تذکرهای ایمنی  کار با اسيدها

کار با اسيدها بسيار خطرناک است و فقط افراديکه از خطرات ناشي از کار با اسيدها كاملاً اگاهي دارند بايد با آنها کارکنند. مراقبتهاي زير را در آزمايشگاههايي که اسيدهاي قوي و ساير مايعات سوزان موجود است و براي افراد احتمال خطر هست بايد رعايت گردد.

1- وسايل مناسب وکافي براي شستشو موجود باشد تا چناچه اگر بدن يا لباس افراد  به اينگونه مايعات آلوده شد فوراً شستشو داده شود.

2- مقدار کافي داروي شستشو چشم بايد هميشه در محل مناسب و با برچسب مشخص موجود باشد.

3-  بايد لباسهاي عايق اسيد، عينک ، کلاه عايق اسيد ، پوتين ، دستکش لاستيکي فراهم باشد

.4- ظروف محتوي اسيدها بخصوص اسيد سولفوريک نبايستي در معرض تابش نور آفتاب قرار گيرد. آنها را در شيشه هاي کدر و دور ازآفتاب قرار دهيد.

5- هنگام نقل و انتقال ظروف اسيد قبل از حمل اينگونه ظروف بايستي سرپوش ظرف را کمي شل کرد و پس از تخليه فشار آن درب آنرا محکم بست.

6.کار با اسیدها و بازها باید زیر هود انجام گیرد.

7.در آزمایشگاه باید اسیدها، بازها، مواد آتیش گیر و مواد سمی جدا از یک دیگر و دیگر مواد، در جای مخصوصی نگه داری شوند.

8.اسیدها باید دور از فلزهای فعال هم چون سدیم، پتاسیم و ... نگه داری شوند تا از آتش سوزی و انفجار جلوگیری شود. همچنین اسیدها باید جدا از بعضی مواد شیمیایی که در اثر مجاورت با آن ها گازهای سمی و کشنده آزاد می شود (مانند سدیم سیانید و سولفید آهن) نگه داری شوند.

9.اسیدهای قوی همچون نیتریک اسید و پر کلریک اسید باید جدا از اسیدهای آلی و مواد آتش گیر نگه داری شوند.

10.هنگام کار با اسید ها از عینک ،دستکش و لباس مخصوص استفاده کنید.

11.مواد شيميايي خطرناك را در ظروف غذا(مثل ليوان،بطري و شيشه ها) نريزيد چون ممكن است با مواد خوراكي و آشاميد‌ني اشتباه گرفته شود.

12.در هنگام استفاده از محلول آمونياك، در محيط باز يا اتاق داراي پنجره‌ي باز و تهويه كار كنيد.

13.بچه ها بايد حدودا ۳ متر دورتر و در خلاف جريان هوا بايستند و همواره  بايد يك فرد متخصص در جريان اينگونه آزمايش ها حضور داشته باشد.

رقیق کردن اسیدها: در رقیق کردن اسیدها برای کارهای روزانه توجه به نکات زیر اهمیت دارد.

1– ظروف فلزي را نبايد براي رقيق کردن مورد استفاده قرار داد.

2- در عمل بايستي هميشه اسيد را در آب ريخته ، نه آب را در اسيد زيرا اگر آب روي اسيد ريخته شود توليد حرارت نموده که با ايجاد حباب هاي هوا ذرات اسيد را شديداً به اطراف پخش مي کند. ونوعی حالت انفجار گونه پدید می آورد که حتی باعث ترکیدن بطری و ظروف آزمایشگاهی می شود.

3- پس از رقيق کردن بايد مدتي بگذرد تا اسيد بتدريج سرد شود سپس از آن استفاده نمود.

4- در موقع اضافه نمودن اسيد غليظ به آب سعي شود اسيد را با پيپت برداشت و در موقع تخليه در آب به جداره داخلي ظرف خالي کرد و سپس با به هم زدن شيشه اي آنرا مخلوط کرد.

5-هیچگاه از مکش به وسیله دهان استفاده نکنید حتی به میزان بسیار کم هم خطرناک است.

مرجع کانال تلگرامی آموزش آبکاری بهار 97

با وجود احتیاط های لازم ممکن است در موقع کار در آزمایشگاه دست یا قسمتی از پوست بدن در اثر تماس با مواد شیمیایی سوخته و یا صدمه ببینند. در این صورت از دستورات زیر استفاده کنید.

سوختگی حاصل از اسیدها:بلافاصله قسمت آسیب دیده را با آب زیاد بشویید و سپس با محلول سدیم بی‌کربنات رقیق (5%) شستشو داده و بعد محل سوختگی را با کمی پارافین یا پماد mgo در گلیسرین، چرب کنید.

سوختگی حاصل از قلیاها:شستشو با مقدار زیادی آب و بعد شستشو با محلول (5%) آمونیم کلرید یا محلول اشباع شده بوریک اسید و یا محلول (2%) اسید استیک و مجددا شستشو با آب.

سوختگی با فسفر: محل سوختگی را باید با محلول (1%) سولفات مس و یا محلول (1%) نیترات نقره شستشو داد.

سوختگی با برم: با مقدار زیادی آب بشویید و سپس با گلسیرین چرب کرده و اگر ناراحتی ادامه داشت پس از مدت کمی گلسیرین را با آب گرم از روی قسمت آسیب دیده پاک نموده و از پماد مخصوص سوختگی استفاده کنید.

سوختگی بر اثر شعله یا تماس با جسم داغ و یا الکتریسیته: اگر سوختگی از نوع اول (پوست سرخ و کمی متورم شده) باشد، پماد ضد سوختگی به کار میبریم. اگر از نوع دوم (تولید تاول در اثر سوختگی) یا نوع سوم (آسیب دیدگی قسمتهای عمقی پوست) باشد محل آسیب دیده را فورا با محلول 1% سدیم بی‌کربنات شستشو داده و از پماد سوختگی استفاده میکنیم.

بریدگی: بریدگیهایی که در آزمایشگاه اتفاق می افتد بیشتر در نتیجه شکستن ناگهانی ظروف شیشه ای و تماس شی شکسته با دست میباشد. اگر بریدگی خفیف باشد، بهتر است بگذاریم برای چند ثانیه مقداری خون از بریدگی خارج شود و پس از اطمینان از اینکه ذرات شیشه در زخم نمانده از پودر پنیسیلین استفاده میکنیم و آنرا با یک باند یا گاز تمیز میبندیم. اگر بریدگی شدیدتر باشد پس از ضد عفونی کردن محل آسیب دیده به یکی از طرق فوق باند تمیز روی آن قرار داده و با تنسوپلاست روی بریدگی را میبندیم.

آتش سوزی مواد شیمیایی: باید به سرعت مواد منفجره و سایر مواد سوختنی نظیرالکل و اتر را از مجاورت آتش دور نموده و سویچهای چراغ گاز و دستگاههای الکتریکی را قطع نمود. برای خاموش کردن آتش بهتر است از سیلندرهای Solidcarbon Dioxide استفاده کرد.

مخلوط شن و سدیم بیکربنات نیز برای خاموش کردن آتش مفید است.

مسمومیت با گازها:

1- دستورات مقدماتی و عمومیاستنشاق گازهای سمی در آزمایشگاه باعث تحریک بینی و گلو و یا سرفه و سردرد میشود و این گونه مواد در آزمایشگاه زیاد است. گاهی آثار مسمومیت با بعضی گازها پس از چند ساعت آشکار میشود، در اینگونه موارد باید قواعد کلی زیر را رعایت کرد.الف) مسموم را به هوای آزاد انتقال داده و دکمه های لباس را در ناحیه سینه و گردن باز کنید.ب) غرغره کردن محلول سدیم بیکربنات رقیق، بوییدن تنطور اکالیپتوس و نعناع و آشامیدن چای یا شیر و یا جوشانده دارچین با آب، از کمکهای اولیه موثر میباشد.

2- دستورات اختصاصی برای مسمومیت با گازها: الف) گاز آمونیاک استنشاق بخار استیک اسید رقیق و بعد مانند دستور سوختگی با قلیاها عمل شود. ب) گازهای برم، کلر، فلوریدریک و کلریدریک استنشاق بخار محلول رقیق آمونیاک و بعد شستشو با آب و محلول 1% سدیم بیکربنات. ج) بخارهای اسید نیتریک و اکسیدهای ازت استنشاق بخار محلول رقیق آمونیاک. د) گاز هیدروژن سولفاید شستشوی بینی و چشم با آب

ورود مواد به چشم:

1- ورود مواد قلیایی به چشمبه وسیله چشم شوی حاوی آب، چشم را بشویید و در صورت احساس ناراحتی چند مرتبه و هر مرتبه 2 قطره روغن کرچک یا پارافین در چشم بریزید. در صورت لزوم میتوان با محلول 1% بوریک اسید چشم را بشویید.

2- ورود مواد اسیدی به چشم در مورد اسیدها پس از شستشوی چشم با آب، چشم را با محلول 1% سدیم بیکربنات بشویید.

مسمومیت در اثر ورود مواد سمی به دهان: الف) اسیدها و بازها فقط داخل دهان شده باشندبه سرعت ماده را بیرون ریخته و با مقدار زیادی آب، دهان را میشوییم و بعد در مورد اسیدها از آب آهک و در مورد بازها از آب لیمو و یا استیک اسید 5% برای شستن دهان استفاده میشود.

ب) مواد سمی فرو برده شده: 1- اسیدهاآشامیدن مقدار زیادی آب و پس از آن خوراندن آب آهک و یا مخلوط MgO با آب یا شیر، به هیچ وجه از داروهای تهوع آور یا محلول بیکربنات سدیم استفاده نشود.

2- بازهاآشامیدن مقدار زیادی آب و سپس سرکه و یا آب لیمو و یا آب نارنج، به هیچ وجه از داروهای تهوع آور استفاده نشود.

3- نمکهای آرسنیک یا جیوهخوردن یک داروی تهوع آور و بعد شیر یا سفیده تخم مرغ در آب سرد و روغن کرچک

4- HF

به مریض مقدار زیادی شیر بدهید چون کلسیم موجود در شیر بهترین درمان است. استفاده از آب آهک نیز مفید است.

مرجع کانال تلگرامی آموزش آبکاری بهار 97

با وجود احتیاط های لازم ممکن است در موقع کار در آزمایشگاه دست یا قسمتی از پوست بدن در اثر تماس با مواد شیمیایی سوخته و یا صدمه ببینند. در این صورت از دستورات زیر استفاده کنید.

سوختگی حاصل از اسیدها:

بلافاصله قسمت آسیب دیده را با آب زیاد بشویید و سپس با محلول سدیم بی‌کربنات رقیق (5%) شستشو داده و بعد محل سوختگی را با کمی پارافین یا پماد mgo در گلیسرین، چرب کنید.

سوختگی حاصل از قلیاها:

شستشو با مقدار زیادی آب و بعد شستشو با محلول (5%) آمونیم کلرید یا محلول اشباع شده بوریک اسید و یا محلول (2%) اسید استیک و مجددا شستشو با آب.

سوختگی با فسفر:

محل سوختگی را باید با محلول (1%) سولفات مس و یا محلول (1%) نیترات نقره شستشو داد.

سوختگی با برم:

با مقدار زیادی آب بشویید و سپس با گلسیرین چرب کرده و اگر ناراحتی ادامه داشت پس از مدت کمی گلسیرین را با آب گرم از روی قسمت آسیب دیده پاک نموده و از پماد مخصوص سوختگی استفاده کنید.

سوختگی بر اثر شعله یا تماس با جسم داغ و یا الکتریسیته:

اگر سوختگی از نوع اول (پوست سرخ و کمی متورم شده) باشد، پماد ضد سوختگی به کار میبریم. اگر از نوع دوم (تولید تاول در اثر سوختگی) یا نوع سوم (آسیب دیدگی قسمتهای عمقی پوست) باشد محل آسیب دیده را فورا با محلول 1% سدیم بی‌کربنات شستشو داده و از پماد سوختگی استفاده میکنیم.

بریدگی:

بریدگیهایی که در آزمایشگاه اتفاق می افتد بیشتر در نتیجه شکستن ناگهانی ظروف شیشه ای و تماس شی شکسته با دست میباشد. اگر بریدگی خفیف باشد، بهتر است بگذاریم برای چند ثانیه مقداری خون از بریدگی خارج شود و پس از اطمینان از اینکه ذرات شیشه در زخم نمانده از پودر پنیسیلین استفاده میکنیم و آنرا با یک باند یا گاز تمیز میبندیم. اگر بریدگی شدیدتر باشد پس از ضد عفونی کردن محل آسیب دیده به یکی از طرق فوق باند تمیز روی آن قرار داده و با تنسوپلاست روی بریدگی را میبندیم.

آتش سوزی مواد شیمیایی:

باید به سرعت مواد منفجره و سایر مواد سوختنی نظیرالکل و اتر را از مجاورت آتش دور نموده و سویچهای چراغ گاز و دستگاههای الکتریکی را قطع نمود. برای خاموش کردن آتش بهتر است از سیلندرهای Solidcarbon Dioxide استفاده کرد.
:star2:مخلوط شن و سدیم بیکربنات نیز برای خاموش کردن آتش مفید است.

مسمومیت با گازها:

1- دستورات مقدماتی و عمومی
استنشاق گازهای سمی در آزمایشگاه باعث تحریک بینی و گلو و یا سرفه و سردرد میشود و این گونه مواد در آزمایشگاه زیاد است. گاهی آثار مسمومیت با بعضی گازها پس از چند ساعت آشکار میشود، در اینگونه موارد باید قواعد کلی زیر را رعایت کرد.
الف) مسموم را به هوای آزاد انتقال داده و دکمه های لباس را در ناحیه سینه و گردن باز کنید.
ب) غرغره کردن محلول سدیم بیکربنات رقیق، بوییدن تنطور اکالیپتوس و نعناع و آشامیدن چای یا شیر و یا جوشانده دارچین با آب، از کمکهای اولیه موثر میباشد.

2- دستورات اختصاصی برای مسمومیت با گازها
الف) گاز آمونیاک
استنشاق بخار استیک اسید رقیق و بعد مانند دستور سوختگی با قلیاها عمل شود.
ب) گازهای برم، کلر، فلوریدریک و کلریدریک
استنشاق بخار محلول رقیق آمونیاک و بعد شستشو با آب و محلول 1% سدیم بیکربنات
ج) بخارهای اسید نیتریک و اکسیدهای ازت
استنشاق بخار محلول رقیق آمونیاک
د) گاز هیدروژن سولفاید
شستشوی بینی و چشم با آب

ورود مواد به چشم

1- ورود مواد قلیایی به چشم
به وسیله چشم شوی حاوی آب، چشم را بشویید و در صورت احساس ناراحتی چند مرتبه و هر مرتبه 2 قطره روغن کرچک یا پارافین در چشم بریزید. در صورت لزوم میتوان با محلول 1% بوریک اسید چشم را بشویید.

2- ورود مواد اسیدی به چشم
در مورد اسیدها پس از شستشوی چشم با آب، چشم را با محلول 1% سدیم بیکربنات بشویید.

مسمومیت در اثر ورود مواد سمی به دهان

الف) اسیدها و بازها فقط داخل دهان شده باشند
به سرعت ماده را بیرون ریخته و با مقدار زیادی آب، دهان را میشوییم و بعد در مورد اسیدها از آب آهک و در مورد بازها از آب لیمو و یا استیک اسید 5% برای شستن دهان استفاده میشود.

ب) مواد سمی فرو برده شده
1- اسیدها
آشامیدن مقدار زیادی آب و پس از آن خوراندن آب آهک و یا مخلوط MgO با آب یا شیر، به هیچ وجه از داروهای تهوع آور یا محلول بیکربنات سدیم استفاده نشود.

2- بازها
آشامیدن مقدار زیادی آب و سپس سرکه و یا آب لیمو و یا آب نارنج، به هیچ وجه از داروهای تهوع آور استفاده نشود.

3- نمکهای آرسنیک یا جیوه
خوردن یک داروی تهوع آور و بعد شیر یا سفیده تخم مرغ در آب سرد و روغن کرچک

4- HF

به مریض مقدار زیادی شیر بدهید چون کلسیم موجود در شیر بهترین درمان است. استفاده از آب آهک نیز مفید است.

اسماعیل حقی
۰۹۳۷۵۱۶۱۶۴۶

@abkarielmosanat

t.me/abkarielmosanat

نکات ایمنی برای کار با کروم

تماس پوستی با گروهی از ترکیبات کروم موجب زخم در پوست می‌شود. در افراد دارای حساسیت، واکنش‌های حساسیتی می‌تواند شامل قرمزی شدید پوست و تورم باشد. زخم‌های پوستی، واکنش‌های خورنده روی تیغه بینی و درماتیت‌های تحریکی از جمله دیگر عوارضی است که در افراد در معرض کروم شش ظرفیتی گزارش شده است. زخم و سوراخ شدن تیغه بینی در دو سوم افرادی که در معرض این ماده بصورت اسید کرومیک در تراکم‌های بیش از 20 میکروگرم بر متر مکعب بوده‌اند، مشاهده شده است.

بررسی کارگرانی که بصورت شغلی در معرض استنشاق کروم بوده‌اند نشان داده است که استنشاق کروم شش ظرفیتی با تحریک دستگاه تنفس موجب تحریک راه‌های هوایی ریه و انسداد آنها می‌گردد. تحریک طولانی مدت ریه‌ها در نتیجه استنشاق ذرات این ماده ممکن است تحریک مزمن و احتقان (پرخونی غیر عادی)، حساس شدن ریه‌ها و در نتیجه ظهور علایم آسم و گروهی از دیگر اختلالات ریوی را در پی داشته باشد. البته موضوع سرطان‌زایی ترکیبات کروم شش ظرفیتی و افزایش ابتلای به سرطان ریه بواسطه مواجهه مزمن امری مسلم و اثبات شده است
 مواجهه با ترکیبات کروم شش ظرفیتی با اختلالاتی در کبد نیز همراه است. گزارش مربوط به یک بررسی در میان آبکاران در معرض اسید کرومیک نشان داده است که مواجهه طولانی مدت با مقادیر اندکی از کروم با اختلالات خفیف تا متوسط کبدی ظاهر گشته است(1و4).
ابتلاء به اختلالات سیستم ایمنی در بدن نیز بواسطه مواجهه مزمن با ترکیبات کروم شش ظرفیتی گزارش شده است(10).

ورود ترکیبات کروم از راه گوارش بویژه خوردن مقادیر زیادی از ترکیبات کروم شش ظرفیتی (مواجهه حاد) می‌تواند موجب ناراحتی و زخم معده شده و در ادامه تشنج، آسیب به کبد و کلیه‌ها و حتی مرگ را در پی داشته باشد
کروم شش ظرفیتی یکی از عوامل مخاطره‌آمیز محیط‌های کار است که مواجهه با آن از سوی بسیاری از سازمان‌های معتبر بین‌المللی مانند WHO، آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان3، و EPA عاملی سرطانزا شناخته شده است. ابتلاء به سرطان در کارگران در معرض کرومات از 100 سال پیش به ثبت رسیده است و امروزه بسیاری از ترکیبات کروم عاملی برای سرطان ریه شناخته می‌شوند(1و4و9).

البته گونه‌های دیگری از سرطان مانند سرطان دستگاه گوارش و حفرات بینی از سوی برخی از محققان گزارش گردیده اما تا به حال هیچ نوع سرطانی غیر از سرطان ریه بعنوان عارضه مسلم مواجهه مزمن با کروم پذیرفته نشده و مستندات کافی برای چنین امری در اختیار نیست.
شواهدی در دست است که کروم شش ظرفیتی دارای خاصیت جهش‌زایی بوده و مواجهه با ترکیبات آن شیوع برخی از اختلالات کروموزومی در کارگران را در پی داشته است. البته یافته‌های آزمایشگاهی مربوط به تحقیق روی حیوانات پیش از این قابلیت جهش‌زایی و ناقص‌الخلقه‌زایی ترکیبات کروم در حیوانات را نشان داده است

کنترل مواجهه نیروهای کار

از دیدگاه شغلی که یکی از پرمخاطره‌ترین اشکال مواجهه با کروم بویژه کروم شش ظرفیتی است رعایت و بکارگیری تدابیر زیر توصیه شده است.

☼ کارگرانی که با خطر بالایی از استنشاق یا تماس پوستی با ترکیبات کروم روبرو هستند باید پیوسته مورد مراقبت منظم پزشکی قرار گیرند

☼ از استنشاق گرد و غبار و ذرات ریز جامد و مایع حاوی کروم باید اجتناب نمود.

☼ به منظور کنترل آلودگی در محیط کار باید از سیستم‌های تهویه مکنده موضعی استفاده کرد. البته استفاده از تهویه عمومی نیز بعنوان یک اقدام مکمل مفید خواهد بود. هرگونه نقص در سیستم تهویه باید هر چه سریعتر برطرف گردد.

☼ از تماس پوستی با ترکیبات حاوی کروم باید خودداری کرد. در صورت تماس ناگهانی و تصادفی پوست یا چشم، محل آلوده باید بلافاصله با آب تمیز و فراوان مورد شستشو قرار گیرد.
☼ در موارد لزوم استفاده از لباس‌های حفاظتی و وسایل حفاظت از دستگاه تنفس توصیه می‌گردد.

☼ امکانات لازم جهت شستشو و نظافت در کارگاه‌های آلوده متناسب با شرایط کارگاه باید تامین گردد.

☼ در محیط‌های آلوده باید از خوردن، آشامیدن، یااستعمال دخانیات اجتناب نمود (1