حفرها می گردند که مقدار آن بیش از حالتی است که اصلا اضافه نشده باشند.
بازدارنده های کاتدی و آندی
این طبقه بندی بر اساس آن كه ماده کندکننده سبب افزایش قطبش واکنش آندی ( کند نمودن حل شدن آهن ) یا واکنش کاتدی ( مثل کم شدن احیا اکسیژن در محلولهای خنثی و یا کاهش تعصید هیدروژن در محلولهای اسیدی ) می شوند، بنا گردیده است.
بازدارنده های اکسیدان و غیر اکسیدان
این تقسم بندی بر مبنای توانایی آنها در روئین سازی فلز می باشد.
بازدارنده های آلی و معدنی
خوردگی
تفاوت خوردگی در محیطهای خنثی و اسیدی
خوردگی فلزات در محیط های خنثی و اسیدی دارای دو اختلاف عمده می باشد. اول آنکه در محیط خنثی عمده ترین واکنش کاتدی، احیاء اکسیژن محلول و تولید یون هیدروکسید میباشد، در حالی که این واکنش در محیط های اسیدی احیاء بودن هیدروژن به گاز هیدروژن است. دوم آنکه در حالت خنثی سطح فلز از فیلمهای اکسیدی، هیدروکسیدها، یا نمک های کم محلول پوشیده می شود ولی در محیط های اسیدی این اکسیدها محلول می باشند. به دلیل این اختلاف مکانیسم، بازدارندههای محیط های خنثی و اسیدی از یکدیگر متمایزند. اساس محافظت و بازدارندگی در محیطهای خنثی، ایجاد ترکیبات پایدار روی سطح فلز می باشد.
تئوري مكانيزم واكنش بازدارندهها در محيط اسيدي
مواد شيميایي بازدارنده موجود در محيط اسيدي، ابتدا روي سطح فلز جذب شده و سپس واكنش شيميايي آغاز ميگردد، كليه بازدارندهها تركيبات غير محلول و يا كم محلول روي سطح فلز ايجاد نموده، به اين ترتيب حفاظت از خوردگي بوسيله لايه محافظ حاصل از واكنش شيميايي فلز بازدارنده و يونهاي محيط خورنده در سطح فلز ميسر ميگردد.
فرآيند انجام واكنش شيميايي ابتدا با سرعت بيشتر به صورت هيدروژن بوده و به تدريج كل سطح فلز را در بر ميگيرد، كه با تكميل شدن فيلم سطحي، سرعت رشد آن نيز كاهش مييابد
نحوه عملکرد بازدارنده های کاتدی و آندی
از آنجا که در محلولهای خنثی واکنش کاتدی عمدتا احیاء اکسیژن و تولید هیدروکسید می باشد، بنابراین باكاهش انتقال اکسیژن به سطح فلز، می توان شدت خوردگی را تا حد زیادی کاهش داد. در این مورد استفاده از نمک های فلزاتی مثل روی، منیزیم، منگنز یا نیکل باعث می شود تا یون این فلزات با یون هیدروکسید تولید شده در کاتد ترکیب شده و هیدروکسیدهای نا محلول ایجاد نمايد که به صورت فیلمی نازک سطح کاتد را بپوشانند. نمک های منیزیم و کلسیم که همواره در آبهای طبیعی حضور دارند نیز ممانعت کننده کاتدی می باشند.
بازدارنده های کاتدی جزء بازدارنده های بی خطر محسوب می شوند. حضور آنیونهای کلرید و سولفات تاثیر چندانی بر آنها نداشته و فیلم تشکیل شده توسط آنها غالبا ضخیم و قابل روئت است. باید توجه نمود که هر گونه کاهش pH یا افزایشCO2محلول می تواند این اثر را از بین ببرد. مکانیسم عمل بازدارنده های آندی بر اساس واکنش یونهای فلزی خورده شده با بازدارنده و ایجاد فیلم محافظ ( روئین ) روی آند میباشد. این گروه شامل آنیونهای اکسیدان نظیر کروماتها، نیتراتها و آنیونهای غیراکسیدان مثل فسفاتها، سیلیکاتها، بنزوات ها و مو لیبداتها میباشند. این مواد در محیطهای خنثی و قلیایی به کار می روند. عواملی مثل در جه حرارت بالا، مقدار زیاد کلرید ها و یا غلظت زیاد یونهای هیدروژن، می توانند سبب ناپایداری لایه و افزایش حلالیت آن شوند. این دسته از بازدارندهها جزء بازدارندههای خطر ناک محسوب می شوند و در صورت ناکافی بودن باعث خوردگی شدید حفرهای می گردند
عوامل موثر در باز دارندگی
ماهیت سطح فلز:
سطوح صاف و تمیز غالبا به بازدارنده کمتری احتیاج دارند، کثیف بودن سطح فلز سبب نرسیدن بازدارنده به سطح فلز شده و راندمان عمل کاهش می یابد. شستشوی شیمیایی، روش مناسبی جهت زدودن این آلودگی ها می باشد.
ماهیت محیط
چنانچه در محیط خورنده، مواد شیمیایی دیگری نیز وجود داشته باشد، باید دقت شود که بازدارنده و آن مواد واکنشهای متقابلی روی هم نداشته باشند. مثلا وقتی از ضد یخ نوع گلیکول استفاده میشود، نباید از کروماتها استفاده نمود. زیرا کروماتها باعث اكسایش ضد یخ شده و ضمن آن کروم شش به کروم سه تبدیل می شود که در نتیجه از قدرت باز دارندگی آنها کاسته خواهد شد. همچنین وجود بعضی از آنیونهای خورنده مثل کلرید و سولفات می تواند قدرت بازدارنده را کاهش و میزان مصرف آنرا افزایش دهد.
غلظت بازدارنده
باید توجه نمود که در اغلب موارد چنانچه غلظت بازدارنده از حد بحرانی کمتر باشد، خود باعث تشدید خوردگی می شود. از جمله این موارد بازدارنده های آنیونی می باشند. به طور کلی سرعت خوردگی در اثر افزایش غلظت بازدارنده ها کم شده و حفاظت افزایش می یابد. اگرچه به ندرت مشاهده شده است که، افزایش زیاد غلظت بازدارنده، سبب تسریع خوردگی ميشود.
pH سیستم
تمام بازدارنده ها در محدوده معینی از pH بیشترین راندمان را دارند و لذا pH محیطهای خنثی باید به طور مرتب کنترل شود. مثلا نیتریت ها قدرت بازدارندگی خود را در pH کمتر از 5/5 از دست می دهند. این مقدار برای پلی فسفات ها 5/7 – 5/6 و برای کروماتها حدود 5/8 می باشد.
درجه حرارت سیستم
به طور کلی سرعت خوردگی با افزایش دما زیاد میشود. معلوم شده است که خوردگی در آب به مقدار زیادی توسط نفوذ اکسیژن به منطقه کاتدی کنترل می شود. واضح است که هر عاملی که روی سرعت نفوذ اثر بگذارد، بر سرعت خوردگی نیز موثر خواهد بود. مشاهده شده است که به ازای هر30 درجه افزایش دما، سرعت خوردگی آهن دو برابر می شود. لذا با افزایش دماي سیستم، غلظت مورد نیاز بازدارنده نیز افزایش می یابد.
اثر میکرو ارگانیسمها
حضور میکروارگانیسمها می تواند سه اثر عمده در محلولهای آبی داشته باشد:
1- برخی از آنها می توانند مستقیما در خوردگی فلزات شرکت کنند. مثل باکتریهای احیا کننده سولفات در محیط غیر هوازی یا باکتریهای آهن خوار در محیط های هوازی. نتیجه این فعالیت، تجمع با کتریها در یک محل و ایجاد خوردگی حفره ای می باشد.
2- از بین رفتن و مصرف بازدارنده توسط باکتریها.
3- ایجاد لجن ناشی از تجمع میکروارگانیسمها، تقلیل جریان آب در لوله و رشد و نمو جلبکها.
(بسیاری از بازدارنده ها خواص خود را در حضور یک یا چند عامل فوق از دست می دهند. در چنین حالتی ضروری است که از باکتری کشهای مناسب، استفاده نمود.)
اختلاط بازدارنده ها
اغلب استفاده از مخلوط چند بازدارنده، نتایج مطلوبتری ارائه می دهد. مثلا مخلوطی از بازدارندههای کاتدی نظیر نمکهای فلزاتی مثل روی، منیزیم و... و بازدارنده های آندی مثل آنیونهای کرومات، فسفات و نیتریت، باعث افزایش قابل ملاحظه ضریب بازدارندگی می شوند.
تركيب شيميايي بازدارندهها
تركيبات زيادي يافته شده اند كه در اسيدها اثر بازدارندگي از خوردگي دارند. اين مواد از يونهايهاليد گرفته تا موادي با وزنهاي مولكولي زياد مثل نشاسته هستند و در شكل از جامدات تا گازها ميباشند. تركيبات آلي خواص بهتري دارند، خصوصاً آنهايي كه داراي عناصر گروههاي 5 و 6 جدول تناوبي هستند (مثل N ، P ، As ، O ، S). اين تركيبات آلي ممكن است داراي راديكالهاي آليل و يا آريل و گروههاي غير اشباع يا اشباع باشند. بطور تجربي ديده شده است كه خواص بازدارندگي در سريهاي مشابه بر حسب اينكه فرضاً زنجير آليل مستقيم است يا شاخه دار فرق ميكند. گاز استيلن در محيطهاي اسيدي روي فولاد اثر بازدارندگي دارد. پروپارجيل الكل در تركيب بسياري از بازدراندههاي تجاري وجود دارد.
نشریه 68 زنگ، انجمن خوردگی ایران
شصت و هشتمین شماره فصلنامه علمی ـ ترویجی زنگ، توسط انجمن خوردگی ایران منتشر شد.
فهرست مقالات این شماره از نشریه زنگ به شرح ذیل است:
?برنامهریزی استراتژیک در مدیریت خوردگی
?بررسی خوردگی سازههای بتن مسلح در مناطق ساحلی خلیجفارس تحت نفوذ یون کلرید
?بررسی رفتار اکسیداسیون و خوردگی داغ سوپرآلیاژهای پایه نیکل اینکونل
?بررسی میکرو ساختار و خواص مکانیکی کامپوزیت ساخته شده به روش پیوند نورد تجمعی
?بررسی تأثیر فرآیند ساچمهکوبی بر رفتار و مکانیزم خوردگی فولاد آستنیتی منگنزدار هادفیلد
?حفاظت آندی (راه اندازی و نگهداری سیستم)
دوره تخصصی کاربردی آندایزینگ آلومنیم - جهاد دانشگاهی شریف
| انجمن آبکاری | جهاد دانشگاهی شریف | پوششهای صنعتی |
 |
 |
 |
دوره تخصصی کاربردی آندایزینگ آلومنیم - جهاد دانشگاهی شریف
جهاد دانشگاهی شریف با همکاری نشریه پوشش های صنعتی و انجمن آبکاری برگزار میکند
هدف از برگزاری دوره:
آنودایزینگ آلومینیوم یکی از پرکاربردترین فرآیندهای پوشش تزئینی و سخت روی سطح انواع آلیاژهای آلومینیوم ریختگی وکار شده می باشد و با توجه به گستردگی فرآیند عمدتا روی مباحث انواع آلیاژهای آلومینیوم و چگونگی و شرایط آنودایزینگ سخت و معمولی تشریح میگردد
محتوای دوره:
-
-
-
مقدمه ای بر تئوری خوردگی فلزات
مقدمه ای بر تئوری اکسیداسیون اندی ( آنودایزینگ آلومینیوم)
الکترولیتهای مورد استفاده در فرآیند آنودایزینگ
آلیاژهای آلومینیوم مناسب برای آنودایزینگ
انواع فرآیندهای آنودایزینگ ( معمولی–رنگی–سخت )
آشنایی با تجهیزات آنودایزینگ
خواص و کاربردهای آنودایزینگ سخت و معمولی
پرسش و پاسخ
کلاس عملی
-
-
قابلیتهای کسب شده پس از طی دوره:
شرکت کنندگان پس از طی این دوره با انواع آلیاژهای آ لومینیوم مورد استفاده در صنعت آنودایزینگ آشنا شده و میتوانند آنودایز سخت و معمولی را بخوبی اجراء نمایند
پیشنیاز دوره: آشنایی با اصول اولیه رنگ و پوشش
مدت دوره: یک روزه - 8 ساعت
هزینه دوره: (شامل: حضور در دوره+ ناهار+ پذیرایی+ پکیج اهدایی+گواهینامه معتبر از مرکز آموزش جهاد دانشگاهی صنعتی شریف)
اهمیت ارزیابی شغل و شاغل از نگاه مدیر مالک
اهمیت ارزیابی شغل و شاغل از نگاه مدیر مالک
آیا میدانید ماندگاری یک کارمند در محل کار شما به ارزیابی اولیه شما هنگام استخدام مرتبط میباشد
آزمونهایی طراحی شده اند که میتواند شما را در شناخت توانایی های فرد کمک کند. شناخت فرد بخشی از موضوعات هم خوانی شغل و شاغل را برای مدیریت شفافتر می سازد.
در کنار شناخت فرد توانایی مدیر در استفاده از این ابزار برای ارزیابی فرد می باشد .
- شناخت شخصیت فرد با استفاده از آزمون میرزبریگز به منظور همخوانی شخصیت فرد با نیازمندیهای رفتاری فرد در شغل مورد نظر
- ارزیابی بهره هوش فرد برای ارزیابی توانایی فرد در تحلیل و یادگیری موضوعات جددید که نیاز به هوش و محاسبه دارد
- ارزیابی هوش عاطفی فرد در مواقعی که فرد قرار است در موقعیت های مدیریتی فعال باشد
- آزمون انگیزش به منظور ارزیابی فرد از نوع انگیزش که به مدیر ارشد کمک میکند در صورت نیاز به دادن پاداش به فرد مورد نظر بداند از چه ابزاری باید برای تشویق فرد استفاده کند
- آزمون شخصیت شناسی رنگها تست هارتمن
توضیح 1:
تست شخصیت مایرز-بریگز (MBTI) از شناخته شده ترین تست های شخصیت شناسی است. با انجام این آزمون شما متوجه می شوید که درون گرا هستید یا برون گرا، در جمع آوری اطلاعات شهودی هستید یا حسی، شخصیتی احساسی دارید یا منطقی و در سبک هدایت با جهان خارج ادراکی برخورد می کنید یا قضاوتی.
زمان مورد نیاز برای آزمون 15 دقیقه
آزمون آنلاین شخصیت شناسی روش مایزر بریگز
توضیح 2:
تست هوش تصویری ( IQ ) ریون
تست هوش تصویری ( IQ ) ریون ( Raven ) از شناخته شده ترین تست های سنجش نمره بهره هوشی است که از آن با عنوان تست هوش تصویری نیز یاد می شود. آزمون تست هوش ریون تشکیل شده است از ماتریس ها یا سری تصاویر انتزاعی که یک توالی منطقی را به وجود می آورند و با درجه دشواری فزاینده ای چیده شده اند که ضریب هوشی افراد را به خوبی به چالش می کشند. سوالات تست هوش ریون بدین شکل می باشند که می بایست از میان 6 تا 8 تصویر جداگانه، تصویری را انتخاب کنید که تصویر ماتریس هر سوال را تکمیل کند. معمولا در دوره های مختلف سنی این آزمون از افراد گرفته می شود و این بدین معنی است که سن فردی که تست ها را تکمیل می کند در ارزیابی بهره هوشی اهمیت بالایی دارد و نکته قابل توجه در مورد تست هوش پیش روی شما اینکه این آزمون مناسب افراد با سن بیشتر از 18 سال است. علاوه بر این آزمون تست هوش ، شما با ورود به صفحه آزمون های روانشناسی تلنت یاب می توانید از سایر آزمون های تلنت یاب از جمله تست هوش هیجانی بار ان ، تست شخصیت شناسی مایرز - بریگز و ... نیز استفاد کنید.
لازم به ذکر است که افراد با دادن تست هوش تصویری ریون در 7 طبقه تقسیم می شوند، بر اساس امتیاز یا بهره هوشی یا همان iq ای که بدست می آورند که این هفت طبقه در تست هوش ریون طبقات نابغه ( با بهره هوشی بیشتر از 127 ) ، برهوش ( با بهره هوشی بیشتر از 120 ) ، باهوش ( با بهره هوشی بیشتر از 110 ) ، متوسط ( با بهره هوشی بیش از 90 ) ، متوسط ضعیف ( با بهره هوشی بیش از 80 ) ، مرزی ( با بهره هوشی بیش از 73 ) و عقب مانده و مرزی ضعیف ( بهره هوشی پایین تر از 73 ) هستند.
تست هوش برای ارزیابی ضریب هوشی فرد و استفاده از آن در میزان یادگیری فرد
زمان مورد نیاز آزمون تست هوش حدود 45 دقیقه
توضیح5:
تست شخصیت هارتمن (Hartman)
شخصیت شما چه رنگی است؟
ارزش های مورد پذیرش ما، کلید شخصیتمان است. هارتمن بر این اساس شخصیت افراد را در 4 رنگ: قرمز (قدرت)، آبی (صمیمیت)، سفید (صلح و آرامش)، زرد (لذت و تفریح)، دسته بندی کرده است. با انجام این آزمون شما می توانید نسبت به شخصیت خودتان (بر اساس ارزش های محوری که دارید)، اطلاعات مفیدی کسب کنید.
زمان مورد نیاز آزمون 10 دقیقه
آزمون آنلاین تست شخصیت هارتمن (Hartman)
کد رنگ افراد :
یادداشت های کوتاه به شما کمک می کند تا انگیزه و نیازهای دیگران را بشناسید و در نتیجه توانایی تان برای کار کردن با یکدیگر نیز افزایش می یابد.
همه رنگ ها نقاط قوت و ضعف دارند.
هیچ رنگ کاملی وجود ندارد.
اعتبار نتایج همیشه متفاوت است.
27%قرمز/ قدرت :
قرمزها کارها را تمام می کنند و سرعت تکمیل شدن کارها به آنها انگیره می دهد. قرمز ها چشم انداز و رهبری دارند و معمولا مسئولیت، عزم و قاطعیت از ویژگی آنهاست.
جهت اطلاعات بیشتر در مورد این تیپ کلیک کنید.
31%آبی/ صمیمی:
آبی ها کارها را خوب انجام می دهند و برای آنها صمیمیت، ارتباطات، کیفیت روابط و داشتن هدف اهمیت دارد. آنها خدمات و کارهای با کیفیت ارائه می کنند و معمولا با وفا، صادق و متفکر هستند.
جهت اطلاعات بیشتر در مورد این تیپ کلیک کنید.
7%سفید/ صلح:
سفیدها حافظان صلح هستند که برایشان نبود تضاد و درگیری ارزش دارد. آنها شفافیت و صبر دارند و به طور کلی مهربان، سازگار پذیر و شنونده های خوبی هستند.
جهت اطلاعات بیشتر در مورد این تیپ کلیک کنید.
31%زرد/ شوخ طبع:
زردها به تفریحی انجام دادن کارها اهمیت می دهند و به خاطر لذت و سرگرمی کار می کنند. آنها شور و شوق و خوشبینی را ایجاد کرده و کاریزماتیک، خودانگیخته و اجتماعی محسوب می شوند.
جهت اطلاعات بیشتر در مورد این تیپ کلیک کنید.
| عنوان | قرمز | آبی | سفید | زرد |
|---|---|---|---|---|
| انگیزه | قدرت | صمیمیت | صلح | لذت و تفریح |
| نیاز ها | خوب به نظر رسیدن (از نظر فنی) | خوب به نظر رسیدن (اخلاقی) | حس خوب داشتن (درونی) | خوب به نظر رسیدن (اجتماعی) |
| کار درست انجام شود (دهند) | درک شوند | به آنها فضای شخصی داده شود | متوجه موضوع ها شوند | |
| مورد احترام باشند | تحسین شوند | مورد احترام باشند | ستایش شوند | |
| تایید از سوی عده ای کم و منتخب | پذیرش | مهربانی | تایید از سوی جمع | |
| خواسته ها | مخفی کردن عدم امنیت (به شدت) | آشکار کردن عدم امنیت | مقابله با عدم امنیت | مخفی کردن عدم امنیت (کم) |
| بهره وری | کیفیت | صبر و آستانه تحمل | شادی | |
| رهبری | اختیار | استقلال | آزادی | |
| تجربه های چالشی | امنیت | رضایت | تجربه های لذت بخش |
قرمز/ قدرت : قرمزها کارها را تمام می کنند و تکمیل شدن کارها به سرعت به آنها انگیره می دهد. قرمز ها چشم انداز و رهبری دارند و معمولا مسئولیت، عزم و قاطعیت از ویژگی آنهاست.
|
انگیزه |
نیاز ها |
خواسته ها |
|
- خوب به نظر رسیدن (از نظر فنی) - حق با آن ها باشد - مورد احترام باشند - تایید از سوی عده ای کم و منتخب |
- مخفی کردن عدم امنیت (به شدت) - بهره وری - رهبری - تجربه های چالشی |
محدودیت های (معایب) قرمزها
- معمولا به دنبال حفظ منافع خودشان هستند (برای من چه نفعی دارد؟)
- اگر برای رسیدن به هدف شخصی آشوب و درگیری لازم باشد به آن دامن می زنند.
- احساسی نیستند.
- در خلوت خود با استدلال عمل می کنند و در جمع احساسات خود را مخفی می کنند.
- همیشه دوست دارند حق با آنها باشد.
- آرام و قرار ندارند مگر این که تولید و بهره وری داشته باشند (کوسه را تصور کنید!)
- اغلب مغرور بوده و تابع قدرت دیگران نیستند.
- احساسات دیگران را در نظر نمی گیرند.
- شکننده بودن خود را نسبت به ترس از دست دادن قدرت و کنترل نشان نمی دهند.
درس های زندگی برای قرمزها
- با دیگران به صورت عاطفی و اجتماعی ارتباط برقرار کنید.
- باور داشته باشید که افراد دیگر نیز کارها را درست انجام می دهند.
- هنگام هدف گذاری، هدف ها را از کاری که برای دیگران انجام می دهید، جدا کنید.
- از سرزنش دیگران وقتی که نتوانستند تعهدات شما را برآورده کنند خودداری کنید.
- به مشکلات خود دقیق فکر کرده و توصیه دیگران را در نظر بگیرید.
- نمی توانید همه کارها را خودتان انجام دهید.
- وقتی خواسته های خود را بر زمان دیگران تحمیل می کنید، مواظب باشید.
|
انگیزه |
نیاز ها |
خواسته ها |
|
- خوب به نظر رسیدن (از نظر اخلاقی) - درک شوند - تحسین شوند - پذیرش |
- آشکار کردن عدم امنیت - کیفیت - اختیار - امنیت |
محدودیت های آبی ها
- بسیار احساسی هستند.
- از خود راضی اند و فکر می کنند حق با آنهاست.
- وقتی موفقیت های دیگران به راحتی به دست آمده به آن حسادت و یا کنترل دارند.
- به ایده آل گرایی و عملکرد گرایش زیادی دارند.
- به صورت کلامی به خود توهین می کنند.
درس های زندگی برای آبی ها
- سعی کنید زمانی که تحت فشار قرار گرفتید به جای واکنش احساسی، منطقی فکر کنید.
- محدودیت های خود را زمانی که دیگران برای شما موعد تحویل مشخص می گیرد به طور واضح بیان کنید.
- انتظارات خود را مدیریت کنید
- توقعات غیر واقعی از خود یا دیگران ایجاد نکنید به طوریکه خودتان یا آنها غرق در فکر کنید.
- به مراواداتی که با افراد دارید، جنبه شخصی ندهید.
- به جای این که به مدیریت را به صورت مطلق در نظر بگیرید، آن را منعطف و سیال ببینید.
- همه چیزهایی که می خواهید کنترل کنید، محدود هستند.
- محدودیت ده دقیقه ای را برای هر موضوعی که نگران آن هستید، در نظر بگیرید.
سفید/ صلح: سفیدها حافظان صلح هستند که برایشان نبود تضاد و درگیری ارزش دارد. آنها شفافیت و صبر دارند و به طور کلی مهربان، سازگار پذیر و شنونده های خوبی هستند.
|
انگیزه |
نیاز ها |
خواسته ها |
|
- حس خوب داشتن (درونی) - به آن ها فضای شخصی داده شود - مورد احترام باشند - مهربانی |
- مقابله با عدم امنیت - صبر - استقلال - رضایت |
محدودیت های سفیدها
- جدا و غیر درگیر با موضوع ها به نظر می رسند.
- دیدگاه انفعالی به زندگی دارند.
- در مورد تجربه ها واکنش نداشته و یا هیجان واضحی را نشان نمی دهند.
- برای صمیمی شدن با مشکلاتی مواجه هستند.
- نسبت به خود کمرو و خجالتی اند.
- خیلی زود برنامه ها را برای تغییر دستکاری می کنند.
- در مورد جهت و اهدافی که باید دنبال کنند، تردید دارند.
- معمولا برای گرفتن مسئولیت تنبلی و یا بی اشتیاقی نشان می دهند.
- در تعهد داشتن مقاومت نشان می دهند.
درس های زندگی برای سفیدها
- احساس و درک خود را نسبت به خود، وظایف پیش رو و یا رفتار دیگران به صورت کلامی بیان کنید .
- به جای نادیده گرفتن مشکلات، به آنها اشاره کنید.
- باور داشته باشید یا نه، تضاد می تواند مفید واقع شود.
- به طور فعال مفهوم ضرورت را دنبال کنید.
- به طور فعالانه سعی کنید به جای انجام برنامه های که دیگران برای شما تعیین می کنند، برنامه های کاری خود را پیش ببرید.
- هنگامی که دیگران طالب(خواهان) به نظر می رسند، موضع خیلی تدافعی نگیرید.
- کمی ریسک کنید.
- سعی کنید رویاهای در طول روز خود را کنترل کنید تا زمان زیادی از وقتتان را برای انجام کار نگیرد.
زرد/ شوخ طبع: زردها به تفریحی انجام دادن کارها اهمیت می دهند و به خاطر لذت و سرگرمی کار می کنند. آنها شور و شوق و خوشبینی را ایجاد کرده و کاریزماتیک، خود انگیخته و اجتماعی محسوب می شوند.
|
انگیزه |
نیاز ها |
خواسته ها |
|
- خوب به نظر رسیدن (اجتماعی) - متوجه موضوعات شوند - ستایش شوند - تایید از سوی جمع |
- مخفی کردن عدم امنیت (کم) - شادی - آزادی - تجربه های لذت بخش |
محدودیت های زردها
- نیاز دارند که از لحاظ اجتماعی خوب به نظر برسند (اولویت بالا)
- غیر واقعی و بی مسئولیت هستند.
- اتکا به خود و خودبینی دارند.
- بی تعهد بوده و دمدمی مزاج هستند.
- زیاد صحبت می کنند و کمتر اقدام می کنند.
- ظاهری عمل کرده و اغلب به اوقات خوش علاقه دارند.
- برای این که محصول با کیفیتی خلق کنند تمایلی به تجربه چیزهای ناخوشایند ندارند.
- بی نظم هستند.
- در مکان های عمومی سرو صدا می کنند.
- در موفقیت های خود اغراق کرده و واقعیت های تلخ را نادیده می گیرند.
- نمی توانند با مسائل روبرو مقابله کنند.
درس های زندگی برای زردها
- بدانید که مشغول بودن به کاری الزاما به معنای اقدام هدفمند نیست.
- روزانه اهداف خاص را برنامه ریزی کرده و آنها را اولویت بندی کنید.
- به جای توجه به کارهای سرگرم کننده به کارهای های مهم تمرکز کنید.
- زمانی که بر روی وظیفه خاصی تمرکز کرده اید که باید در زمان معین انجام دهید، زمان بندی قابل دست یابی تعیین کنید و هنگام دست یابی و انجام آنها به خودتان پاداش سرگرمی بدهید.
- به تصویر بزرگ تر متعهد باشید.
- در خلاقیت های بی مورد تعادل برقرار کنید و به تعهدات تمرکز داشته باشید.
- برای کارهای پیش رو برنامه داشته باشید تا بتوانید به موقع آنها را تمام کنید.
- خوب گوش کنید تا برای اطلاعاتی که به شما ارائه داده اند صحبت های آن ها را قطع کنید.
مرجع مطلب سایت بسیار خوب تلنت یاب
https://talentyab.com/assessment/
ویژگیهای آندهای مس در صنعت آبکاری
علی اصغر شیخ بهایی کارشناس ارشد متالورژی
شرکت گلکار سپاهان
کیفیت سطح در آبکاری مس اسیدی و قلیایی غیر سیانیدی بستگی زیادی به کارآیی وکیفیت آندهای مسی دارد. برای آنکه یک آند مس مرغوب داشت می بایستی پارامتر هایی نظیر ترکیب شیمیایی ، اندازه ، شکل و چگونگی فرآیند متالورژیکی تولید را در نظر گرفت. به همین منظور در این قسمت بطور مختصر در مورد هر یک توضیحاتی ارائه می شود .
ترکیب شیمیایی
آندهای مسی با دو ترکیب شیمیایی خالص (عاری از اکسیژن) و فسفر دار تولید می شوند. آندهای مس خالص معمولا جهت آبکاری در وان های قلیایی و سیانوری مورد استفاده قرار می گیرند و دارای ترکیب شیمیایی مطابق جدول (1 ) هستند.[1]
جدول 1- آنالیز شیمیایی آند مس خالص
|
%O2 |
%Se |
%Sn |
%Cd |
%Bi |
%P |
%Ag |
%As |
%Sb |
%S |
%Fe |
%Ni |
%Zn |
%Pb |
%Cu |
|
0.005˂ |
0.0001˂ |
0.0002˂ |
0.0001˂ |
0.0001 |
0.0002 |
0.001˂ |
0.0001 |
0.0001˂ |
0.001 |
0.0003 |
0.0002 |
0.0001˂ |
0.0002 |
99.99 |
آندهای مس فسفردار که جهت آبکاری در وان های اسیدی مورد استفاده قرار می گیرند دارای ترکیب شیمیایی مطابق جدول (2) هستند. [1]
جدول 2- آنالیز شیمیایی آند مس فسفر دار
|
%P |
%Ag |
%As |
%Sb |
%S |
%Fe |
%Ni |
%Zn |
%Pb |
%Cu |
|
0.04-0.06 |
0.001˂ |
0.0001 |
0.0001˂ |
0.001˂ |
0.0003 |
0.0002 |
0.0001˂ |
0.0002 |
99.99 |
برای تولید هر یک از آندهای ذکر شده می بایستی از مس کاتدی یا مس خلوص بالا استفاده نمود چرا که استفاده از مس نا مرغوب موجب می شود که ناخالصی های موجود در آند افزایش یافته و این ناخالصی ها هنگام آبکاری در وان قرار گیرند و موجب آلودگی آن شوند که این موضوع باعث ایجاد عیب در پوشش نهایی و همچنین افزایش مصرف مواد بویژه مواد براقی خواهد شد .
خاطر نشان می سازد که در نشریه پوشش های سطحی شماره 5 ، بهار 1383 میزان فسفر جهت آندهای وان های مس اسیدی را 2/0تا 3/0درصد ذکر نموده است لیکن تعدادی از شرکت های آبکاری در ایران تمایل به ا ستفاده از آندهایی با 3/0 تا 5/0 درصد فسفر را دارند.
اندازه و شکل آند
آندهای مسی به شکل های تخت ، نیم مفتولی (ناگت) و ساچمه ایی با اندازه های متفاوت تولید می شوند (شکل1) .
آند تخت آند ناگت آند ساچمه ایی
شکل 1 – شکل های مختلف آند مس
باید توجه داشت که شکل و اندازه آند بر روی جریان کل داخل وان اثر می گذارد. آندهای با اندازه بزرگ در مقایسه با آندهای کروی کوچک یا ناگت دارای نسبت سطح به وزن کمتری هستند. همچنین باید به ابعاد سبد جهت قرارگیری آند و دانسیته جریان کاری در برابر جریان کل نیز توجه نمود.
پل زدن یکی از پدیده هایی است که در اثر عدم رعایت اندازه آند و سبد قرارگیری در آن بوجود می آید شکل(2) . به همین دلیل است که آندهای ناگت بزرگ تمایل زیادی برای تشکیل پل دارند. پل زدن به معنای تشکیل حفره در سبد آند به واسطه خوردگی غیر یکنواخت آندها می باشد. یک پل زمانی که قسمتی از یک آند خورده می شود تشکیل می گردد و این قسمت باقیمانده از آند تأثیر بسیار بدی بر روی عملکرد محلول و سایر تجهیزات آبکاری می گذارد. این حفره ها (پل ها) موجب غیر یکنواختی ضخامت پوشش و توزیع ضعیف فلز پوشش می شود. تماس پل با فلز سبد (تیتانیم) موجب گسترش نقاط گرم شده که می تواند باعث سوختگی سبد گردد. باید توجه داشت که در نتیجه کم بودن سطح آند، دانسیته جریان آند افزایش می یابد که موجب کاهش حل شدن آندها و سرانجام مصرف زیاد نمک می شود.
برای به حداقل رساندن پدیده پل زدن بهتر است که از آند و سبدهای مناسب استفاده نمود. [2]
آندها
سبد
حفره
پل
شکل 2- چگونگی پل زدن در سبد
تشکیل لجن
یکی از خصوصیات همه محلول های آبکاری مس تشکیل لجن است. لجن زمانی بوجود می آید که سطح سیاه شده آند یا فیلم چسبیده به آن سست و غیر چسبنده باشد. در این صورت این لایه از روی آند جدا شده و داخل کیسه یا محلول آبکاری قرار می گیرد. تشکیل لجن با افزایش دانسیته جریان آبکاری افزایش می یابد. تشکیل رسوبات ناهموار بویژه در ناحیه بالایی آند محصولاتی را تولید می کند که غیر قابل برگشت بوده و موجب افزایش مصرف آند و تشکیل لجن زیاد می شود که این موارد از نشانه های نامرغوب بودن آند است. باید توجه داشت که لجن موجب بسته شدن منافذ کیسه های آند می شود که بدنبال آن جریان در محلول کاهش یافته و آندها را پلاریزه کرده و ولتاژ حمام را افزایش می دهد. آندهایی که تنها از طریق ریخته گری تولید شده اند بدلیل ساختمان دانه بندی درشت و ترکیب شیمیایی غیر یکنواختی که دارند بهترین تولید کننده های لجن می باشند. [2]
ساختمان دانه ایی
چگونگی ساختمان دانه بندی در آند نقش بسیار مهمی در آبکاری دارد .آندهایی که تنها از طریق روش ریخته گری و بدون کنترل های لازم در حین انجماد تولید می شوند دارای ساختمان دانه ایی ناهمگون می باشند بطوریکه تجمعی از دانه های ریز و درشت همراه با ناخالصی های احتمالی درون ساختار آنها مشاهده می شود. شکل (3) .
شکل 3 – ساختمان میکروسکپی یک نمونه مس درشت دانه
آند هایی که عملیات ریخته گری و انجماد آنها کنترل شده باشد و سپس تحت عملیات کارمکانیکی نظیر نورد یا فورجینگ قرار گرفته و آنیل شده باشند دارای ساختمان یکنواخت و ریزی خواهند بود شکل (4) .
شکل 4 – ساختمان میکروسکپی یک نمونه مس ریز دانه
باید توجه داشت که مرزهای دانه مناطقی هستند که تفاوت فازی و ناهمگونی در آنجا بسیار است و اکثر بی نظمی های اتمی و نا بجایی ها و حفره های خالی در آن مناطق متمرکز شده اند. به همین دلیل بین دانه و مرز دانه اختلاف پتانسیل بوجود می آید که موجب بروز پدیده خوردگی غیر یکنواخت در آند می شود. باید توجه داشت اگر آندی دارای دانه های ریز و توزیع یکسانی باشد این اختلاف پتانسیل به حداقل خود رسیده و مشکلاتی نظیر توزیع غیریکنواخت پوشش، تشکیل لجن ناخواسته و حل شدن نامناسب آند به حداقل می رسند. تولید چنین آندی فقط از طریق انجام عملیات کار مکانیکی نظیر نورد، اکستروژن و یا فورجینگ بر روی شمش های ریخته گری شده امکان پذیر است. [1]
میزان فسفر
میزان فسفر موجود در آندهای مسی نقش بسیار مهمی در حمام های آبکاری اسیدی ایفا می کند. در واقع فسفر در آند به عنوان یک ممانعت کننده از خوردگی عمل کرده و این بدان مفهوم است که فسفر سرعت حل شدن آند را کاهش می دهد و به پایداری غلظت فلز مس در محلول آبکاری کمک می نماید.
اگر مقدار فسفر در آند از یک حدی بالاتر و یا کمتر باشد این مسئله بر روی حل شدن مس اثر می گذارد و در نتیجه موجب تشکیل لجن و ناهمواری سطح آبکاری شده می گردد. باید توجه داشت که افزایش لجن ، بازدهی جریان را کاهش می دهد و موجب افزایش پریودهای تمیز کاری کیسه های آند می گردد.
میزان بالای عناصر ناخالصی فلزی نیز می تواند بر روی خصوصیات رسوب اثر بگذارد بطوریکه با افزایش میزان لجن ناهمواری سطح نیز افزایش یافته و اغلب اوقات باعث تعویض کیسه آندها می گردد. این ناخالصی ها علاوه بر کاهش انعطاف پذیری آند که موجب شکست آن می شوند روی مصرف مواد براقی نیز تأثیر می گذارند.
همانطور که قبلاً نیز اشاره شد ناخالصی ها تمایل دارند که در مرز دانه ها قرار بگیرند بنابراین اگر فسفر در مذاب مس بخوبی حل نشود و بطور یکنواخت توزیع نگردد در مرز دانه ها تجمع یافته و اثر پذیری آن کم می شود. در اینجا باید اثر بسیار مهم اندازه دانه ها را نیز در نظر گرفت. آندهای با اندازه دانه ایی درشت نظیر آندهای ریختگی دارای توزیع غیر یکنواخت فسفر می باشند و علیرغم تشکیل پوشش سیاهرنگ بر روی آند در وان آبکاری لجن زیادی ایجاد می کنند. این آندها موجب تغییر در ضخامت پوشش آبکاری شده و حتی ممکن است که از وسط جدا شوند. در مقابل آندهای ریز دانه یا آندهای تولید شده توسط یکی از روش های نوردکاری، فورجینگ و یا اکستروژن علاوه بر توزیع یکنواخت فسفر در سرتاسر آند دارای یک لایه چسبنده سیاهرنگ بوده که موجب عدم حل شدن سریع مس در وان آبکاری می گردد. [1]
نتیجه گیری
عوامل زیر بر روی کیفیت آندهای مسی مؤثر می باشند :
1- خلوص مس
2- ریز دانه بودن
3- میزان فسفر محتوی
4- توزیع یکنواخت فسفر
مراجع
1-The Importance of High Quality Copper Anodes in Plating, Chuck Walker, CEO of Univertical Corp. ANGOLA,INDIANA,USA. Metal finishing, May 2012.P41, 42
2- Optimization of Copper Anode Performance , Govind Panjabi.
درج نام آبکاری در عنوان نمایشگاه رنگ
درج نام آبکاری در عنوان هفدهمین نمایشگاه رنگ و پوشش
با توجه به اینکه صنعت آبکاری زیر گروه کالایی نمایشگاه رنگ، رزین، پوشش های صنعتی و مواد کامپوزیت بوده و در شش سال گذشته کار آفرینان این صنعت در قالب پاویونی مستقل در نمایشگاه مذکور حضور یافته و در راستای پاسخگویی به انتظار مشارکت کنندگان نسبت به درج نام صنعت آبکاری در عنوان نمایشگاه و با
عنایت به پیگیری های به عمل آمده توسط برگزارکننده (شرکت بانیان امید)، سازمان توسعه تجارت نسبت به درج نام صنعت آبکاری در عنوان نمایشگاه موافقت نمود. بدین ترتیب عنوان کامل نمایشگاه امسال به شرح ذیل می باشد:
هفدهمین نمایشگاه بین المللی رنگ، رزین، پوشش های صنعتی، مواد کامپوزیت و صنعت آبکاری
انتخاب یک تست خوردگی پرسرعت
تست های خوردگی سریع معمولا برای تعیین عملکرد رضایت بخش استفاده میشود اگر یک پوشش/ترکیب بستر(فلز پایه) تولید میشود، حاصل از داده های آزمایش های انجام شده بر پوشش / ترکیب بسترمشابه است. هدف این است که در مدت زمان نسبتا کوتاهی مشخص شود که ظاهر یا عملکرد محصول بعد از چندین سال استفاده به چه صورت خواهد بود.
در معرض پیشامدهای پیچیده طبیعی قرار گرفتن که ممکن است درگیر چندین عامل که شامل شکل هندسی، نفوذ پذیری یا چسبندگی محصول خوردگی، میزان غبار آلودگی، ساییدگی یا خراش، فرکانس چربیگیری برقی، روشهای تمیزکاری، پاک کننده های شیمیایی، قرار گرفتن در معرض نور خورشید و تغییرات دمایی است. به این سبب، خیلی مهم است که انتخاب تست سریع حتی الامکان مشابه مکانیسم های خوردگی زندگی واقعی باشد. دستورالعمل های زیر برای کمک به انتخاب بهترین تست خوردگی سریع برای یک برنامه کاربردی، تهیه شده است.
مکانیسم ها ی خوردگی:
تولیدات پوشش فلزی در در طول عمر خدمات خود، خوردگی آنها، بر اساس دو مکانیسم انجام می پذیرد(1) الکتروشیمیایی (گالوانیک) و (2) واکنش شیمیایی
الکتروشیمیایی(گالوانیک)
خوردگی الکتروشیمیایی
خوردگی الکتروشیمیایی می تواند ناشی از تماس فلزهای غیر مشابه با یک الکترولیت باشد. این (خوردگی) به اثر باتری رایج است. اثرات زیان آور خوردگی گالوانیک زمانی رخ می دهد که فلز پایه از نظر الکتروشیمیایی خیلی فعالتر از پوشش محافظ باشد، یا وقتی که محیط خورنده حاوی یک فلزباشد، که فعالیت کمتری نسبت به فلزپایه و پوشش داشته باشد. الکترولیت(آب، محلول نمک، اسید و...) باید در تماس با هر دو فلز باشد تا این مکانیسم رخ دهد.
مثالهایی از استفاده مفید این مکانیسم خوردگی شامل گالوانیزه یا آبکاری برقی روی بر سطح فولاد است که روی فعالیت الکتروشیمیایی بیشتری نسبت به فولاد دارد و در مقایسه با فولاد در اولویت بیشتری برای خوردگی قرار دارد، زمانیکه در محیط خورنده الکترولیت قرار بگیرد فلز روی نسبت به فولاد در اولویت قرار دارد و خورده خواهد شد. این محافظت قابل تعمیم هست حتی اگر خراش های بزرگی برسطح فلز روی ایجاد وبه فولاد برسد. مثال دیگر نیکل دو لایه است. نیکل الکتروشیمیایی که شامل سولفور(2%) از افزودنی براقی است فعالتر از نیکل بدون سولفور است. یک سیستم دولایه شامل نیکل نیمه براق (بدون سولفور) به همراه نیکل براق است و بازده خوردگی گالوانیک آن نیکل براق دراولویت بیشتری نسبت به نیکل نیمه براق دارد، تولید محافظ خوردگی گالوانیک برای لایه دوم نیکل است و نتیجه آن تاخیر در خوردگی(افزایش مقاومت به خوردگی )فلز پایه است.
مکانیسم الکتروشیمیایی همچنین می تواند شامل یک تفاوت در مقدار اکسیژن در تماس با سطح نمونه ای که در حضور الکترولیت قرار گرفته است، باشد و دو فلز غیر مشابه لازم نیست. ناحیه ای از نمونه که کمبود اکسیژن دارد برای ناحیه ای که در تماس با مقدار اکسیژن بیشتری است، آندی شده است. منطقه آندی در الکترولیت حل می شود و یک حفره خوردگی ایجاد می کند. هیدروکسیدها در منطقه کاتدی(غنی از اکسیژن) رسوب می کنند.
تغییر فیزیکی غلظت اکسیژن مکانیسم سلولی نام های گوناگونی دارند
خوردگی درزی:
وقتی نمونه هایی با شکلهای هندسی پیچیده در تماس با مایعات خورنده( آب و محلول نمک ) باشند و مناطق تیز و فرورفته (منافذ) در سطح نمونه نسبت به مناطق دیگر نمونه به دلیل تفاوت انتشار در اکسیژن، با اکسیژن کمتر در تماس هستند. فلز داخل منافذ بصورت آندی انباشته میشود. بعنوان مثال شکاف بین سر پیچ یا پیچ، زمانی که با مهره یا دیگر سطوح بسته شده است ممکن است باشد.
خوردگی ساندویچی:
نقطه اتصال سطوح مسطح نسبت به سطوح خارجی آند میشوند متصل کننده آندی میشود. محصولات خوردگی تمایل به فشار دادن سطوح جدا ازهم دارند تا به هم متصل شوند.به عنوان مثال، اتصال بین پرچ ورقه های آلومینیومی دربرگیرنده بال هواپیما یا بدنه تابلو.
خوردگی Poultice :
خاک انباشته شده روی یک سطح قابل خوردگی به عنوان یک ضماد عمل می کند و نگهدارنده در برابر هزاران کیسه الکترولیت (آب و نمک و غیره ) بر روی سطح هستند. تفاوت درغلظت اکسیژن باعث خوردگی سطح می شود. یک مثال خاکی است که در سطح زیرین و چرخهای یک اتومبیل تجمع می کند.
خوردگی نخ مانند:
این نوع از خوردگی سلولی اکسیژن ویژه پوششهای آلی ( رنگها، رنگ لاکی و..)است که در معرض قلم چکش قرار دارند است. مناطق کنده کاری شده در تماس بیشتری با اکسیژن هستند نسبت به فلزی که با پوشش محافظت شده است. فلز پوشش داده شده که تا حدی خورده می شوند، هیدروکسیدهای ایجاد شده زیر رنگ رسوب می کنند و در حضور گرما باعث پریدن و کنده شدن پوشش میشود. زمانی که گرما کم باشد خطوط مستقیمی رویپوشش ایجاد میشود و وقتی دما متغیر منحنی باید خطوط ترک روی پوشش منحنی میشود.
استاندارد پوشش داکرومات بست و اتصالات ASTM F2833−11
استاندارد پوشش داکرومات بست و اتصالات ASTM F2833−11
مشخصات استاندارد برای پوششهای محافظ به خوردگی فسفات/روغن مورد استفاده بر روی بست دهنده ها و اتصالات
ASTM- F1137 – 11
بخش 1:
- این استاندارد مشخصات اساسی مورد نیاز برای چهار درجه حفاظت از خوردگی اتصال دهنده ها را در برمی گیرد. گرید A یک پوشش زینک فسفات بدون هیچگونه سیلد کاری اضافی است. گرید B شامل یک پوشش زینک فسفات با یک سیلد کاری خشک از جنس ترکیبات آلی است. گرید C و گرید D.
- این مشخصات در درجه اول برای اتصال دهنده هایی مانند مهره ها، گیره ها، واشرها، و دیگر اتصالات فولادی و غیر رشته ای که نیاز به حفاظت از خوردگی دارند، در نظر گرفته شده است.
- این پوشش ها می توانند بعنوان پوشش های تزئینی نیز مورد استفاده قرار بگیرند.
2- مراجع
B117Practice for Operating Salt Spray (Fog) Apparatus
F1470Practice for Fastener Sampling for Specified Mechanical Properties and Performance Inspection
3- طبقه بندی
3-1آمایش زینک فسفات و متعاقبا تاثیر حفاظت از خوردگی پوشش مطابق جدول 4 می تواند به چهار درجه تقسیم بندی شود.
4- اطلاعات دسته بندی شده
4-1 برای سفارش یک پوشش مطابق با این استاندارد باید اطلاعات زیر مورد توجه قرار بگیرد:
4-1-1 تعدادقطعات
4-1-2 گرید مورد نیاز (مطابق جدول 1)
4-1-3 و هرگونه مشخصات تکمیلی مطابق با توافق مشتری و فروشنده باید باشد
5- الزامات
5-1 ظاهر- به جز مواردی که بین خریدار و تولید کننده توافق شده است، رنگ پوشش محافظ برای گریدهای A، B، C و D خاکستری است.
و...
برای مطالعه ادامه استاندارد به سایت نویسنده مراجعه نمایید