آنالیز Au :

1. ml 20 نمونه از وان بردارید
2. 25 سی سی سولفوریک اسید غلیظ را تا ظاهر شدن دود سفید رنگ حرارت دهید
3. سپس خنک کنید
4. 10 سی سی هیدروژن پراکساید 30% اضافه کنید

5. تا ظاهر شدن دود سفید رنگ حرارت دهید
6. مجددا هیدروژن پراکساید اضافه کنید و محلول را حرارت دهید
7. این فرایند را تا انحلال کامل مواد اسفنجی تجمع یافته و شفاف شدن کامل محلول تکرار کنید
8. سپس محلول را خنک کنید
9. 100 سی سی آب مقطر به آن اضافه کنید
10. به مدت 5 دقیقه تا دمای 140 درجه فارنهایت حرارت دهید
11. محلول را صاف کرده رسوبات را با آب داغ شستشو دهید
12. سپس در آون 110 درجه سانتی گراد خشک کنید
13. بعد از سرد شدن در دسیکاتور توزین نمایید
14. برای محاسبه غلظت از فرمول زیر استفاده می شود:

(Au(g/L)=وزن رسوب طلا *50.0

نکات آنالیز:

- توجه: در فرمولهای فوق پارامترهای ml ,N, M به ترتیب عبارتند از:
- حجم مصرفی تیترانت= ml،
- مولاریته تیترانت= M
- نرمالیته تیترانت= N
- توجه: جهت تبدیل واحد ‏‎(oz/gal)‎‏ به ‏ml/L‏ عدد بدست آمده را در 7.8125 ضرب نمایید.‏
- توجه: جهت تبدیل واحد ‏‎(oz/gal)‎‏ به ‏g/L‎‏ عدد بدست آمده را در 7.5 ضرب نمایید.‏

ترجمه : تحقیق و توسعه جلاپردازان

مراجع و منابع: کتاب متال فنیشینگ 2013 Metal finishing

آنالیز Au :

1. ml 20 نمونه از وان بردارید
2. 25 سی سی سولفوریک اسید غلیظ را تا ظاهر شدن دود سفید رنگ حرارت دهید
3. سپس خنک کنید
4. 10 سی سی هیدروژن پراکساید 30% اضافه کنید
5. تا ظاهر شدن دود سفید رنگ حرارت دهید
6. مجددا هیدروژن پراکساید اضافه کنید و محلول را حرارت دهید
7. این فرایند را تا انحلال کامل مواد اسفنجی تجمع یافته و شفاف شدن کامل محلول تکرار کنید
8. سپس محلول را خنک کنید
9. 100 سی سی آب مقطر به آن اضافه کنید
10. به مدت 5 دقیقه تا دمای 140 درجه فارنهایت حرارت دهید
11. محلول را صاف کرده رسوبات را با آب داغ شستشو دهید
12. سپس در آون 110 درجه سانتی گراد خشک کنید
13. بعد از سرد شدن در دسیکاتور توزین نمایید
14. برای محاسبه غلظت از فرمول زیر استفاده می شود:

(Au(g/L)=وزن رسوب طلا *50.0

آنالیز NaCN یا KCN:

1. ml 5 نمونه از وان بردارید
2. 100 سی سی آب مقطر به آن اضافه کنید
3. 10 سی سی KI 10% به آن اضافه کنید
4. محلول را با AgNO3 0.1 مولار تیتر کنید
5. تا از یک ‏محلول ‏شفاف به ‏یک ‏محلول ‏کدر تغییر رنگ دهد
6. سپس برای بدست آوردن غلظت NaCN یا KCN از فرمول زیر استفاده کنید:

NaCN (oz/gal) = ml*2.614*N

KCN (oz/gal) = ml*3.743*N

آنالیزNa2CO3 یا K2CO3 :

1. ml 10 نمونه از وان بردارید
2. 100 سی سی آب مقطر به آن اضافه کنید
3. 35 سی سی محلول 10% Ba(NO3)2 به آن اضافه کنید
4. اجازه بدهید تا ته نشین شود سپس فیلتر کنید
5. دوبار با آب داغ شستشو دهید
6. رسوبات روی کاغذ صافی را به یک بشر منتقل کنید
7. 100 سی سی آب مقطر به همراه متیل اورانژ به آن اضافه کنید
8. محلول را با HCl 1.0 نرمال تیتر کنید
9. تا از نارنجی ‏به صورتی تغییر رنگ دهد
10. سپس برای بدست آوردن غلظت Na2CO3 یا K2CO3 از فرمول زیر استفاده کنید:

Na2CO3 (oz/gal) = ml*0.707*N

K2CO3 (oz/gal) = ml*0.921*N

نکات آنالیز:

- توجه: در فرمولهای فوق پارامترهای ml ,N, M به ترتیب عبارتند از:
- حجم مصرفی تیترانت= ml،
- مولاریته تیترانت= M
- نرمالیته تیترانت= N
- توجه: جهت تبدیل واحد ‏‎(oz/gal)‎‏ به ‏ml/L‏ عدد بدست آمده را در 7.8125 ضرب نمایید.‏
- توجه: جهت تبدیل واحد ‏‎(oz/gal)‎‏ به ‏g/L‎‏ عدد بدست آمده را در 7.5 ضرب نمایید.‏
- برای تهیه AgNO3 1 نرمال ، 17.0 گرم AgNO3 در یک لیتر آب مقطر حل کنید.
- برای تهیه HCl0 نرمال، 89 سی سی HCl 36% در یک لیتر آب مقطر حل کنید.
- برا تهیه KI 10% باید 100 گرم KI را در یک لیتر آب مقطر حل کنید.
- برای تهیه متیل اورانژ،1.0 گرم متیل اورانژ (نمک سدیمی) در 1 لیتر آب مقطر حل کنید.
- برای تهیه محلول ‏‏10% ‏‏Ba(NO3)2‎، ‏‎10‎‏ گرم ‏‏Ba(NO3)2‎‏ را در 100 سی سی آب مقطر حل کنید.‏

ترجمه : تحقیق و توسعه جلاپردازان

مراجع و منابع: کتاب متال فنیشینگ 2013 Metal finishing

نشریه پیام آبکار – بهار ۱۳۹۵

بررسي درصد يکنواختي پوشش طلا در درجه حرارت و دانسيته جريان ثابت و مقاومت خوردگي پوشش آن با آزمون خوردگي H2S بر روي رينگ آلياژ يوتکتيک Bi-45%wtPb

تهيه و تنظيم:

علي اكبر باباكوهي اشرفي

دانشجوي كارشناسي ارشد شناسايي و انتخاب مواد

دانشكده مهندسي مواد دانشگاه سمنان

علي حبيب الله زاده

دانشيار دانشكده مهندسي مواد- دانشگاه سمنان

حسين محمدي

کارشناس ارشد شناسايي و انتخاب مواد- دانشگاه صنعتي اميرکبير

بهروز قاسمي

استاديار دانشكده مهندسي مواد-دانشگاه سمنان

ابتدا نمونه هايي از جنس آلياژ يوتكتيك Bi-wt%45Pb و به شكل رينگ تهيه شدند و با كمك فرآيند آبكاري طلا-نقره-مس بر روي سطح آنان عمليات آبكاري انجام شد و سپس درصد يكنواختي پوشش طلا در دانسيته هاي جريان متفاومت در درجه حرارت ثابت60 درجه سانتيگراد و مدت زمان14 دقيقه با حداكثر ضخامت 14 ميکرون آبكاري طلا بررسي شد. در مرحله بعدي نمونه هاي رينگ در محدوده درجه حرارت20 الي70 درجه سانتيگراد با دانسيته جريان ثابت 0.7 Amp/dm2 در مدت زمان14 دقيقه ثابت با حداكثر ضخامت 14 ميکرون آبكاري طلا شدند. عامل درصد يكنواختي پوشش (ميزان توزيع پوشش طلا در واحد سطح كه باعث افزايش براقيت پوشش طلا شود) براي بررسي كيفيت پوشش طلا تعريف گرديد و نتايج درصد يكنواختي پوشش بر حسب دانسيته هاي جريان با ميكروسكوپ نوري مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج داده هاي حاصل از اين بررسي ها نشان دادند كه ماكزيمم يكنواختي پوشش در دانسيته جريان هاي (0.8-0.7) amp/dm2 و در درجه حرارت60 درجه سانتيگراد بدست مي‌آيد و با افزايش درصد يكنواختي پوشش طلا بر روي سطح، مقاومت خوردگي پوشش در محيط گازي H2S بالا مي رود.

تركيب اصلي آلياژهاي يوتكتيك فلزBi مي باشد كه فلزي با دانسيته بالا و با دانه بندي درشت است.آلياژ يوتكتيك Bi-45%wtPb با علامت بين الملي LOW 255 داراي نقطه ذوب مي باشد. دانسيته آن تقريباً برابر با است.[1] براي افزايش مقاومت به خوردگي اين آلياژها در مقابل عوامل خورنده محيطي از پوشش هاي محافظ استفاده مي گردد. تركيب هاي اصلي آلياژ يوتكتيك بيسموت و سرب مي باشد كه اين دو فلز نسبت به آلودگي هاي محيطي حساس مي باشند و همواره يك لايه اكسيدي ( و ) بر روي سطح آن تشكيل مي شود‌. [2] اين لايه هاي اكسيدي، شرايط اعمال پوشش هاي محافظ را بر روي سطح آلياژ بسيار مشكل مي سازد. بنابراين با يك عمليات مقدماتي آماده سازي سطحي، سطح آلياژ آماده آبكاري مي‌گردد. براي حذف چربي ها محلول هاي چربيگيري استفاده مي‌شود و سپس براي بر طرف نمودن اكسيدهايي سطحي كه به محض تماس اين آلياژ با محيط تشكيل مي شوند از يك مرحله اسيد شويي كمك گرفته مي شود. اين محلول عمليات اچ سطحي و برطرف نمودن اكسيدهاي آن را همزمان انجام مي دهد. بايد بعد از اسيد شويي، از پوشش واسطه اي براي ايجاد اتصال پوشش طلا بر روي رينگ آلياژ يوتكتيك Bi-45%wtPb استفاده نمود. اين پوشش واسطه ، پوشش پيش مس سيانوري مي باشد. براي بالا رفتن ميزان چسبندگي و يكنواختي بهتر كيفيت بهتر پوشش طلا از يك لايه مياني ديگر استفاده گرديد و با اعمال يك لايه پوشش مياني سيانوري نقره بين پوشش مس و طلا، پوشش نهايي با كيفيت و براقيت بالا بدست آمد. براي ساخت تركيب حمام سيانوري طلا از طلاي خالص، اسيد نيتريك، اسيد كلريدريك، آمونياك، كربنات سديم، سيانيد سديم، دي پتاسيم فسفات و كربنات سديم استفاده گرديد[3]. يكي از عوامل اصلي ايجاد پوشش براق در محلول هاي سيانوري آبكاري طلا درجه حرارت محلول مي باشد كه تاثير بسزايي در تشكيل رسوب يكنواخت بر روي سطح مي باشد. هر چه سطح از آماده سازي و صافي سطح بالايي برخوردار باشد ميزان يكنواختي پوشش و براقيت آن افزايش مي يابد. همچنين مي توان با تغيير دانسيته جريان مورفولوژي رسوب و يكنواختي توزيع آن را تحت كنترل در آورد. هدف از مطالعه حاضر بررسي درصد يكنواختي پوشش طلا با تغيير دانسيته جريان در درجه حرارت ثابت C°60 و در دانسيته جريان ثابتamp/dm2 0.7و ارتباط درصد يكنواختي پوشش با مقاومت خوردگي در محيط گازي H2S مي باشد. با كمك ميكروسكوپ نوري ارتباط يكنواختي پوشش طلا با درجه حرارت و دانسيته جريان، شكل رسوب طلا و مقاومت خوردگي آن در محيط گازي H2S مورد بررسي قرار گرفت. در اين تحقيق سعي شده است با كنترل درجه حرارت و دانسيته جريان اعمالي به محلول سيانوري طلا پوشش هاي يكنواخت، براق و با مقاومت خوردگي بالا تهيه شوند.

مواد و روش تحقيق

ابتدا 24 نمونه رينگ از جنس آلياژ يوتكتيك Bi-wt%45Pb (شكل1) تهيه شدند و با كمك فرآيند آبكاري طلا- نقره - مس بر روي سطح آنان عمليات آبكاري انجام شد. براي آبكاري طلا-نقره-مس بر روي رينگ هاي آلياژ يوتكتيك Bi-45wt%Pb ابتدا عمليات چربيگيري انجام شد. براي رفع چربي سطحي از محلول چربيگيري مخلوط اتانول و پر كلرات اتيلن (1:3) استفاده شد. سپس براي حذف سريع اكسيد هاي سطحي كه به محض تماس اين فلز با محيط تشكيل مي شوند يك محلول اسيدي شامل اسيدنيتريك، اسيد استيك و آب اكسيژنه (2:2:1) تهيه شد كه همزمان عمليات اچ سطحي و برطرف نمودن اكسيدها را انجام مي دهد. بعد از عمليات اسيد شويي، پوشش طلا بر روي سطح آلياژ اعمال گرديد. براي ساخت تركيب حمام سيانوري طلا از طلا خالص، اسيد نيتريك، اسيد كلريدريك، آمونياك، كربنات سديم، سيانيد سديم، دي پتاسيم فسفات و كربنات سديم استفاده گرديد. جنس آند مورد استفاده در محلول سيانوري گرم طلا، ورق فولادي از جنس فولاد ضد زنگ 301 مي باشد. از يك هيتر مگنت برقي براي هم زدن و گرم نمودن همزمان محلول طلا استفاده شد. با كمك يك ترمومتر الكتريكي با دقت ثبت تغييرات دمايي
C°0.01 ± ، دماي محلول اندازه گيري شد. محلول سيانوري طلا در داخل يك بشر يك ليتري تهيه گرديد. قطعات در داخل محلول طلا با كمك بك دستگاه مكانيكي به مجموعه قطعات گرفته شده در داخل محلول، يك حركت رفت و برگشتي داده شد. با كمك يك ركتي فاير ديجيتالي با تغيرات ولتاژي از صفر تا 2.8 ولت استفاده گرديد. با كمك اين ركتي فاير قابليت اعمال جريان به صورت 2 رقم اعشار به محلول و كنترل دقيق تر آن بر روي محلول سيانوري ايجاد شد. ابتدا 24 عدد رينگ آلياژ يوتكتيك Bi-45%wtPb انتخاب شدند و سپس براي بررسي درصد يكنواختي پوشش طلا، دانسيته جريان هاي (amp/dm2 (0.1-1.25 تحت درجه حرارت 60 درجه سانتيگراد و مدت زمان آبكاري14 دقيقه با حداكثر ضخامت14 ميکرون براي تهيه پوشش طلا اعمال شدند. در مرحله بعدي10 نمونه ديگر از رينگ هاي مذكور در محدوده درجه حرارت 20 الي70 سانتيگراد با دانسيته جريان ثابت0.7amp/dm2 و مدت زمان آبكاري14 دقيقه باحداكثر ضخامت14 ميکرون آبكاري طلا شدند. در اين تحقيق عامل درصد يكنواختي پوشش (ميزان توزيع پوشش طلا در واحد سطح كه باعث افزايش براقيت پوشش طلا شود) براي بررسي كيفيت پوشش طلا تعريف گرديد و نتايج درصد يكنواختي پوشش بر حسب دانسيته هاي جريان و درجه حرارت هاي متفاوت با كمك ميكروسكوپ نوري مورد بررسي قرار گرفت. يكي از آزمايش هاي بررسي مقاومت به خوردگي پوشش طلا انجام آزمون خوردگي در محيط گازي دي سولفيد هيدروژن(H2S) مي باشد[4]. 7 نمونه رينگ آلياژ يوتكتيك Bi-45%wtPb، تقريباً 2,4,6,8,10,12,16 ميكرومتر پوشش طلا و تقريباً 3 ميكرن پوشش پيش نقره و تقريباً 2 ميكرون پوشش پيش مس داده شدند. ضخامت هريك از نمونه ها بعد از اعمال پوشش طلا با كمك يك دستگاه ضخامت سنج ديجيتالي اندازه گيري شد. سپس هر يك از آنان در داخل محفظه حاوي گاز فوق گذاشته شد و به ازاي هر 6 ساعت مورد بازبيني ظاهري قرار گرفتند.

نتايج و بحث

الف) بررسي درصد يكنواختي و شكل پوشش طلا بر روي سطح رينگ آلياژ يوتكتيك Bi-45%wtPb

براي بررسي درصد يكنواختي و شكل پوشش طلا بر روي سطح رينگ آلياژ يوتكتيك Bi-45%wtPb، از دانسيته جريان هاي
amp/dm2 (0.1-1.25) در درجه حرارت ثابت استفاده شد(جدول1). با كمك اطلاعات موجود در جدول1، نمودار درصد يكنواختي پوشش طلا با دانسيته جريان در درجه حرارت ثابتC°60 بدست آمد.(شكل2)

به منظور درك بهتر ارتباط درصد يكنواختي پوشش طلا بر روي سطح رينگ تصاوير ميكروسكوپ نوري تهيه گرديد (شكل 3). تصاوير ميكروسكوپ نوري از لايه هاي طلا- نقره- مس در دانسيته جريان هاي به ترتيب(0.7-0.75)amp/dm2كه ماكزيمم يكنواختي پوشش در آن مشاهده شده تهيه گرديد (شكل4).

نتايج نشان مي دهد كه ماكزيمم يكنواختي پوشش در دانسيته جريان هاي (0.7-0.8)amp/dm2 بدست مي آيد.عوامل موثر يكنواختي پوشش طلا بر روي سطوح ميزان يكنواختي سطح، درجه حرارت و دانسيته جريان محلول آبكاري طلا مي باشند. هر چه سطح از آماده سازي و صافي سطح بالايي برخوردار باشد ميزان يكنواختي پوشش و براقيت آن افزايش مي يابد[3]. نتايج درصد يكنواختي پوشش طلا بر حسب دانسيته جريان در شكل(2) آمده است. مشاهده مي شود كه در ابتدا درصد يكنواختي پوشش با دانسيته جريان پائين، كم مي يابد. به تدريج با افزليش دانسيته جريان ميزان رسوب طلا و در نتيجه يكنواختي توزيع آن بر روي سطح رينگ افزايش مي يابد و با افزايش ميزان رسوب طلا، براقيت پوشش افزايش مي يابد. اين حالت ادامه پيدا مي نمايد تا جائيكه در يك محدوده دانسيته جريان(0.7-0.8 amp/dm2) درصد توزيع و يكنواختي پوشش به يك مقدار ثابتي مي رسد(شكل4) كه در اين محدوده دانسيته جريان، بيشترين براقيت بعد از پوشش دهي حاصل مي شود. با افزايش دانسيته جريان به بيشتر از اين مقدار دوباره درصد يكنواختي پوشش كاهش مي يابد و همچنين براقيت پوشش نهايي طلا، كاهش مي يابد كه اين تغييرا ت در شكل (3) نشان داده شده است. همانطوريكه در شكل(5) مشاهده مي‌شود به ترتيب از شكل هاي (a) الي (f) در دانسيته جريان هاي پايين، اندازه دانه رسوبات طلا ريز تر و توزيع آنان بر روي سطح يكنواخت تر مي باشد بطوريكه در دانسيته هاي بالاتر جريان به تدريج درصد توزيع افزايش مي يابد و بنابراين يكنواختي بيشتري از نشست رسوب طلا مشاهده مي شود. با افزايش دانسيته جريان ميزان رسوب طلا در بعضي مناطق بيشتر مي گردد و با درشت شدن دانه هاي رسوب طلا را به دنبال دارد و در نتيجه دوباره يكنواختي توزيع و براقيت پوشش طلا كاهش مي يابد.

علي رغم اينکه مي توان با افزايش زمان آبکاري ضخامت پوشش را افزايش داد ولي مورفولوژي و ساختار رسوب هاي حاصل از زمان هاي بالاي آبكاري، باعث تشكيل رسوب هايي دانه درشت و خشن مي شود و رسوب ها به صورت غير يکنواخت و تجمعي در نواحي خاص بر روي سطح رينگ آلياژ يوتكتيك Bi-wt%45Pb رسوب مي نمايند. در ضخامت هاي بالا رسوبات دانه درشت و خشن مي شوند.

ب) ارتباط تغييرات ضخامت پوشش طلا با درجه حرارت در دانسيته جريان ثابت 0.7amp/dm2 و زمان ثابت زمان آبكاري14 دقيقه با حداكثر ضخامت14µm.

در اين بخش ارتباط تغييرات ضخامت پوشش طلا با درجه حرارت در دانسيته جريان ثابت0.7 amp/dm2 و زمان ثابت آبكاري14minو با حداكثر ضخامت 14 ميکرون بررسي شد.10 نمونه رينگ آلياژ Bi-wt%45Pb انتخاب شدند و بعد از چربيگري و اسيد شويي درجه حرارت20 الي70 سانتيگراد با دانسيته جريان فوق آبكاري طلا شدند. آزمايشها نشان دادند كه با افزايش درجه حرارت20 الي70 سانتيگراد تغييرات ضخامت پوشش اعمالي متغيري را مشاهده مي شود.(شكل6). نتايج ارتباط تغييرات ضخامت پوشش طلا با درجه حرارت نشان دادند كه با افزايش درجه حرارت از20 الي70 سانتيگراد ضخامت پوشش ابتدا افزايش و سپس كاهش مي نمايد. با افزايش درجه حرارت، ضخامت رسوب طلا يك شيب صعودي را طي مي نمايد و اين افزايش ضخامت تا درجه حرارت60 سانتيگراد ادامه مي يابد، بطوريكه بالاترين ضخامت رسوب طلا (14 ميکرون) در اين درجه حرارت اندازه گيري شده است. با افزايش درجه حرارت منحني با كاهش ضخامت رسوب همراه مي باشد. با توجه به اينكه در اين آزمايش سعي شده است كه كليه شرايط فوق در ضمن پوشش دهي ثابت نگه داشته شود به نظر مي رسد كه عامل اصلي بروز اين پديده بالارفتن غلظت محلول در اثر تبخير سطحي آب محلول مي گردد. با توجه به رفتار محلول سيانوري طلا از درجه حرارت محيط تا درجه حرارت مي توان نتيجه گرفت كه بالاترين يكنواختي و راتدمان پوشش دهي در زمان ثابت در داخل محلول سيانوري طلا در اين درجه حرارت مي باشد و با افزايش درجه حرارت با گذشت زمان راندمان نشست رسوب پايين مي آيد و در نتيجه ضخامت رسوب طلا كاهش مي يابد.

ج) مقاومت خوردگي در محيط گازي دي سولفيد هيدروژن (H2S)

يكي از آزمايشهاي بررسي مقاومت خوردگي پوشش طلا، انجام آزمايش خوردگي در محيط گازي سولفيد هيدروژن(H2S)مي باشد.[4] بعد از قرارگيري7 نمونه رينگ آلياژ يوتكتيكBi-45%wtPb، در داخل محفظه حاوي گاز دي سولفيد هيدروژن(H2S) و بازبيني ظاهري به ازاي هر 6 ساعت مورد نشان دادند که با توجه به ضخامت پوششها، لكه هاي تيره رنگ بر روي سطح رينگ‌ها از 40 الي200 ساعت ظاهر مي شوند(شكل9). زمان شروع اولين خوردگي مشاهده رنگ تيره بعد از خورده شدن پوشش طلا مي باشد. با كمك ميكروسكوپ نوري تصويري از نمونه آبكاري شده با دانسيته جريان ثابت0.7 amp/dm2 و زمان آبكاري14 دقيقه تهيه شد. مطابق با شكل(8) مشاهده مي شود كه سطح پوشش از تخلخلهاي بسيار ريزي برخوردار مي باشد. آزمايش بررسي مقاومت به خوردگي پوشش طلا در محيط گازي دي سولفيد هيدروژن (H2S) نشان داد كه با افزايش زمان پوشش دهي طلا بر روي سطح رينگ آلياژ Bi-wt%45Pb ضخامت پوشش طلا افزايش مي يابد و با بالا رفتن ضخامت پوشش طلا، مقاومت به خوردگي در محيط گازي دي سولفيد هيدروژن (H2S) در يک دانسيته جريان ثابت0.7 amp/dm2 و زمان آبكاري 14دقيقه افزايش مي يابد(شکل7). لازم به ذكر است كه نتايج نشان دادند که تنها عامل افزايش مقاومت به خوردگي در مقابل گاز دي سولفيد هيدروژن(H2S)، افزايش ضخامت پوشش طلا نمي باشد بلكه ارتباط مستقيمي با تشکيل يکنواخت لايه طلا بر روي سطح دارد، يعني هر چه پوشش نهايي طلا به صورت يکنواخت تر بر روي سطح رينگ مورد نظر رسوب نمايد، زمان مقاومت خوردگي در اين آزمون افزايش مي يابد(شكل9). تصاويري ميكروسكوپي نشان دادند كه همواره بر روي سطح عدم يكنواختي پوشش سطحي مشاهده مي شود و سطح پوشش دهي طلا با تخلخل و حفره هاي سطحي همراه مي باشد(شكل7). با توجه به وجود اين مناطق در لايه هاي سطحي، نفوذ گاز دي سولفيد هيدروژن(H2S) آسان تر مي شود و بنابراين اين مناطق آسيب پذير تر مي باشند و سريع تر از مناطق ديگر شروع به خوردگي مي نمايند. نتايج آزمايش مقاومت خوردگي نيز وجود لكه هاي تيره رنگ در اينگونه مناطق را تائيد مي نمايد كه اين رنگ تيره به خاطر واكنش گوگرد گاز amp/dm2 با پوشش زير لايه طلا (پيش نقره) مي باشد(شكل8).

نتيجه گيري

مي توان با افزايش زمان پوشش دهي ضخامت پوشش طلا و در نتيجه مقدار وزني آن را افزايش داد ولي مورفولوژي و ساختار رسوب هاي حاصل دانه دانه و خشن مي باشند و رسوبها به صورت غير يکنواخت و دانه درشت بر روي سطح رينگ آلياژ Bi-wt%45Pb رسوب مي نمايد.

بيشترين يكنواختي و براقيت پوشش طلا در درجه حرارتC° 60 و دانسيته جريان0.7amp/dm2 حاصل مي شود.

زمان مقاومت به خوردگي با بالا رفتن ضخامت پوشش بر روي سطح رينگ آلياژ Bi-wt%45Pb، در يک دانسيته جريان ثابت0.7amp/dm2 و در درجه حرارتC° 60 افزايش مي يابد.

افزايش زمان پوشش دهي باعث ضخيم تر شدن پوشش طلا مي گردد و اين عامل زمان مقاومت خوردگي پوشش طلا را افزايش مي دهد.

برای اشنایی بیشتر با ارسال کننده مقاله به سایت نشریه پیام آبکار مراجعه نمایید

کلیک کنید

انجمن آبکاری	جهاد دانشگاهی شریف	پوششهای  صنعتی

دوره تخصصی و کاربردی آبکاری طلا (تزئینی و صنعتی)- جهاد دانشگاهی شریف

جهاد دانشگاهی شریف با همکاری نشریه  پوشش های صنعتی و انجمن آبکاری برگزار میکند

هدف از برگزاری دوره:

آبکاری طلا بصورت تزیینی یکی از پرمصرف ترین فرایندهای آبکاری در گذشته بوده است. هم اکنون نیز آبکاری طلا بصورت صنعتی در صنایع مختلف از جمله مخابرات و الکترونیک مورد مصرف و توجه ویژه است. هدف از برگزاری این دوره، آموزش فرایند با تمرکز بر ساخت محلولها می باشد.

محتوای دوره:

• چرا از طلا استفاده می کنیم
• تاریخچه آبکاری طلا
• انواع روشهای آبکاری طلا
• آبکاری طلای سیانوری
• روش ساخت سیانید طلا
• آبکاری طلا تزیینی
• آبکاری طلا صنعتی
• کنترل فرایند آبکاری طلا
• رفع عیب محلولهای طلای سیانوری
• استاندارد آبکاری طلا
• پرسش و پاسخ

قابلیت‌های کسب شده پس از طی دوره:

شرکت کنندگان پس از طی این دوره با فرایند آبکاری طلا آشنا شده و می توانند محلولهای طلای سیانوری را بسازند.

پیش‌نیاز دوره:          آشنایی با آبکاری 

مدت دوره:         یک روزه - 8 ساعت

هزینه دوره:     (شامل: حضور در دوره+ ناهار+ پذیرایی+ پکیج اهدایی+گواهینامه معتبر از مرکز آموزش جهاد دانشگاهی صنعتی شریف)

 شماره تماس جهت کسب اطلاعات بیشتر:     22321817- 22874342               نمابر: 22740878

تماس با انجمن آبکاری 44842240

پوشش های فلزی- روش های آزمون برای پوشش طلا و آلیاژهای طلای ایجاد شده به روش الکتریکی

قسمت ششم : اندازه گیری وجود نمک های باقیمانده

(شماره : 6-8720)

کمیسیوناستاندارد" پوششهایفلزی– روشهایآزمونبرایپوششطلاو آلیاژهایطلایایجادشدهبهروشالکتریکی

قسمتپنجم– آزمونهایچسبندگی"

برای مطالعه کامل متن از سایت نویسنده لطفا کلیک کنید

کمیسیوناستاندارد" پوششهایفلزی– روشهایآزمونبرایپوششطلاو آلیاژهایطلایایجادشدهبهروشالکتریکی

قسمتپنجم– آزمونهایچسبندگی"

اعضای دویست و چهل و ششمین اجلاسیه کمیته ملی استاندارد

مکانیک و فلزشناسی

برای مطالع کامل مقاله در سایت نویسنده لطفا کلیک کنید

کمیسیوناستاندارد" پوششهایفلزی– روشهایآزمونبرایپوششطلاو آلیاژهایطلایایجادشدهبهروشالکتریکی

قسمتپنجم– آزمونهایچسبندگی"

اعضای دویست و چهل و ششمین اجلاسیه کمیته ملی استاندارد

مکانیک و فلزشناسی

پیشگفتار

استاندارد" پوشش­هایفلزی– روشهایآزمونبرایپوششطلاوآلیاژهایطلایایجادشدهبهروش الکتریکی - قسمتپنجم– آزمونهایچسبندگی" کهتوسطکمیسیونهایمربوطتهیهوتدوینشدهودر دویستوچهلوششمینجلسهکمیتهملیاستانداردمکانیکوفلزشناسیمورخ10/7/85 موردتصویبقرار گرفتهاست،اینکبهاستنادبندیکماده 3 قانوناصلاحقوانینومقرراتمؤسسهاستانداردوتحقیقات صنعتیایرانمصوببهمنماه1371بعنواناستانداردملیایرانمنتشرمیشود.

برایحفظهمگامیوهماهنگیباتحولاتوپیشرفتهایملیوجهانیدرزمینهصنایع،علوموخدمات، استانداردهایملیایراندرمواقعلزومتجدیدنظرخواهدشدوهرگونهپیشنهادیکهبرایاصلاحیاتکمیلاین استانداردهاارائهشود،درهنگامتجدیدنظردرکمیسیونفنیمربوطموردتوجهقرارخواهدگرفت . بنابراینبا مراجعهبهاستانداردهایایرانبایدهموارهازآخرینتجدیدنظرآنهااستفادهکرد.

درتهیهوتدوینایناستانداردسعیشدهاستکهضمنتوجهبهشرایطموجودونیازهایجامعه،درحد امکانبینایناستانداردواستانداردملیکشورهایصنعتیوپیشرفتههماهنگیایجادشود.

منبعومأخذیکهبرایتهیهایناستانداردبهکاررفتهبهشرحزیراست :

1- ISO 4524/5: 1985 – Metallic coatings – Test methods for electrodeposited gold and gold alloy coatings – Part 5: Adhesion tests

پوشش های فلزی- روش های آزمون برای پوشش طلا و آلیاژهای طلای ایجاد شده به روش الکتریکی

قسمت پنجم- آزمون های چسبندگی

1-هدف و دامنه کاربرد

این استاندارد روش هایی را برای ارزیابی کیفی میزان چسبندگی پوشش الکتریکی طلا و پوشش های آلیاژی طلا برای امور مهندسی، تزیینی و حفاظت سطوح ارائه می دهد.

یادآوری: روش های دیگری که در این خصوص بیان شده اند مانند پوشش های فلزی روی مواد فلزی پوشش های رسوبی ایجاد شده به روش شیمیایی و با روش الکتریکی هم شرحی بر آزمون های چسبندگی دارند.

2-مراجع الزامی

مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن استاندارد به آنها ارجاع داده شده است. بدین ترتیب آن مقررات جزئی از این استاندارد محسوب می شود.

در مورد مراجع دارای تاریخ چاپ  و / یا تجدید نظر، اصلاحیه ها و تجدید نظرهای بعدی این مدارک مورد نیاز نیست. معهذا بهتر است کاربران ذینفع این استاندارد امکان کاربرد آخرین اصلاحیه ها و تجدید نظر های مدارک الزامی زیر را مورد بررسی قرار دهند. در مورد مراجع بدون تاریخ چاپ و / یا تجدید نظر، آخرین چاپ و / یا تجدید نظر آن مدارک الزامی ارجاع داده شده مورد نظر است.

استفاده از مراجع زیر برای کاربرد این استاندارد الزامی است:

1- استاندارد ملی ایران 3374: سال 1372- روش های آزمون سطوح آبکاری شده جهت مصارف تزئینی

2- استاندارد ملی ایران 3269: سال 1371- ویژگی های آبکاری طلا برای مقاصد تزئینی روی سطوح فلزی

3-ISO 2819-Metallic coatings on metallic substrates – Electrodeposited and chemically deposited coatings – Review of methods available for testing adhesion.

3-آزمون صیقل دادن[2]

با استفاده از یک قلم فولادی سخت و نوک تیز، مربعی به ضلع 2 میلیمتر بر روی منطقه آزمون رسم کنید. با یک ضربه فشار کافی برای بریده شدن پوشش از فلز پایه ایجاد کنید.

سپس سمت چسبنده یک نوار چسب (یا ماده چسبنده غیرقابل انتقال یا ماده شیمیایی سلولزی) را که مقدار چسبندگی آن بین 9/2 تا 1/3 نیوتون بر سانتیمتر از ضخامت باشد، را روی صفحه تحت آزمون قرار داده و با انگشت فشار دهید تا به سطح بچسبد. مراقب حباب های هوای اضافی باشید.

بعد از گذشت 10 ثانیه نوارچسب را با کشیدن در جهت عمودی از سطح نمونه جدا کنید.

سطح مورد آزمایش را برای مشخص شدن میزان ماده پوششی جدا شده با یک ذره بین چشمی روشن و با بزرگنمایی 8 × یا 4 × آزمون کنید.

5- آزمون شوک حرارتی[4]

نمونه را در یک دستگاه آزمون خمش با شعاع خمیدگی 4 میلی متر (یا توسط گیره ای با اعمال نیرو در حد توان) تا زاویه 90 درجه خم کنید و سپس به موقعیت اولیه برگردانید.

پوشش را برای تعیین میزان تورم و یا پوسته شدن با یک ذره بین چشمی روشن و با بزرگنمایی  8 × یا 4 × آزمون کنید.

7- گزارش آزمون

گزارش آزمون باید دارای آگاهی های زیر باشد:

7-1 روش مورد استفاده، طبق استاندارد ملی ایران به شماره 5-8720

7-2 نتایج آزمون یا آزمون های انجام شده

7-3 هر مورد غیر معمولی که در بین آزمون اتفاق افتاده باشد.

7-4 انجام هر عملی در محدوده این استاندارد که به آن اشاره نشده باشد

7-5 تاریخ انجام آزمون

7-6 مشخصات آزمایشگاهی که نمونه جهت تجزیه به آنجا ارسال می شود.

7-7 نام و نام خانوادگی و امضا آزمایش کننده

7-8 هر اطلاعات مناسب دیگری که مشتری در خواست کرده باشد

پوشش های فلزی- روش های آزمون برای پوشش طلا و آلیاژهای طلای ایجاد شده به روش الکتریکی

قسمت 1- اندازه گیری ضخامت پوشش

(شماره استاندارد 1-8720(

آشنایی با موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران

موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران به موجب قانون، تنها مرجع رسمی کشور است که عهده دار وظیفه تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی (رسمی ) می باشد.

تدوین استاندارد در رشته های مختلف توسط کمیسیون فنی مرکب از کارشناسان موسسه،صاحب نظران مراکز و موسسات علمی، پژوهشی، تولیدی و اقتصادی آگاه و مرتبط با موضوع صورت می­گیرد. سعی بر این است که استانداردهای ملی، در جهت مطلوبیت ها و مصالح ملی و با توجه به شرایط تولیدی، فنی و فن­آوری حاصل از مشارکت آگاهانه و منصفانه صاحبان حق و نفع شامل: تولیدکنندگان، مصرف کنندگان، بازرگانان، مراکز علمی و تخصصی و نهادها و سازمان های دولتی باشد. پیش نویس استانداردهای ملی جهت نظرخواهی برای مراجع ذینفع و اعضای کمیسیون های فنی مربوط ارسال می­شود و پس از دریافت نظرات و پیشنهادها در کمیته ملی مرتبط با آن رشته طرح و در صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی (رسمی) چاپ و منتشر می­شود.

پیش نویس استانداردهایی که توسط موسسات و سازمان های علاقمند و ذیصلاح و با رعایت ضوابط تعیین شده تهیه می شود نیز پس از طرح و بررسی در کمیته ملی مربوط و در صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی چاپ و منتشر می­گردد. بدین ترتیب استانداردهایی ملی تلقی می شود که براساس مفاد مندرج در استاندارد ملی شماره 5 تدوین و در کمیته ملی مربوط که توسط موسسه تشکیل می گردد به تصویب رسیده باشد.

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از اعضای اصلی سازمان بین المللی استاندارد می باشد که در تدوین استانداردهای ملی ضمن توجه به شرایط کلی و نیازمندی های خاص کشور، از آخرین پیشرفت های علمی، فنی و صنعتی جهان و استانداردهای بین المللی استفاده می نماید.

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران می تواند با رعایت موازین پیش بینی شده در قانون به منظور حمایت از مصرف کنندگان، حفظ سلامت و ایمنی فردی و عمومی، حصول اطمینان از کیفیت محصولات و ملاحظات زیست محیطی و اقتصادی ، اجرای بعضی از استانداردها را با تصویب شورای عالی استاندارد اجباری نماید. موسسه می تواند به منظور حفظ بازارهای بین المللی برای محصولات کشور، اجرای استاندارد کالاهای صادراتی و درجه بندی آن را اجباری نماید.

همچنین بمنظور اطمینان بخشیدن به استفاده کنندگان از خدمات سازمان ها و موسسات فعال در زمینه مشاوره، آموزش، بازرسی، ممیزی و گواهی کنندگان سیستم های مدیریت کیفیت و مدیریت زیست محیطی، آزمایشگاه ها و کالیبره کنندگان وسایل سنجش، موسسه استاندارد اینگونه سازمان ها و موسسات را براساس ضوابط نظام تایید صلاحیت ایران مورد ارزیابی قرار داده و در صورت احراز شرایط لازم، گواهینامه تایید صلاحیت به آنها اعطلا نموده و بر عملکرد آنها نظارت می نماید. ترویج سیستم بین المللی یکاها، کالیبراسیون وسایل سنجش تعیین عیار فلزات گرانبها و انجام تحقیقات کاربردی برای ارتقای سطح استانداردهای ملی از دیگر وظایف این موسسه می باشد.

اعضای دویست و چهل و ششمین اجلاسیه کمیته ملی استاندارد

مکانیک و فلزشناسی

پيشگفتار

استاندارد "پوشش­های فلزی- روش­های آزمون برای پوشش طلا و آلیاژهای طلای ایجاد شده به روش الکتریکی- قسمت1: اندازه گیری ضخامتپوشش" که توسط کمیسیون­های مربوط تهیه و تدوین شده و در دویست و چهل و ششمین جلسه کمیته ملی استاندارد مکانیک و فلزشناسی مورخ10/7/85مورد تصویب قرار گرفته است، اینک به استاندارد بند یک ماده3 قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه1371 به عنوان استاندارد ملی ایران منتشر می­شود.

برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفت­های ملی و جهانی در زمینه صنایع، علوم و خدمات، استانداردهای ملی ایران در مواقع لزوم تجدیدنظر خواهد شد و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها ارائه شود، در هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفت. بنابراین بامراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین تجدید نظر آنها استفاده کرد.

در تهیه و تدوین این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه، در حد امکان بین این استاندارد و استاندارد ملی کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود.

منبع و ماخذی که برای تهیه این استاندارد به کار رفته به شرح زیر است:

1-    ISO 4524/1:1985-Metallic coatings- Test methods for electrodeposited gold and gold alloy coatings- Part1:Determination of coating thickness

پوشش های فلزی- روش های آزمون برای اندازه یگری پوشش طلا و آلیاژهای طلای ایجاد شده به روش الکتریکی قسمت 1: اندازه گیری ضخامت پوشش

1-هدف و دامنه کاربرد:

این استاندارد، روش هایی را برای اندازه گیری ضخامت پوشش طلا و آلیاژهای طلای مورد مصرف در امور مهندسی، تزیینی و حفاظت سطوح، ارائه می دهد.

2-مراجع الزامی:

مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن استاندارد به آنها ارجاع داده  شده است. بدین ترتیب آن مقررات جزئی از این استاندارد محسوب می شود. در مورد مراجع دارای تاریخ چاپ و / یا تجدیدنظر، اصلاحیه ها و تجدید نظرهای بعدی این مدارک مورد نیاز نیست. معهذا بهتر است کاربران ذینفع این استاندارد امکان کاربرد آخرین اطلاحیه ها وتجدید نظرهای مدارک الزامی زیر را مورد بررسی قرار دهند. در مورد مراجع بدون تاریخ چاپ و / یا تجدید نظر، آخرین چاپ و / یا تجدیدنظر آن مدارک الزامی ارجاع داده شده مورد نظر است.

استفاده از مراجع زیر برای کاربرد این استاندارد الزامی است:

1-ISO 1463-Metalic and oxide coatings- Measurement of coating thickness- Miccroscopical method

2-ISO 2177-Metalic coatings – Measurement of coating thickness- Coulometric method by anodic dissolution.

3-ISO 3497- Metallic coatings – Measuremement of coating thickness- X-ray spectrometric methods.

4-ISO 3868- Metallic and other non-organic coatings- Measurement of coating thicknesses- fizeau multiple- beam interferometry method.

5-ISO 4518 – Metallic coatings – Measurement of coating thickness- Profilmetric method.

6-ISO 4518- Metallic coatings – Test methods for electrodeposited gold and alloy coatings – Part4: Determination of gold content.

7-ISO 3543- Metallic and non- metallic coatings- Measurement of thickness- Beta backscatter method.

8- استاندارد ملی ایران 3374: سال 1372- روش های آزمون سطوح آبکاری شده جهت مصارف تزئینی

9- استاندارد ملی ایران 3269: سال 1371- ویژگی های آبکاری طلا برای مقاصد تزئینی روی سطوح فلزی

3-اصول روش

روش­های مطرح شده در این استاندارد به گونه­ای است که اگر درست و دقیق کار شود، صحت کافی را برای اندازه­گیری ضخامت پوشش­های نمونه­ها به دنبال دارد.

در موارد داوری با توافق صاحب کالا می تواند یکی از روش های مرجع مندرج در بندهای 4 تا 11 را مورد استفاده قرار دهد. روش انتخابی باید منجر به معتبرترین نتایج آزمون فاکتورهای مورد اندازه­گیری همانند ضخامت پوشش طلا و یا آلیاژهای آن، شکل قطعه مورد نظر، ابعاد قطعه، جنس پوشش جنس عنصر پایهو... شود.

لازمه استفاده از این روش ها داشتن مقادیر عددی برای چگالی پوشش طلا و آلیاژهای طلای خالص است.

اگر مقدار چگالی پوشش آلیاژ طلا نامشخص باشد، مقدار عددی آن را می­توان با محاسبه به دست آورد. به طور مثال اگر مقدار 60% وزنی- وزنی طلا و 40% وزنی- وزنی نقره در آلیاژ پوشاننده موجود باشد چگالی،  ، برحسب گرم بر سانتیمتر مکعب به صورت زیر محاسبه میشود:

در صورتی که ترکیب درصد آلیاژ مشخص نشود، مقدار 3/19 گرم بر سانتی متر مکعب استفاده می­شود.

مقدار چگالی برای روش­های کولومتری، اشعه X، اسپکترومتری پخش برگشتی بتا، وزن سنجی و تجزیه شیمیایی مورد نیاز است. بنابراین اگر مقدار چگالی حدسی و تقریبی باشد صحت لازم به دست نمی­آید.

روش­های آزمون دیگری نیز می­توان استفاده کرد. اگرمشخص شود روش های آزمون دیگری وجود دارد که عدم اطمینان اندازه گیری کمتر از 10% دارند و یا به خوبی و یا بهتر از روش های ارائه شده در این استاندارد هستند می توانند مورد استفاده قرار گیرند. اگرچه می توان چگالی طلای پوشش داده شده از محلول آبکاری طلایی که در شرکت های معتبر تولید شده، را تقریبا معین کرد ولی تفاوت در شرایط کار و تغییر ثبات الکترولیت در اثرماندن و یا نگهداری نامناسب حمام آبکاری، تصحیح ترکیب الکترولیت یا نتایج ترکیبات آلی می تواند به انحراف از مقدار واقعی منجر شود.

اگر زمانی که ترکیب آلیاژ مشخص می­شود، چگالی تقریبی پوشش آلیاژ به روش محاسباتی تعیین شود، خطاهای بزرگتری ایجاد می شود که به طور مثال در جدول 1 آمده است. مقادیر در جدول شماره 1 انواع چگالی های طلا در محلول های الکترولیت که منجر به پوشش طلا می شود را بیان می کند. این مقادیر تنها برای راهنمایی است و نباید آنها را به عنوان فاکتور چگالی برای اندازه گیری مقدار ضخامت پوشش در واحد سطح استفاده کنید.

جدول 1-مقادیر مختلف خلوص پوشش و چگالی

 4-روش میکروسکوپی [2]  با شکل هندسی منظم جدا کرده  که در آن:

M: مقدار پوشش برحسب میلی گرم A مساحت لایه سطحی طلا

در آزمونه برحسب سانتیمتر مربع

 : چگالی پوشش برحسب گرم بر سانتی متر مکعب (طبق بند 3 را ببینید)

7-تجزیه شیمیایی:

7-1 اصول کار:

از قسمت دلخواهی از قطعه، تکه کوچکی از ماده پایه را به عنوان آزمونه جدا کرده و آن را در تیزاب سلطانی حل کنید . به روش جذب اتمی و یا اسپکتروفتومتری مقدار طلای موجود در محلول تهیه شده را اندازه گیری و از آن مقدار طلای موجود در آزمونه را محاسبه نمایید.

سپس با استفاده از مقدار سطح نمونه، وزن طلا، چگالی پوشش و درصد خلوص پوشش طلا می توانید مقدار متوسط ضخامت پوشش طلا را در آزمونه اندازه گیری کنید.

یادآوری: قبل از اندازه گیری مقدار طلا، پوشش را شسته، خشک کرده، آنگاه توزین و در تیزاب سلطانی حل کنید.

7-2 مواد لازم

تنها از مواد با درجه خلوص تجزیه ای و آب مقطر استفاده کنید.

7-2-1- اسید نیتریک: با چگالی 2/1 گرم بر میلی لیتر، محلول (25 % وزنی – وزنی)

7-2-2 تیزاب سلطانی

25 میلی لیتر محلول اسید نیتریک غلیظ  را به 75 میلی لیتر اسید هیدروکلریدریک غلیظ (^ρ = 1/18 g/ml) اضافه کنید. محلول را تازه و قبل از استفاده تهیه کنید.

7-2-3 طلا

محلول استاندارد ذخیره طلا 050/0 گرم طلا در لیتر تهیه کنید.

050/0 گرم شمش طلا با درجه خلوص 99/99 % (وزنی- وزنی)را در 20 میلی لیتر تیزاب سلطانی

(طبق بند 7-2-2) حل کنید و در یک بالن حجمی یک لیتری تا خط نشانه با آب مقطر به حجم 1000 میلی لیتر برسانید.

یک میلی لیتر از این محلول استاندارد حاوی 50 میکروگرم طلا می باشد.

7-3 وسایل لازم

ظروف شیشه ای و سل های اسپکتروفتومتر را قبل از استفاده با تیزاب سلطانی (طبق بند 7-2-2) تمیز کنید و با آب مقطر بشویید. این ظروف را منحصرا برای اندازه گیری نگه دارید.

7-4 آزمونه

به دقت قسمتی از قطعه پوشش داده شده را به عنوان آزمونه با شکل هندسی منظم جدا کرده به صورتی که مساحت سطح قطعه با صحت 2 % یا بیشتر قابل اندازه گیری باشد، سپس مقدار طلا را با صحت 2 % یا بیشتر اندازه گیری کنید بهتر است که لیه های قطعات چهارگوش را سنباده بزنید و قسمت های طلا اندود شده را جدا کنید.

صحت اندازه گیری ضخامت به مقدار صحت اندازه گیری مساحت قسمتی که از آن آزمونه برداشت شده است بستگی دارد. برای مصنوعاتی با سطح مقطع  نازک و غیر مسطح، مقدار صحت اندازه گیری آزمونه به وسیله کوبیدن و قالب زدن آزمونه به صورتی که صفحاتی به شکل دیسک و با قطر مشخص تهیه شود، راحت تر حاصل می شود.

برای لایه هایی از طلا که بر روی مدارچاپی استفاده می شود، ورقه های مس می توانند به صورت مکانیکی از آن ها جدا شوند. اگر نیاز باشد می توان با جوشاندن مدارچاپی در محلول 200 گرم بر لیتر هیدروکسید سدیم، ورقه های مس را از آن جدا کرد.

میزان معرف های شیمیایی و رقیق سازی بستگی به نوع روش هایی که در زیر بیان شده است و برای سطح مقطع cm1²/0 (که کمترین سطح آزمونه است که باید برداشته شود) دارد اگر سطح مقطع بزرگتری استفاده شود رقیق سازی و محلول سازی بخش باقیمانده باید براساس سطح مقطع جدید محاسبه شود.

7-5 تهیه محلول­های استاندارد و آزمایشی

7-5-1 محلول آزمایشی

حداکثر مقدار ممکن از ماده پایه (طبق بند 7-4) را آزمونه، به کمک ابزار مکانیکی و قبل از قالب کشی جدا کنید. به نحوی که حداقل ضربه روی پوشش طلا وارد شود.

پوشش را از ماده اصلی باقیمانده بوسیله حل کردن ماده حاصله از مرحله قبل در محلول اسید نیتریک(طبق بند7-2-1) جدا کنید.

پوشش به دست آمده را بشوئید و خشک کنید و در 3 میلی لیتر محلول تیزاب سلطانی  (طبق بند 7-2-2)، در یک بشر 50 میلی لیتری، حل نمائید.

7-5-2 محلول­های استاندارد

در 6 عدد بشر 50 میلی لیتری (طبق بند 7-6-3-2) حجم هایی از محلول استاندارد طلا (طبق بند 7-2-3) که در جدول 2 نشان داده شده است بریزید.

یادآوری: برای ضخامت های کمتر، محلول استاندارد طلا را 5 برابر رقیق کنید.

جدول شماره 2- محلول های استاندارد

7-6 روش اسپکتروفتومتری

7-6-1 اصول روش

محلول پتاسیم کلراید را به محلول آزمایشی اضافه کنید تا کلرید پتاسیم طلای پایدار تشکیل شود.

محلول را تبخیر کنید تا خشک شود و به روش اسپکتروفتومتری غلظت طلا را اندازه گیری کنید. اکثر فلزات با کلرید محلول بی رنگ دارند و فلزات مس، نیکل، کبالت و آهن که محلول کلرید رنگی دارند در این روش مزاحمتی ندارند.

بنابراین، این روش، روش مناسبی برای پوشش های طلایی که محتوی عناصر فوق هستند می باشد. در مورد پوشش های طلای محتوی فلزات آلیاژی که نقره دارند، از آنجایی که کلرید نقره غیر محلول، تشکیل می شود، باید محلول قبل از اندازه گیری جذب، صاف شود.

7-6-2 مواد لازم

7-6-2-1 کلرید پتاسیم، محلول 10 گرم بر لیتر

7-6-2-2 هیدروکلرید ریک اسید

200 میلی لیتر محلول غلیظ اسید هیدروکلریدریک (ρ = 1/18 g/ml ) را تا 1000 میلی لیتر رقیق کنید.

 7-6-3 وسایل لازم

تجهیزات و وسایل آزمایشگاهی معمولی و :

7-6-3-1 اسپکتروفتومتر

با قابلیت قرار دادن سلهای کوارتزی در طول های 40، 10 و 50 میلی متر و یک تکفام کننده از نوع منوکروماتور (و نه فیلتر).

7-6-3-2 بشر

بشرهایی با حجم 50 میلی لیتر و از نوع کوتاه حداقل 6 عدد مورد نیاز است.

7-6-3-3 قیف میکروفیلتر: که دارای صافی از نوع شیشه متخلخل یا یک صافی سوراخ دار باشد.

7-6-3-4 آون الکتریکی: با قابلیت گرم شدن تا 2 ±110 درجه سلسیوس

7-6-4 تهیه منحنی تنظیم

7-6-4-1 تهیه محلول های استاندارد

به هر یک از بشرهای حاوی طلای رقیق شده (طبق بند 7-5-2) یک میلی لیتر از محلول کلرید پتاسیم (طبق بند 7-6-2-1 ) اضافه کنید. اجازه دهید تا روی اجاق برقی یا حمام آبی به آرامی تبخیر شود تا نزدیک به خشک شود.

آنگاه بشرها را در آون الکتریکی (طبق بند 7-6-3-4) در دمای  2 ±110 درجه سلسیوس نگه دارید تا خشک شود و سپس اجازه دهید تا سرد شود.

مجددا ماده باقیمانده را در محلول اسید هیدروکلریدریک (طبق بند 7-6-2-2) و در یک بالن حجمی 10 میلی لیتری حل کنید و تا خط نشانه با همان اسید به حجم برسانید.

7-6-4-2 اندازه گیری اسپکتروفتومتری

محلول های استاندارد (طبق بند 7-6-4-1) را به روش اسکتروفتومتری با اسپکتروفتومتر (طبق بند 7-6-3-1) در طول موج 312 نانومتر و با استفاده از سلهای 10 میلی متری اندازه گیری نمایید و از آب مقطر برای تنظیم جذب صفر (عبور 100 %) استفاده کنید.

7-6-4-3 رسم منحنی تنظیم

با استفاده از منحنی تنظیم میانگین جذب محلول (جدول 2 را ببینید) را از طریق محلول های استاندارد به دست آورید. یک نمودار برخسب میلی گرم طلا در هر میلی لیتر بر روی محور طولی در برابر میزان جذب بر روی محور عرضی رسم نمایید. باید یک خط صاف به دست آید.

7-6-5 روش اندازه گیری

از 2 آزمونه (طبق بند 7-4) شروع کنید و هر اندازه گیری را 2 مرتبه تکرار کنید.

یک میلی لیتر محلول کلرید پتاسیم (طبق بند 7-6-2-1) را به محلول آزمایشی (طبق بند 7-5-1) اضافه کنید و اجازه دهید به آرامی بر روی یک اجاق برقی و یا حمام آبی تبخیر شود تا نزدیک به خشک شود.

در یک آون الکتریکی (طبق بند 7-6-3-4) و در دمای 2 ±110 درجه سلسیوس خشک کنید و اجازه دهید تا سرد شود مجددا باقیمانده را در اسید هیدروکلریدریک (طبق بند 7-6-2-2) حل کنید و در یک بالنحجمی مطابق جدول 3 با همان اسید، رقیق کرده و تا خط نشانه به حجم رسانید.

جذب محلول را با استفاده از اسپکتروفتومتر (طبق بند 7-6-3-1) در طول موج 312 نانومتر و با استفاده از سلهایی که اندازه آن در جدول 3 مشخص شده است اندازه گیری کنید.

هربار جذب محلول را با محلول شاهد (طبق بند 7-6-6) صفر کنید.

به کمک میانگین گیری منحنی تنظیم، مقدار طلا را برحسب آزمون شاهد به روش اندازه گیری اسپکتروفتومتری تعیین کنید.

جدول 3 – حجم های رقیق سازی و ابعاد سل ها برای ضخامت های مختلف پوشش

7-6-6 محلول شاهد

یک آزمون شاهد به طور موازی با آزمون هر نمونه، به همان روش و با استفاده از همان مقادیر معرف ها انجام دهید فقط آزمونه را در آزمون شاهد حذف کنید.

7-7 روش اسکترومتری جذب اتمی

7-7-1 اصول روش

به محلول آزمایشی (طبق بند 7-5-1)، کلرید لانتانیم اضافه می شود تا از پدیده تداخل جلوگیری کرده و سپس به روش حذف اتمی اندازه گیری انجام می شود.

7-7-2 مواد لازم:

7-7-2-1 کلرید لانتانیم (محلول تقریبی 100 گرم بر لیتر)

تقریبا 6/58 گرم اکسید لانتانیم را در 250 میلی لیتر محلول غلیظ اسید هیدروکلریدریک ρ=1/18g/l)) حل کنید و با آب مقطر تا حجم 500 میلی لیتر رقیق نمایید.

7-7-3 وسایل لازم

تجهیزات آزمایشگاه متداول و :

7-7-3-1 اسپکترومتر جذب اتمی

7-7-4 تهیه منحنی تنظیم

7-7-4-1 تهیه محلول های استاندارد

غلظتهایی از محلول استاندارد طلا (طبق بند 7-5-2) را به طریق کمی به شش عدد بالن حجمی 100 میلی لیتری افزوده و مقدار 4 میلی لیتر محلول کلرید لانتانیم (طبق بند 7-7-2-1) اضافه کنید و با آب مقطر با خط نشانه به حجم برسانید.

7-7-4-2 اندازه گیری اسپکترومتری

محلول های استاندارد (طبق بند 7-7-4-1) را باید مستقیما به داخل شعله اسپکترومتر جذب اتمی (طبق بند 7-7-3-1) در شرایط اعلام شده توسط شرکت سازنده دستگاه، مه پاشی کرده و جذب های خوانده شده را گزارش کنید.

7-7-4-3 رسم منحنی تنظیم

میانگین جذب محلول را از طریق محلول های استاندارد به دست آورید. یک نمودار براساس میلی گرم طلا در هر میلی لیتر بر روی محور طولی در برابر میزان جذب بر روی محور عرضی ترسیم نمایید.

جدول 4- حجم های رقیق سازی و محلول کلرید لانتانیوم برای وزن های مختلف طلا

7-7-5 روش اندازه گیری

محلول آزمایشی (طبق بند 7-5-1) را به بالن حجمی مشخص شده در جدول 4 منتقل کنید و به مقدار  مشخص شده در جدول 4، محلول کلرید لانتانیم (طبق بند 7-7-2-1) اضافه کنید و تا خط نشانه با آب مقطر به حجم برسانید.

جذب نهایی محلول را همانگونه که در بند 7-7-4-2 آمده است اندازه گیری کنید.

به روش میانگین گیری منحنی تنظیم، مقدار طلا را به روش اسپکتروفتومتری در مقابل شاهد آب مقطر تعیین کنید.

7-7-6 آزمون شاهد

یک آزمون شاهد به موازات هر اندازه گیری به همان روش و همان مقدار معرف اندازه گیری آزمونه انجام دهید. فقط آزمونه را حذف کنید.

7-8 بیان نتایج

متوسط ضخامت پوشش، d، برحسب میکرومتر با کمک معادله 3 به شرح زیر به دست می آید.

فرمول شماره 3:                d = 10Amρ1 × 100wAu

که در آن 1m مقدار طلا در محلول آزمایشی بر حسب میلی گرم است، که از طریق منحنی تنظیم (طبق بند 7-6-4 یا 7-7-4) و حجم نهایی آخرین محلول آزمایشی (جدول 3 و 4 را ببینید) و در مقایسه با آزمون شاهد (طبق بند 7-6-6 یا 7-7-6) به دست می آید.

A سطح آزمونه (طبق بند 7-4) برحسب سانتیمتر مربع ρ چگالی

پوشش (طبق بند 3 را ببینید) برحسب گرم بر سانتیمتر مکعب

wAu مقدار طلا در پوشش[5]X:

این روش برای اندازه گیری هایی در محدوده ضخامت پوشش بین 5/0 تا 5/7 میکرومتر دارای عدم اطمینان کمتر از 10 % می باشد.

9 روش پروفیل سنجی[7])

این روش اندازه گیری، عدم اطمینان کمتر از 10 % دارد.

10 روش تداخل[9]:

این روش اندازهگیری، عدم اطمینان کمتر از 10 % دارد.

11 روش کولومتری

پوشش های فلزی- روش های آزمون برای پوشش طلا و آلیاژهای طلای ایجاد شده به روش الکتریکی

قسمت 1- اندازه گیری ضخامت پوشش

(شماره استاندارد 1-8720(

آشنایی با موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران

موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران به موجب قانون، تنها مرجع رسمی کشور است که عهده دار وظیفه تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی (رسمی ) می باشد.

تدوین استاندارد در رشته های مختلف توسط کمیسیون فنی مرکب از کارشناسان موسسه،صاحب نظران مراکز و موسسات علمی، پژوهشی، تولیدی و اقتصادی آگاه و مرتبط با موضوع صورت می­گیرد. سعی بر این است که استانداردهای ملی، در جهت مطلوبیت ها و مصالح ملی و با توجه به شرایط تولیدی، فنی و فن­آوری حاصل از مشارکت آگاهانه و منصفانه صاحبان حق و نفع شامل: تولیدکنندگان، مصرف کنندگان، بازرگانان، مراکز علمی و تخصصی و نهادها و سازمان های دولتی باشد. پیش نویس استانداردهای ملی جهت نظرخواهی برای مراجع ذینفع و اعضای کمیسیون های فنی مربوط ارسال می­شود و پس از دریافت نظرات و پیشنهادها در کمیته ملی مرتبط با آن رشته طرح و در صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی (رسمی) چاپ و منتشر می­شود.

پیش نویس استانداردهایی که توسط موسسات و سازمان های علاقمند و ذیصلاح و با رعایت ضوابط تعیین شده تهیه می شود نیز پس از طرح و بررسی در کمیته ملی مربوط و در صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی چاپ و منتشر می­گردد. بدین ترتیب استانداردهایی ملی تلقی می شود که براساس مفاد مندرج در استاندارد ملی شماره 5 تدوین و در کمیته ملی مربوط که توسط موسسه تشکیل می گردد به تصویب رسیده باشد.

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از اعضای اصلی سازمان بین المللی استاندارد می باشد که در تدوین استانداردهای ملی ضمن توجه به شرایط کلی و نیازمندی های خاص کشور، از آخرین پیشرفت های علمی، فنی و صنعتی جهان و استانداردهای بین المللی استفاده می نماید.

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران می تواند با رعایت موازین پیش بینی شده در قانون به منظور حمایت از مصرف کنندگان، حفظ سلامت و ایمنی فردی و عمومی، حصول اطمینان از کیفیت محصولات و ملاحظات زیست محیطی و اقتصادی ، اجرای بعضی از استانداردها را با تصویب شورای عالی استاندارد اجباری نماید. موسسه می تواند به منظور حفظ بازارهای بین المللی برای محصولات کشور، اجرای استاندارد کالاهای صادراتی و درجه بندی آن را اجباری نماید.

همچنین بمنظور اطمینان بخشیدن به استفاده کنندگان از خدمات سازمان ها و موسسات فعال در زمینه مشاوره، آموزش، بازرسی، ممیزی و گواهی کنندگان سیستم های مدیریت کیفیت و مدیریت زیست محیطی، آزمایشگاه ها و کالیبره کنندگان وسایل سنجش، موسسه استاندارد اینگونه سازمان ها و موسسات را براساس ضوابط نظام تایید صلاحیت ایران مورد ارزیابی قرار داده و در صورت احراز شرایط لازم، گواهینامه تایید صلاحیت به آنها اعطلا نموده و بر عملکرد آنها نظارت می نماید. ترویج سیستم بین المللی یکاها، کالیبراسیون وسایل سنجش تعیین عیار فلزات گرانبها و انجام تحقیقات کاربردی برای ارتقای سطح استانداردهای ملی از دیگر وظایف این موسسه می باشد.

اعضای دویست و چهل و ششمین اجلاسیه کمیته ملی استاندارد

مکانیک و فلزشناسی

پيشگفتار

استاندارد "پوشش­های فلزی- روش­های آزمون برای پوشش طلا و آلیاژهای طلای ایجاد شده به روش الکتریکی- قسمت1: اندازه گیری ضخامتپوشش" که توسط کمیسیون­های مربوط تهیه و تدوین شده و در دویست و چهل و ششمین جلسه کمیته ملی استاندارد مکانیک و فلزشناسی مورخ10/7/85مورد تصویب قرار گرفته است، اینک به استاندارد بند یک ماده3 قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه1371 به عنوان استاندارد ملی ایران منتشر می­شود.

برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفت­های ملی و جهانی در زمینه صنایع، علوم و خدمات، استانداردهای ملی ایران در مواقع لزوم تجدیدنظر خواهد شد و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها ارائه شود، در هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفت. بنابراین بامراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین تجدید نظر آنها استفاده کرد.

در تهیه و تدوین این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه، در حد امکان بین این استاندارد و استاندارد ملی کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود.

منبع و ماخذی که برای تهیه این استاندارد به کار رفته به شرح زیر است:

1-    ISO 4524/1:1985-Metallic coatings- Test methods for electrodeposited gold and gold alloy coatings- Part1:Determination of coating thickness

پوشش های فلزی- روش های آزمون برای اندازه یگری پوشش طلا و آلیاژهای طلای ایجاد شده به روش الکتریکی قسمت 1: اندازه گیری ضخامت پوشش

1-هدف و دامنه کاربرد:

این استاندارد، روش هایی را برای اندازه گیری ضخامت پوشش طلا و آلیاژهای طلای مورد مصرف در امور مهندسی، تزیینی و حفاظت سطوح، ارائه می دهد.

2-مراجع الزامی:

مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن استاندارد به آنها ارجاع داده  شده است. بدین ترتیب آن مقررات جزئی از این استاندارد محسوب می شود. در مورد مراجع دارای تاریخ چاپ و / یا تجدیدنظر، اصلاحیه ها و تجدید نظرهای بعدی این مدارک مورد نیاز نیست. معهذا بهتر است کاربران ذینفع این استاندارد امکان کاربرد آخرین اطلاحیه ها وتجدید نظرهای مدارک الزامی زیر را مورد بررسی قرار دهند. در مورد مراجع بدون تاریخ چاپ و / یا تجدید نظر، آخرین چاپ و / یا تجدیدنظر آن مدارک الزامی ارجاع داده شده مورد نظر است.

استفاده از مراجع زیر برای کاربرد این استاندارد الزامی است:

1-ISO 1463-Metalic and oxide coatings- Measurement of coating thickness- Miccroscopical method

2-ISO 2177-Metalic coatings – Measurement of coating thickness- Coulometric method by anodic dissolution.

3-ISO 3497- Metallic coatings – Measuremement of coating thickness- X-ray spectrometric methods.

4-ISO 3868- Metallic and other non-organic coatings- Measurement of coating thicknesses- fizeau multiple- beam interferometry method.

5-ISO 4518 – Metallic coatings – Measurement of coating thickness- Profilmetric method.

6-ISO 4518- Metallic coatings – Test methods for electrodeposited gold and alloy coatings – Part4: Determination of gold content.

7-ISO 3543- Metallic and non- metallic coatings- Measurement of thickness- Beta backscatter method.

8- استاندارد ملی ایران 3374: سال 1372- روش های آزمون سطوح آبکاری شده جهت مصارف تزئینی

9- استاندارد ملی ایران 3269: سال 1371- ویژگی های آبکاری طلا برای مقاصد تزئینی روی سطوح فلزی

3-اصول روش

روش­های مطرح شده در این استاندارد به گونه­ای است که اگر درست و دقیق کار شود، صحت کافی را برای اندازه­گیری ضخامت پوشش­های نمونه­ها به دنبال دارد.

در موارد داوری با توافق صاحب کالا می تواند یکی از روش های مرجع مندرج در بندهای 4 تا 11 را مورد استفاده قرار دهد. روش انتخابی باید منجر به معتبرترین نتایج آزمون فاکتورهای مورد اندازه­گیری همانند ضخامت پوشش طلا و یا آلیاژهای آن، شکل قطعه مورد نظر، ابعاد قطعه، جنس پوشش جنس عنصر پایهو... شود.

لازمه استفاده از این روش ها داشتن مقادیر عددی برای چگالی پوشش طلا و آلیاژهای طلای خالص است.

اگر مقدار چگالی پوشش آلیاژ طلا نامشخص باشد، مقدار عددی آن را می­توان با محاسبه به دست آورد. به طور مثال اگر مقدار 60% وزنی- وزنی طلا و 40% وزنی- وزنی نقره در آلیاژ پوشاننده موجود باشد چگالی،  ، برحسب گرم بر سانتیمتر مکعب به صورت زیر محاسبه میشود:

در صورتی که ترکیب درصد آلیاژ مشخص نشود، مقدار 3/19 گرم بر سانتی متر مکعب استفاده می­شود.

مقدار چگالی برای روش­های کولومتری، اشعه X، اسپکترومتری پخش برگشتی بتا، وزن سنجی و تجزیه شیمیایی مورد نیاز است. بنابراین اگر مقدار چگالی حدسی و تقریبی باشد صحت لازم به دست نمی­آید.

روش­های آزمون دیگری نیز می­توان استفاده کرد. اگرمشخص شود روش های آزمون دیگری وجود دارد که عدم اطمینان اندازه گیری کمتر از 10% دارند و یا به خوبی و یا بهتر از روش های ارائه شده در این استاندارد هستند می توانند مورد استفاده قرار گیرند. اگرچه می توان چگالی طلای پوشش داده شده از محلول آبکاری طلایی که در شرکت های معتبر تولید شده، را تقریبا معین کرد ولی تفاوت در شرایط کار و تغییر ثبات الکترولیت در اثرماندن و یا نگهداری نامناسب حمام آبکاری، تصحیح ترکیب الکترولیت یا نتایج ترکیبات آلی می تواند به انحراف از مقدار واقعی منجر شود.

اگر زمانی که ترکیب آلیاژ مشخص می­شود، چگالی تقریبی پوشش آلیاژ به روش محاسباتی تعیین شود، خطاهای بزرگتری ایجاد می شود که به طور مثال در جدول 1 آمده است. مقادیر در جدول شماره 1 انواع چگالی های طلا در محلول های الکترولیت که منجر به پوشش طلا می شود را بیان می کند. این مقادیر تنها برای راهنمایی است و نباید آنها را به عنوان فاکتور چگالی برای اندازه گیری مقدار ضخامت پوشش در واحد سطح استفاده کنید.

جدول 1-مقادیر مختلف خلوص پوشش و چگالی

 4-روش میکروسکوپی [2]  با شکل هندسی منظم جدا کرده  که در آن:

M: مقدار پوشش برحسب میلی گرم A مساحت لایه سطحی طلا

در آزمونه برحسب سانتیمتر مربع

 : چگالی پوشش برحسب گرم بر سانتی متر مکعب (طبق بند 3 را ببینید)

7-تجزیه شیمیایی:

7-1 اصول کار:

از قسمت دلخواهی از قطعه، تکه کوچکی از ماده پایه را به عنوان آزمونه جدا کرده و آن را در تیزاب سلطانی حل کنید . به روش جذب اتمی و یا اسپکتروفتومتری مقدار طلای موجود در محلول تهیه شده را اندازه گیری و از آن مقدار طلای موجود در آزمونه را محاسبه نمایید.

سپس با استفاده از مقدار سطح نمونه، وزن طلا، چگالی پوشش و درصد خلوص پوشش طلا می توانید مقدار متوسط ضخامت پوشش طلا را در آزمونه اندازه گیری کنید.

یادآوری: قبل از اندازه گیری مقدار طلا، پوشش را شسته، خشک کرده، آنگاه توزین و در تیزاب سلطانی حل کنید.

7-2 مواد لازم

تنها از مواد با درجه خلوص تجزیه ای و آب مقطر استفاده کنید.

7-2-1- اسید نیتریک: با چگالی 2/1 گرم بر میلی لیتر، محلول (25 % وزنی – وزنی)

7-2-2 تیزاب سلطانی

25 میلی لیتر محلول اسید نیتریک غلیظ  را به 75 میلی لیتر اسید هیدروکلریدریک غلیظ (^ρ = 1/18 g/ml) اضافه کنید. محلول را تازه و قبل از استفاده تهیه کنید.

7-2-3 طلا

محلول استاندارد ذخیره طلا 050/0 گرم طلا در لیتر تهیه کنید.

050/0 گرم شمش طلا با درجه خلوص 99/99 % (وزنی- وزنی)را در 20 میلی لیتر تیزاب سلطانی

(طبق بند 7-2-2) حل کنید و در یک بالن حجمی یک لیتری تا خط نشانه با آب مقطر به حجم 1000 میلی لیتر برسانید.

یک میلی لیتر از این محلول استاندارد حاوی 50 میکروگرم طلا می باشد.

7-3 وسایل لازم

ظروف شیشه ای و سل های اسپکتروفتومتر را قبل از استفاده با تیزاب سلطانی (طبق بند 7-2-2) تمیز کنید و با آب مقطر بشویید. این ظروف را منحصرا برای اندازه گیری نگه دارید.

7-4 آزمونه

به دقت قسمتی از قطعه پوشش داده شده را به عنوان آزمونه با شکل هندسی منظم جدا کرده به صورتی که مساحت سطح قطعه با صحت 2 % یا بیشتر قابل اندازه گیری باشد، سپس مقدار طلا را با صحت 2 % یا بیشتر اندازه گیری کنید بهتر است که لیه های قطعات چهارگوش را سنباده بزنید و قسمت های طلا اندود شده را جدا کنید.

صحت اندازه گیری ضخامت به مقدار صحت اندازه گیری مساحت قسمتی که از آن آزمونه برداشت شده است بستگی دارد. برای مصنوعاتی با سطح مقطع  نازک و غیر مسطح، مقدار صحت اندازه گیری آزمونه به وسیله کوبیدن و قالب زدن آزمونه به صورتی که صفحاتی به شکل دیسک و با قطر مشخص تهیه شود، راحت تر حاصل می شود.

برای لایه هایی از طلا که بر روی مدارچاپی استفاده می شود، ورقه های مس می توانند به صورت مکانیکی از آن ها جدا شوند. اگر نیاز باشد می توان با جوشاندن مدارچاپی در محلول 200 گرم بر لیتر هیدروکسید سدیم، ورقه های مس را از آن جدا کرد.

میزان معرف های شیمیایی و رقیق سازی بستگی به نوع روش هایی که در زیر بیان شده است و برای سطح مقطع cm1²/0 (که کمترین سطح آزمونه است که باید برداشته شود) دارد اگر سطح مقطع بزرگتری استفاده شود رقیق سازی و محلول سازی بخش باقیمانده باید براساس سطح مقطع جدید محاسبه شود.

7-5 تهیه محلول­های استاندارد و آزمایشی

7-5-1 محلول آزمایشی

حداکثر مقدار ممکن از ماده پایه (طبق بند 7-4) را آزمونه، به کمک ابزار مکانیکی و قبل از قالب کشی جدا کنید. به نحوی که حداقل ضربه روی پوشش طلا وارد شود.

پوشش را از ماده اصلی باقیمانده بوسیله حل کردن ماده حاصله از مرحله قبل در محلول اسید نیتریک(طبق بند7-2-1) جدا کنید.

پوشش به دست آمده را بشوئید و خشک کنید و در 3 میلی لیتر محلول تیزاب سلطانی  (طبق بند 7-2-2)، در یک بشر 50 میلی لیتری، حل نمائید.

7-5-2 محلول­های استاندارد

در 6 عدد بشر 50 میلی لیتری (طبق بند 7-6-3-2) حجم هایی از محلول استاندارد طلا (طبق بند 7-2-3) که در جدول 2 نشان داده شده است بریزید.

یادآوری: برای ضخامت های کمتر، محلول استاندارد طلا را 5 برابر رقیق کنید.

جدول شماره 2- محلول های استاندارد

7-6 روش اسپکتروفتومتری

7-6-1 اصول روش

محلول پتاسیم کلراید را به محلول آزمایشی اضافه کنید تا کلرید پتاسیم طلای پایدار تشکیل شود.

محلول را تبخیر کنید تا خشک شود و به روش اسپکتروفتومتری غلظت طلا را اندازه گیری کنید. اکثر فلزات با کلرید محلول بی رنگ دارند و فلزات مس، نیکل، کبالت و آهن که محلول کلرید رنگی دارند در این روش مزاحمتی ندارند.

بنابراین، این روش، روش مناسبی برای پوشش های طلایی که محتوی عناصر فوق هستند می باشد. در مورد پوشش های طلای محتوی فلزات آلیاژی که نقره دارند، از آنجایی که کلرید نقره غیر محلول، تشکیل می شود، باید محلول قبل از اندازه گیری جذب، صاف شود.

7-6-2 مواد لازم

7-6-2-1 کلرید پتاسیم، محلول 10 گرم بر لیتر

7-6-2-2 هیدروکلرید ریک اسید

200 میلی لیتر محلول غلیظ اسید هیدروکلریدریک (ρ = 1/18 g/ml ) را تا 1000 میلی لیتر رقیق کنید.

 7-6-3 وسایل لازم

تجهیزات و وسایل آزمایشگاهی معمولی و :

7-6-3-1 اسپکتروفتومتر

با قابلیت قرار دادن سلهای کوارتزی در طول های 40، 10 و 50 میلی متر و یک تکفام کننده از نوع منوکروماتور (و نه فیلتر).

7-6-3-2 بشر

بشرهایی با حجم 50 میلی لیتر و از نوع کوتاه حداقل 6 عدد مورد نیاز است.

7-6-3-3 قیف میکروفیلتر: که دارای صافی از نوع شیشه متخلخل یا یک صافی سوراخ دار باشد.

7-6-3-4 آون الکتریکی: با قابلیت گرم شدن تا 2 ±110 درجه سلسیوس

7-6-4 تهیه منحنی تنظیم

7-6-4-1 تهیه محلول های استاندارد

به هر یک از بشرهای حاوی طلای رقیق شده (طبق بند 7-5-2) یک میلی لیتر از محلول کلرید پتاسیم (طبق بند 7-6-2-1 ) اضافه کنید. اجازه دهید تا روی اجاق برقی یا حمام آبی به آرامی تبخیر شود تا نزدیک به خشک شود.

آنگاه بشرها را در آون الکتریکی (طبق بند 7-6-3-4) در دمای  2 ±110 درجه سلسیوس نگه دارید تا خشک شود و سپس اجازه دهید تا سرد شود.

مجددا ماده باقیمانده را در محلول اسید هیدروکلریدریک (طبق بند 7-6-2-2) و در یک بالن حجمی 10 میلی لیتری حل کنید و تا خط نشانه با همان اسید به حجم برسانید.

7-6-4-2 اندازه گیری اسپکتروفتومتری

محلول های استاندارد (طبق بند 7-6-4-1) را به روش اسکتروفتومتری با اسپکتروفتومتر (طبق بند 7-6-3-1) در طول موج 312 نانومتر و با استفاده از سلهای 10 میلی متری اندازه گیری نمایید و از آب مقطر برای تنظیم جذب صفر (عبور 100 %) استفاده کنید.

7-6-4-3 رسم منحنی تنظیم

با استفاده از منحنی تنظیم میانگین جذب محلول (جدول 2 را ببینید) را از طریق محلول های استاندارد به دست آورید. یک نمودار برخسب میلی گرم طلا در هر میلی لیتر بر روی محور طولی در برابر میزان جذب بر روی محور عرضی رسم نمایید. باید یک خط صاف به دست آید.

7-6-5 روش اندازه گیری

از 2 آزمونه (طبق بند 7-4) شروع کنید و هر اندازه گیری را 2 مرتبه تکرار کنید.

یک میلی لیتر محلول کلرید پتاسیم (طبق بند 7-6-2-1) را به محلول آزمایشی (طبق بند 7-5-1) اضافه کنید و اجازه دهید به آرامی بر روی یک اجاق برقی و یا حمام آبی تبخیر شود تا نزدیک به خشک شود.

در یک آون الکتریکی (طبق بند 7-6-3-4) و در دمای 2 ±110 درجه سلسیوس خشک کنید و اجازه دهید تا سرد شود مجددا باقیمانده را در اسید هیدروکلریدریک (طبق بند 7-6-2-2) حل کنید و در یک بالنحجمی مطابق جدول 3 با همان اسید، رقیق کرده و تا خط نشانه به حجم رسانید.

جذب محلول را با استفاده از اسپکتروفتومتر (طبق بند 7-6-3-1) در طول موج 312 نانومتر و با استفاده از سلهایی که اندازه آن در جدول 3 مشخص شده است اندازه گیری کنید.

هربار جذب محلول را با محلول شاهد (طبق بند 7-6-6) صفر کنید.

به کمک میانگین گیری منحنی تنظیم، مقدار طلا را برحسب آزمون شاهد به روش اندازه گیری اسپکتروفتومتری تعیین کنید.

جدول 3 – حجم های رقیق سازی و ابعاد سل ها برای ضخامت های مختلف پوشش

7-6-6 محلول شاهد

یک آزمون شاهد به طور موازی با آزمون هر نمونه، به همان روش و با استفاده از همان مقادیر معرف ها انجام دهید فقط آزمونه را در آزمون شاهد حذف کنید.

7-7 روش اسکترومتری جذب اتمی

7-7-1 اصول روش

به محلول آزمایشی (طبق بند 7-5-1)، کلرید لانتانیم اضافه می شود تا از پدیده تداخل جلوگیری کرده و سپس به روش حذف اتمی اندازه گیری انجام می شود.

7-7-2 مواد لازم:

7-7-2-1 کلرید لانتانیم (محلول تقریبی 100 گرم بر لیتر)

تقریبا 6/58 گرم اکسید لانتانیم را در 250 میلی لیتر محلول غلیظ اسید هیدروکلریدریک ρ=1/18g/l)) حل کنید و با آب مقطر تا حجم 500 میلی لیتر رقیق نمایید.

7-7-3 وسایل لازم

تجهیزات آزمایشگاه متداول و :

7-7-3-1 اسپکترومتر جذب اتمی

7-7-4 تهیه منحنی تنظیم

7-7-4-1 تهیه محلول های استاندارد

غلظتهایی از محلول استاندارد طلا (طبق بند 7-5-2) را به طریق کمی به شش عدد بالن حجمی 100 میلی لیتری افزوده و مقدار 4 میلی لیتر محلول کلرید لانتانیم (طبق بند 7-7-2-1) اضافه کنید و با آب مقطر با خط نشانه به حجم برسانید.

7-7-4-2 اندازه گیری اسپکترومتری

محلول های استاندارد (طبق بند 7-7-4-1) را باید مستقیما به داخل شعله اسپکترومتر جذب اتمی (طبق بند 7-7-3-1) در شرایط اعلام شده توسط شرکت سازنده دستگاه، مه پاشی کرده و جذب های خوانده شده را گزارش کنید.

7-7-4-3 رسم منحنی تنظیم

میانگین جذب محلول را از طریق محلول های استاندارد به دست آورید. یک نمودار براساس میلی گرم طلا در هر میلی لیتر بر روی محور طولی در برابر میزان جذب بر روی محور عرضی ترسیم نمایید.

جدول 4- حجم های رقیق سازی و محلول کلرید لانتانیوم برای وزن های مختلف طلا

7-7-5 روش اندازه گیری

محلول آزمایشی (طبق بند 7-5-1) را به بالن حجمی مشخص شده در جدول 4 منتقل کنید و به مقدار  مشخص شده در جدول 4، محلول کلرید لانتانیم (طبق بند 7-7-2-1) اضافه کنید و تا خط نشانه با آب مقطر به حجم برسانید.

جذب نهایی محلول را همانگونه که در بند 7-7-4-2 آمده است اندازه گیری کنید.

به روش میانگین گیری منحنی تنظیم، مقدار طلا را به روش اسپکتروفتومتری در مقابل شاهد آب مقطر تعیین کنید.

7-7-6 آزمون شاهد

یک آزمون شاهد به موازات هر اندازه گیری به همان روش و همان مقدار معرف اندازه گیری آزمونه انجام دهید. فقط آزمونه را حذف کنید.

7-8 بیان نتایج

متوسط ضخامت پوشش، d، برحسب میکرومتر با کمک معادله 3 به شرح زیر به دست می آید.

فرمول شماره 3:                d = 10Amρ1 × 100wAu

که در آن 1m مقدار طلا در محلول آزمایشی بر حسب میلی گرم است، که از طریق منحنی تنظیم (طبق بند 7-6-4 یا 7-7-4) و حجم نهایی آخرین محلول آزمایشی (جدول 3 و 4 را ببینید) و در مقایسه با آزمون شاهد (طبق بند 7-6-6 یا 7-7-6) به دست می آید.

A سطح آزمونه (طبق بند 7-4) برحسب سانتیمتر مربع ρ چگالی

پوشش (طبق بند 3 را ببینید) برحسب گرم بر سانتیمتر مکعب

wAu مقدار طلا در پوشش[5]X:

این روش برای اندازه گیری هایی در محدوده ضخامت پوشش بین 5/0 تا 5/7 میکرومتر دارای عدم اطمینان کمتر از 10 % می باشد.

9 روش پروفیل سنجی[7])

این روش اندازه گیری، عدم اطمینان کمتر از 10 % دارد.

10 روش تداخل[9]:

این روش اندازهگیری، عدم اطمینان کمتر از 10 % دارد.

11 روش کولومتری

کمیسیوناستاندارد" پوششهایفلزی– روشهایآزمونبرایپوششطلاو آلیاژهایطلایایجادشدهبهروشالکتریکی

قسمتپنجم– آزمونهایچسبندگی"

اعضای دویست و چهل و ششمین اجلاسیه کمیته ملی استاندارد

مکانیک و فلزشناسی

پیشگفتار

استاندارد" پوشش­هایفلزی– روشهایآزمونبرایپوششطلاوآلیاژهایطلایایجادشدهبهروش الکتریکی - قسمتپنجم– آزمونهایچسبندگی" کهتوسطکمیسیونهایمربوطتهیهوتدوینشدهودر دویستوچهلوششمینجلسهکمیتهملیاستانداردمکانیکوفلزشناسیمورخ10/7/85 موردتصویبقرار گرفتهاست،اینکبهاستنادبندیکماده 3 قانوناصلاحقوانینومقرراتمؤسسهاستانداردوتحقیقات صنعتیایرانمصوببهمنماه1371بعنواناستانداردملیایرانمنتشرمیشود.

برایحفظهمگامیوهماهنگیباتحولاتوپیشرفتهایملیوجهانیدرزمینهصنایع،علوموخدمات، استانداردهایملیایراندرمواقعلزومتجدیدنظرخواهدشدوهرگونهپیشنهادیکهبرایاصلاحیاتکمیلاین استانداردهاارائهشود،درهنگامتجدیدنظردرکمیسیونفنیمربوطموردتوجهقرارخواهدگرفت . بنابراینبا مراجعهبهاستانداردهایایرانبایدهموارهازآخرینتجدیدنظرآنهااستفادهکرد.

درتهیهوتدوینایناستانداردسعیشدهاستکهضمنتوجهبهشرایطموجودونیازهایجامعه،درحد امکانبینایناستانداردواستانداردملیکشورهایصنعتیوپیشرفتههماهنگیایجادشود.

منبعومأخذیکهبرایتهیهایناستانداردبهکاررفتهبهشرحزیراست :

1- ISO 4524/5: 1985 – Metallic coatings – Test methods for electrodeposited gold and gold alloy coatings – Part 5: Adhesion tests

پوشش های فلزی- روش های آزمون برای پوشش طلا و آلیاژهای طلای ایجاد شده به روش الکتریکی

قسمت پنجم- آزمون های چسبندگی

1-هدف و دامنه کاربرد

این استاندارد روش هایی را برای ارزیابی کیفی میزان چسبندگی پوشش الکتریکی طلا و پوشش های آلیاژی طلا برای امور مهندسی، تزیینی و حفاظت سطوح ارائه می دهد.

یادآوری: روش های دیگری که در این خصوص بیان شده اند مانند پوشش های فلزی روی مواد فلزی پوشش های رسوبی ایجاد شده به روش شیمیایی و با روش الکتریکی هم شرحی بر آزمون های چسبندگی دارند.

2-مراجع الزامی

مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن استاندارد به آنها ارجاع داده شده است. بدین ترتیب آن مقررات جزئی از این استاندارد محسوب می شود.

در مورد مراجع دارای تاریخ چاپ  و / یا تجدید نظر، اصلاحیه ها و تجدید نظرهای بعدی این مدارک مورد نیاز نیست. معهذا بهتر است کاربران ذینفع این استاندارد امکان کاربرد آخرین اصلاحیه ها و تجدید نظر های مدارک الزامی زیر را مورد بررسی قرار دهند. در مورد مراجع بدون تاریخ چاپ و / یا تجدید نظر، آخرین چاپ و / یا تجدید نظر آن مدارک الزامی ارجاع داده شده مورد نظر است.

استفاده از مراجع زیر برای کاربرد این استاندارد الزامی است:

1- استاندارد ملی ایران 3374: سال 1372- روش های آزمون سطوح آبکاری شده جهت مصارف تزئینی

2- استاندارد ملی ایران 3269: سال 1371- ویژگی های آبکاری طلا برای مقاصد تزئینی روی سطوح فلزی

3-ISO 2819-Metallic coatings on metallic substrates – Electrodeposited and chemically deposited coatings – Review of methods available for testing adhesion.

3-آزمون صیقل دادن[2]

با استفاده از یک قلم فولادی سخت و نوک تیز، مربعی به ضلع 2 میلیمتر بر روی منطقه آزمون رسم کنید. با یک ضربه فشار کافی برای بریده شدن پوشش از فلز پایه ایجاد کنید.

سپس سمت چسبنده یک نوار چسب (یا ماده چسبنده غیرقابل انتقال یا ماده شیمیایی سلولزی) را که مقدار چسبندگی آن بین 9/2 تا 1/3 نیوتون بر سانتیمتر از ضخامت باشد، را روی صفحه تحت آزمون قرار داده و با انگشت فشار دهید تا به سطح بچسبد. مراقب حباب های هوای اضافی باشید.

بعد از گذشت 10 ثانیه نوارچسب را با کشیدن در جهت عمودی از سطح نمونه جدا کنید.

سطح مورد آزمایش را برای مشخص شدن میزان ماده پوششی جدا شده با یک ذره بین چشمی روشن و با بزرگنمایی 8 × یا 4 × آزمون کنید.

5- آزمون شوک حرارتی[4]

نمونه را در یک دستگاه آزمون خمش با شعاع خمیدگی 4 میلی متر (یا توسط گیره ای با اعمال نیرو در حد توان) تا زاویه 90 درجه خم کنید و سپس به موقعیت اولیه برگردانید.

پوشش را برای تعیین میزان تورم و یا پوسته شدن با یک ذره بین چشمی روشن و با بزرگنمایی  8 × یا 4 × آزمون کنید.

7- گزارش آزمون

گزارش آزمون باید دارای آگاهی های زیر باشد:

7-1 روش مورد استفاده، طبق استاندارد ملی ایران به شماره 5-8720

7-2 نتایج آزمون یا آزمون های انجام شده

7-3 هر مورد غیر معمولی که در بین آزمون اتفاق افتاده باشد.

7-4 انجام هر عملی در محدوده این استاندارد که به آن اشاره نشده باشد

7-5 تاریخ انجام آزمون

7-6 مشخصات آزمایشگاهی که نمونه جهت تجزیه به آنجا ارسال می شود.

7-7 نام و نام خانوادگی و امضا آزمایش کننده

7-8 هر اطلاعات مناسب دیگری که مشتری در خواست کرده باشد

کمیسیوناستاندارد" پوششهایفلزی– روشهایآزمونبرایپوششطلاو آلیاژهایطلایایجادشدهبهروشالکتریکی

قسمتپنجم– آزمونهایچسبندگی"

اعضای دویست و چهل و ششمین اجلاسیه کمیته ملی استاندارد

مکانیک و فلزشناسی

پیشگفتار

استاندارد" پوشش­ های فلزی– روشهای آزمون برای پوشش طلا وآلیاژهای طلای ایجادشده به روش الکتریکی – قسمت پنجم– آزمونهای چسبندگی" که توسط کمیسیونهای مربوطتهیه وتدوین شده ودر دویست وچهل وششمین جلسه کمیته ملی استاندارد مکانیک وفلزشناسی مورخ10/7/85 موردتصویب قرار گرفته است،اینک به استناد بند یک ماده 3 قانون اصلاح قوانین ومقررات مؤسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه1371بعنوان استاندارد ملی ایران منتشرمیشود.
برای حفظ همگامی وهماهنگی باتحولات وپیشرفت های ملی وجهانی درزمینه صنایع،علوم وخدمات، استانداردهای ملی ایران درمواقع لزوم تجدید نظرخواهدشد وهرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یاتکمیل این استانداردها ارائه شود، درهنگام تجدید نظردرکمیسیون فنی مربوط موردتوجه قرارخواهدگرفت . بنابراین با مراجعه به استانداردهای ایران بایدهمواره ازآخرین تجدید نظرآنها استفاده کرد.
درتهیه وتدوین این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجودونیازهای جامعه،درحد امکان بین این استاندارد واستانداردملی کشورهای صنعتی وپیشرفته هماهنگی ایجاد شود.
منبع ومأخذی که برای تهیه این استاندارد به کاررفته به شرح زیر است :

1- ISO 4524/5: 1985 – Metallic coatings – Test methods for electrodeposited gold and gold alloy coatings – Part 5: Adhesion tests

پوشش های فلزی- روش های آزمون برای پوشش طلا و آلیاژهای طلای ایجاد شده به روش الکتریکی

قسمت پنجم- آزمون های چسبندگی

1-هدف و دامنه کاربرد

این استاندارد روش هایی را برای ارزیابی کیفی میزان چسبندگی پوشش الکتریکی طلا و پوشش های آلیاژی طلا برای امور مهندسی، تزیینی و حفاظت سطوح ارائه می دهد.

یادآوری: روش های دیگری که در این خصوص بیان شده اند مانند پوشش های فلزی روی مواد فلزی پوشش های رسوبی ایجاد شده به روش شیمیایی و با روش الکتریکی هم شرحی بر آزمون های چسبندگی دارند.

2-مراجع الزامی

مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن استاندارد به آنها ارجاع داده شده است. بدین ترتیب آن مقررات جزئی از این استاندارد محسوب می شود.

در مورد مراجع دارای تاریخ چاپ  و / یا تجدید نظر، اصلاحیه ها و تجدید نظرهای بعدی این مدارک مورد نیاز نیست. معهذا بهتر است کاربران ذینفع این استاندارد امکان کاربرد آخرین اصلاحیه ها و تجدید نظر های مدارک الزامی زیر را مورد بررسی قرار دهند. در مورد مراجع بدون تاریخ چاپ و / یا تجدید نظر، آخرین چاپ و / یا تجدید نظر آن مدارک الزامی ارجاع داده شده مورد نظر است.

استفاده از مراجع زیر برای کاربرد این استاندارد الزامی است:

1- استاندارد ملی ایران 3374: سال 1372- روش های آزمون سطوح آبکاری شده جهت مصارف تزئینی

2- استاندارد ملی ایران 3269: سال 1371- ویژگی های آبکاری طلا برای مقاصد تزئینی روی سطوح فلزی

3-ISO 2819-Metallic coatings on metallic substrates – Electrodeposited and chemically deposited coatings – Review of methods available for testing adhesion.

3-آزمون صیقل دادن[2]

با استفاده از یک قلم فولادی سخت و نوک تیز، مربعی به ضلع 2 میلیمتر بر روی منطقه آزمون رسم کنید. با یک ضربه فشار کافی برای بریده شدن پوشش از فلز پایه ایجاد کنید.

سپس سمت چسبنده یک نوار چسب (یا ماده چسبنده غیرقابل انتقال یا ماده شیمیایی سلولزی) را که مقدار چسبندگی آن بین 9/2 تا 1/3 نیوتون بر سانتیمتر از ضخامت باشد، را روی صفحه تحت آزمون قرار داده و با انگشت فشار دهید تا به سطح بچسبد. مراقب حباب های هوای اضافی باشید.

بعد از گذشت 10 ثانیه نوارچسب را با کشیدن در جهت عمودی از سطح نمونه جدا کنید.

سطح مورد آزمایش را برای مشخص شدن میزان ماده پوششی جدا شده با یک ذره بین چشمی روشن و با بزرگنمایی 8 × یا 4 × آزمون کنید.

5- آزمون شوک حرارتی[4]

نمونه را در یک دستگاه آزمون خمش با شعاع خمیدگی 4 میلی متر (یا توسط گیره ای با اعمال نیرو در حد توان) تا زاویه 90 درجه خم کنید و سپس به موقعیت اولیه برگردانید.

پوشش را برای تعیین میزان تورم و یا پوسته شدن با یک ذره بین چشمی روشن و با بزرگنمایی  8 × یا 4 × آزمون کنید.

7- گزارش آزمون

گزارش آزمون باید دارای آگاهی های زیر باشد:

7-1 روش مورد استفاده، طبق استاندارد ملی ایران به شماره 5-8720

7-2 نتایج آزمون یا آزمون های انجام شده

7-3 هر مورد غیر معمولی که در بین آزمون اتفاق افتاده باشد.

7-4 انجام هر عملی در محدوده این استاندارد که به آن اشاره نشده باشد

7-5 تاریخ انجام آزمون

7-6 مشخصات آزمایشگاهی که نمونه جهت تجزیه به آنجا ارسال می شود.

7-7 نام و نام خانوادگی و امضا آزمایش کننده

7-8 هر اطلاعات مناسب دیگری که مشتری در خواست کرده باشد

بخش 1: تعیین ضخامت پوشش

دامنه و زمینه استاندارد
مراجع استاندارد
اطلاعات عمومی
روش میکروسکوپی
روش  backscatter بتا
روش وزن سنجی
آنالیز شیمیایی
روش اشعه ایکس spectrometric 
روش profilometric
روش تداخل
روش coulometric
گزارش آزمون

استاندارد ISO 4524 باموضوع پوشش فلزی - روش آزمون برای پوشش طلا الکتریسیته و آلیاژ طلا جهت اگاهی و استفاده
 علاقمندان موجود میباشد.             

برای دریافت متن کامل استاندارد با ما تماس بگیرید.

Gold Plating Tecnology